Katedra Imsfrane nie ma nic wspólnego z budynkiem religijnym, ale jest formacją skalną, która wznosi się na wysokość 1872 metrów nad poziomem morza. Termin „katedra” w tym kontekście jest używany metaforycznie, aby opisać górujący i majestatyczny wygląd tej skały. Jest to popularny cel dla miłośników pieszych wędrówek oraz przyrody.

Jak tam dotrzeć?

Samochodem

Z Marrakeszu należy jechać drogą R210 na północny wschód w kierunku Demnate, a następnie kontynuować do Ouaouizeght drogą R304. To około 4 godziny jazdy (216 km). Z Ouaouizeght jest kolejne 57 km, a przejazd zajmuje około 1,5 godziny ze względu na zły stan drogi (bez problemu przejedziemy normalnym samochodem 2WD, takim jak Renault Clio).

Z Zaouiat Ahansal, jedź drogą R302 około 43 kilometrów. Droga jest utwardzona ale nie asfaltowa, więc powinno się liczyć około 1,5 godziny na pokonanie tego dystansu.

Autobusem/taksówką

Z Marrakeszu do Demnate możesz pojechać autobusem. Przewoźnicy tacy jak CTM obsługują tę trasę, a podróż trwa od 2,5 do 3 godzin. Aby dostać się dalej, musisz popytać miejscowych o minibusy lub negocjować przejazd taksówką. Przygotuj się na długi i męczący dzień w drodze.

Najlepszy czas na wizytę

Zaplanuj swoją podróż wiosną lub jesienią, aby uzyskać najlepsze warunki pogodowe. Zima może przynieść śnieg i lód na wyżej położonych drogach górskich, co utrudnia poruszanie się. Lato może być gorące, ale temperatury są łagodniejsze w górach.

Zawsze powinieneś mieć cieplejsze warstwy, niezależnie od pory roku. W końcu to teren górski!

Ile czasu potrzeba na trekking?

Pół dnia wystarczy, aby dostać się na szczyt katedry Imsfrane lub nawet zrobić dłuższą pętlę. Jeśli chcesz eksplorować więcej lub w wolniejszym tempie, zaplanuj jeden cały dzień.

Gdzie się zatrzymać?

Jeśli zdecydujesz się spędzić noc w tej okolicy, możesz popytać o wolny pokój w Auberge à la Cathedrale Imsfrane lub Gîte D’étape La Cathédrale.

Wejście na Katedrę Imsfrane

Wyruszyłem wcześnie z Zaouiat Ahansal i pierwszy dobry widok na skałę rozpościerał się z punktu widokowego „Vue panoramique sur la cathédrale” tuż przy drodze. Możesz go znaleźć na Google Maps. Wyglądała naprawdę imponująco i nie mogłem się doczekać, aby stanąć na szczycie!

Zaparkowałem samochód tuż obok Gite La Cathedrale, spakowałem wodę i ruszyłem na szlak. Polecam korzystanie z aplikacji Mapy.CZ, ponieważ początek szlaku nie jest wyraźnie oznaczony. Plan na ten dzień zakładał zrobienie pętli, w tym wejście na szczyt i powrót przez Wąwóz Ahansal. Całkowity dystans to 15,2 km.

Poranki w tym regionie bywają zimne, ale jak tylko zacząłem wspinaczkę, musiałem zrzucić kolejne części mojego ubrania. Szlak był dobrze widoczny i było też kilka innych wędrowców w pobliżu, więc czułem się całkowicie bezpiecznie.

Widoki były ładne i wkrótce minąłem grupę kóz. To jak wspinają się po tych stromych skałach to istne szaleństwo. W pewnym momencie zaczęło być bardziej stromo i już myślałem, że to początek trudniejszej wspinaczki, ale był to tylko krótki odcinek. Szlak znów się spłaszczył i stopniowo prowadził w górę po zboczu skały.

W końcu dotarłem na szczyt i byłem tam tylko ja i lokalny sprzedawca. Widoki zapierały dech w piersiach! Poczułem też chęć docenienia faktu, że facet wszedł aż tutaj, żeby sprzedawać gorącą herbatę, napoje i przekąski, więc kupiłem sok i paczkę orzechów włoskich.

W drodze w dół wybrałem inną ścieżkę, po drugiej stronie góry. Schodziłem szybko i spotkałem tylko dwie osoby idące w przeciwnym kierunku. Gdy dotarłem do skrzyżowania szlaków, postanowiłem skręcić w prawo i udać się w stronę wąwozu Ahansal. Niestety, nie było to dokładnie to, czego się spodziewałem, ponieważ zamiast zejścia do kanionu, szlak zaprowadził mnie do punktu widokowego. Na szczęście, okazał się on piękny 🙂

Wróciłem tą samą drogą do rozwidlenia szlaków i skręciłem w prawo, w dół do kanionu. Niestety, była tam kolejna przeszkoda – rwący strumień do przejścia! Nie chciałem zamoczyć butów, ani przechodzić boso. Jakoś udało mi się przejść kawałek dalej po krawędzi skał, ale kiedy myślałem, że najgorsze już za mną, znów dotarłem do punktu, w którym przejście przez strumień było jedynym rozwiązaniem. Przeszedłem w butach!

Wkrótce dołączyłem do głównej drogi, którą jechałem rano autem. Ostatnie metry do samochodu były dość nudne i męczące. Nie było absolutnie żadnego ruchu, więc nie mogłem złapać podwózki. Minąłem popularne miejsce, które widziałem wiele razy na Instagramie, z wrakiem samochodu.

W końcu dotarłem do swojego auta, kupiłem chipsy i tonik w pobliskim sklepie i ruszyłem w kierunku Ouaouizeght. Wędrówka do Katedry Imsfrane z pewnością była warto poświęconego czasu!

Zaouiat Ahansal to mała, odległa wioska położona w górach Atlasu Wysokiego w Maroku. Jej nazwa pochodzi od lokalnej „zaouia” (szkoły religijnej lub klasztoru) założonej przez Sidi Saida Ahansala, szanowanego uczonego islamskiego i świętego.

Religijne korzenie wioski sięgają XVI wieku, kiedy wioska stała się duchowym centrum dla okolicznych plemion berberyjskich. Sidi Said Ahansal założył zakon religijny, który przyciągnął zwolenników z regionu Atlasu Wysokiego. Dziś religijne znaczenie wioski pozostaje kluczowym elementem jej tożsamości.

Ludność Zaouiat Ahansal to w przeważającej mierze berberowie, a lokalna kultura jest głęboko zakorzeniona w tradycyjnych zwyczajach, języku i sposobach życia. Festiwale, odzież i rzemiosło pozostają istotnymi częściami codziennego życia, chociaż mieszkańcy powoli dostosowują się do współczesnego świata.

Zaouiat Ahansal otoczona jest wysokimi szczytami, surowymi dolinami i rzeką Assif Ahansal. Obszar ten jest częścią centralnego pasma górskiego Atlasu Wysokiego i słynie z dziewiczej przyrody, co czyni go popularnym celem podróży dla turystów, wspinaczy i piechurów.

Jeśli chodzi o wspinaczkę skałkową, pobliski wąwóz Taghia zyskał reputację jednego z najlepszych miejsc w kraju. Strome wapienne ściany oferują różnorodne trasy. Ze względu na złożoność i trudność wielu z nich, Taghia przyciąga poważnych wspinaczy, w tym profesjonalistów z całego świata. Wąwóz jest często porównywany do podobnych miejsc w Europie i został opisany jako „raj” dla wspinaczy na dużych ścianach. Izolacja tego miejsca oznacza, że ​​nowoczesne udogodnienia są ograniczone, co zwiększa atrakcyjność dla tych, którzy szukają wciągającej przygody w naturalnym, niezagospodarowanym wydaniu.

Jak tam dotrzeć?

Dotarcie do Zaouiat Ahansal, wymaga dobrego planowania ze względu na jej odizolowane położenie i brak bezpośrednich opcji transportu. Podróż przez surowe, górskie krajobrazy Maroka gwarantuje jednak wyjątkowe doświadczenia. Najczęstszym punktem początkowym dla podróżnych udających się do Zaouiat Ahansal jest Marrakesz, najbliższe duże miasto z międzynarodowym lotniskiem i dobrze rozwiniętą infrastrukturą. Z Marrakeszu masz dwie główne opcje: wypożyczenie samochodu lub skorzystanie z transportu publicznego, chociaż ta druga opcja będzie wymagała wielu etapów.

Samochodem

Wynajęcie samochodu jest najbardziej elastycznym i wydajnym sposobem dotarcia do Zaouiat Ahansal, ponieważ daje Ci kontrolę nad podróżą i pozwala zwiedzać okolicę we własnym tempie. Podróż samochodem z Marrakeszu trwa około 5-7 godzin, w zależności od warunków drogowych i tego co chcesz zobaczyć po drodze.

Z Marrakeszu kieruj się na północny wschód w stronę miasta Azilal. Podążaj drogą R210 w kierunku Demnate, a następnie skręć na drogę R304, która przebiega przez oszałamiający górzysty teren. Po dotarciu do Azilal kontynuuj w kierunku Ait M’Hamed i kieruj się do Zaouiat Ahansal wąską drogą R302.

Transport publiczny

Mimo że możliwości są ograniczone, dotarcie do Zaouiat Ahansal możliwe jest poprzez skorzystanie z autobusów lub taksówek współdzielonych z innymi pasażerami (grand taxi), choć potrwa to dłużej i może wymagać cierpliwości 🙂

Pierwszym krokiem będzie autobus z Marrakeszu do Azilal. Trasę tę obsługuje kilka firm, a podróż trwa około 4-5 godzin. Autobusy do Azilal odjeżdżają z głównego dworca autobusowego w Marrakeszu (Gare Routière).

Następnie, znajdź taksówkę współdzieloną (grand taxi) z Azilal do Ait M’Hamed. Pojazdy te bywają tłoczne i są mniej wygodne niż autobusy.

W Ait M’Hamed popytaj o dostępne taksówki lub pojazdy 4×4, które zabiorą Cię do Zaouiat Ahansal. Im mniej chętnych na taką podróż, tym więcej będzie Cię to kosztować.

Alternatywnie możesz wynająć przewodnika i zorganizować kilkudniową wędrówkę z Ait M’Hamed lub innej pobliskiej wioski do Zaouiat Ahansal. Opcja dla piechurów 🙂

Najlepszy czas na wizytę

Zaplanuj swoją podróż wiosną lub jesienią. Zima może przynieść śnieg i lód na wyżej położonych drogach górskie, co utrudnia poruszanie się po okolicy. Lato może być gorące, ale temperatury są łagodniejsze w górach.

Zawsze powinieneś mieć kilka cieplejszych warstw, niezależnie od pory roku. W końcu to góry!

Jak długo pozostać w okolicy?

Jeden dzień wystarczy, jeśli planujesz po prostu pojechać do Wąwozu Taghia i wybrać się tam na pieszą wędrówkę. Powinieneś zaplanować zdecydowanie więcej czasu, jeśli zamierzasz się wspinać.

Gdzie się zatrzymać?

W Zaouiat Ahansal jest kilka prostych pensjonatów. Noc spędziłem w AUBERGE Kasbah Ouad Ahanssal. Lokalizacja jest wspaniała, podobnie jak widoki wokół obiektu. Prysznic zawsze miał ciepłą wodę, a kolacja była pyszna.

Co robić w wąwozie Taghia?

Przejście Berberów (Passage Berbere)

Cudowne miejsce do odkrycia, ale nie dla osób, które mają lęk wysokości lub obawiają się ekspozycji. Lepiej rozpocząć trekking rano, kiedy jest chłodniej. Dobre buty i ciepła warstwa odzieży to konieczność. Unikaj chodzenia w pojedynkę, na wypadek gdyby coś poszło nie tak. Zatrudnienie przewodnika może być dobrym pomysłem. Jeśli jednak idziesz na własną rękę, podążaj szlakiem widocznym w aplikacji Mapy.cz. Pierwszy odcinek jest średnio trudny. Wymaga użycia rąk, ale nic wielkiego. Przejście Berberów to jednak zupełnie inna historia i nie zdecydowałem się na jego przejście. Mój lęk wysokości wygrał. Przejście zostało zbudowane z patyków i kamieni podczas kolonizacji Maroka, aby marokańscy żołnierze mogli uciec przed wrogą armią. Nie wygląda zbyt stabilnie!

Przejazd z Zaouiat Ahansal do Taghia

Droga gruntowa łącząca te dwie wioski jest bardzo wąska, więc możesz mieć pewne problemy, jeśli nadjedzie samochód z naprzeciwka. Odległość wynosi około 9 kilometrów, a widoki są po prostu zapierające dech w piersiach! Z obu stron otaczały mnie wysokie ściany skalne. Przy dobrych warunkach pogodowych droga jest przejezdna dla standardowego samochodu z napędem na 2 koła (w moim przypadku było to Renault Clio). Kiedy przejeżdżałem przez wioskę po drodze, napotkałem niestety dość agresywne dzieciaki, które chciały pieniędzy i uderzały rękami w szyby samochodu. Takie chwile sprawiają, że sceptycznie podchodzę do podróży do Maroka, ale na szczęście ostatecznie radosne uczucia biorą górę. Jeśli przydarzy Ci się podobna sytuacja, zamknij drzwi auta na klucz i powoli jedź do przodu. Nie dawaj tym dzieciakom żadnych pieniędzy bo to tylko zachęci ich do podobnych akcji!

Kanion Tazart

W drodze powrotnej z Taghia rozejrzyj się za małą wioską z kilkoma domami po lewej stronie. Zatrzymaj samochód w zatoczce kilkanaście metrów wcześniej i ruszaj do kanionu! Podążaj wyschniętym korytem rzeki i w razie wątpliwości sprawdzaj swoją pozycję na Mapy.CZ.

Wąwóz jest zupełnie inny niż ten wokół Przejścia Berberów i spacer po nim był o wiele łatwiejszy. W pewnym momencie, ponieważ robiło się późno, postanowiłem zawrócić i wrócić tą samą drogą. Zdecydowanie należy unikać tego miejsca w przypadku deszczowej pogody ze względu na ryzyko gwałtownych zalań.

Inne wędrówki

W okolicy jest wiele innych możliwości pieszych wędrówek, zarówno jednodniowych i wielodniowych, wliczając wejścia na szczyty powyżej 3000 metrów nad poziomem morza. Szlaki jednak nie są oznakowane i zdecydowanie zaleca się wynajęcie przewodnika lub przynajmniej skonsultowanie się z nim swoich planów przed wyruszeniem.

Tafraoute to małe miasteczko w południowym Maroku, położone w górach Antyatlas w regionie Souss-Massa. Jego historia jest głęboko związana z położeniem i dziedzictwem berberyjskim.

Prehistoryczne ryty skalne i petroglify znalezione w tym rejonie sugerują, że pierwsi osadnicy mieszkali tutaj już w okresie neolitu. Ryty te przedstawiają zwierzęta, takie jak gazele, bydło i żyrafy, pokazując, że region ten był kiedyś bardziej zielony.

Miasto leży w sercu regionu zamieszkanego głównie przez Berberów, znanych również jako lud Amazigh, rdzennych mieszkańców Afryki Północnej. Berberowie z Tafraoute mają długą historię walki o swoje. Stawiali oni opór zewnętrznym rządom, w tym podbojom fenickim, rzymskim i arabskim, zachowując swój odrębny język, kulturę i tradycje. Przez stulecia ludzie z tego obszaru byli znani ze swojego półkoczowniczego trybu życia, rolnictwa i wykorzystania szlaków handlowych przez Saharę.

Wraz z przybyciem islamu w VII i VIII wieku, Tafraoute, podobnie jak inne części Maroka, stopniowo przyjęło nową religię. Jednak górzysty i odizolowany charakter regionu pozwolił lokalnej ludności berberyjskiej zachować pewien stopień autonomii. Podczas rządów dynastii Almorawidów i Almohadów (XI–XIII wiek) Tafraoute pozostało częścią szerszego królestwa marokańskiego, ale ze względu na swoje odległe położenie znajdowało się w dużej mierze na peryferiach konfliktów politycznych i wojskowych.

Maroko stało się francuskim protektoratem w 1912 r., chociaż region Antyatlasu pozostawał trudny do kontrolowania przez władze francuskie. Tafraoute, ze swoim nierównym terenem, było naturalnym schronieniem dla tych, którzy stawiali opór kolonialnym rządom. Miasto i otaczające je wioski odegrały rolę w berberyjskich ruchach oporu, szczególnie w latach 20. i 30. XX wieku. Berberyjskie plemiona w tym regionie próbowały być niezależne, a wiele z nich zbuntowało się przeciwko francuskim rządom. Kolonizacja Maroka przyniosła pewien rozwój infrastruktury, np. drogi i szkoły, ale Antyatlas pozostał stosunkowo odizolowany w porównaniu z innymi częściami kraju.

Po uzyskaniu przez Maroko niepodległości w 1956 r. Tafraoute stało się częścią nowo zjednoczonego państwa. Nadal jednak było stosunkowo odizolowane i słabo rozwinięte. W połowie XX wieku wielu mieszkańców Tafraoute wyemigrowało do ośrodków miejskich, takich jak Casablanca, lub za granicę, zwłaszcza do Francji, w poszukiwaniu możliwości ekonomicznych. Doprowadziło to do powstania silnej diaspory Tafraoute, szczególnie w Europie. W ostatnich dekadach Tafraoute zyskało uznanie jako cel podróży turystycznych, znane z oszałamiających krajobrazów granitowych gór, doliny Ameln i tradycyjnej kultury berberyjskiej.

Jak tam dotrzeć?

Z Agadiru:

Autobusem:

Autobusy obsługiwane przez firmy takie jak CTM i Supratours kursują regularnie między Agadirem a Tafraoute. Jest to niedroga i wygodna opcja.

Taksówką (Grand Taxi):

Taksówki współdzielone z innymi pasażerami są szybszą, ale mniej wygodną opcją niż autobus. Zazwyczaj trzeba trochę poczekać, aż taksówka się zapełni.

Wynajętym samochodem:

Wynajęcie samochodu da Ci największą elastyczność w eksplorowaniu pięknych krajobrazów po drodze, takich jak góry Antyatlas. Trasa jest malownicza, ale obejmuje kręte drogi. Dystans to około 165 km, a podróż trwa 3 godziny.

Jeśli zdecydujesz się ruszyć z Agadiru, polecam skorzystanie z usług Click’n’Go Car Rental. Mili panowie i łatwo się z nimi skontaktować na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem dobrą cenę.

Z Marrakeszu:

Autobusem:

Nie ma bezpośrednich autobusów z Marrakeszu do Tafraoute. Najpierw musisz wsiąść do autobusu do Agadiru (około 3 godzin), a następnie kontynuować podróż z Agadiru do Tafraoute autobusem lub taksówką.

Wynajętym samochodem:

Jazda samochodem jest najbardziej elastyczną opcją. Trasa prowadzi przez góry Antyatlasu, oferując oszałamiające krajobrazy. Odległość wynosi około 380 km, a podróż trwa około 6 godzin.

Kiedy odwiedzić Tafraoute?

Najlepszy czas na zwiedzanie to okres od lutego do kwietnia. Panuje wtedy łagodna i przyjemna pogoda z komfortowymi temperaturami w ciągu dnia, zwykle wahającymi się od 18°C ​​do 25°C. Jest to idealne miejsce na zajęcia na świeżym powietrzu, takie jak wędrówki po górach Antyatlasu lub okolicznych dolinach oraz zwiedzanie wąwozu Ait Mansour. Inną atrakcją wizyty w Tafraoute w tym czasie jest Festiwal Kwitnących Migdałów, podczas którego migdałowce w Dolinie Ameln są w pełnym rozkwicie. Tworzy to spektakl różowych i białych kwiatów, a sam festiwal obfituje w tradycyjną berberyjską muzykę, taniec i lokalne rzemiosło.

Tafraoute, podobnie jak wiele części południowego Maroka, może być niezwykle gorące w miesiącach letnich, a temperatury często przekraczają 40°C w lipcu i sierpniu. Upał może sprawić, że zajęcia na świeżym powietrzu będą niekomfortowe i ograniczą eksplorację.

Jeśli wiosna nie wchodzi w grę, okres od września do listopada to kolejny dobry czas na wizytę. Temperatury stają się przyjemniejsze do wędrówek i zwiedzania.

Gdzie się zatrzymać?

Zatrzymałem się w Azur Tafraout. Obiekt jest położony nieco dalej od centrum miasta, w bardzo spokojnej okolicy, blisko wzgórz, ale wciąż w odległości spaceru od restauracji. Pokój był czysty i przytulny, a śniadanie serwowane rano było smaczne.

Jak długo zostać w Tafraoute?

Zwiedzanie Tafraoute i przejazd przez wąwóz Ait Mansour można zaliczyć w jeden bardzo długi dzień. Jeśli chcesz zaplanować dłuższy trekking po okolicy, to potrzebne będą co najmniej dwa dni.

Jak się poruszać?

Najlepiej jest mieć samochód, ale jeśli lubisz dłuższe spacery, to i tak będziesz mógł zobaczyć miejsca wokół Tafraoute, ponieważ nie są one od siebie bardzo oddalone. Możesz nawet wybrać się na pieszą wycieczkę do Painted Rocks, ale uważaj na pogodę, bo krajobrazy przypominają pustynię i trudno o cień. Polecam korzystanie z aplikacji Mapy.CZ, aby monitorować swoje położenie i mieć pewność, że się nie zgubisz.

Co zobaczyć w Taroudant?

La Maison Berbère Traditionnelle de Tazka

Ekscytujące miejsce, w którym można dowiedzieć się wiele o życiu Berberów i zobaczyć tradycyjny dom z jego wyposażeniem. Właściciel jest bardzo miły i chętnie opowiada o obecnej sytuacji w lokalnej społeczności. Pokazał również stare gliniane garnki, narzędzia i wystrój domu, a także podzielił się szczegółami na temat tego, jak dzieci się uczyły, gdzie spały i jak zwierzęta gospodarskie, które trzymano na parterze, utrzymywały ciepło w salonie i kuchni.

Na drzwiach jest numer telefonu, więc jeśli nie widzisz nikogo w pobliżu, po prostu zadzwoń i poczekaj chwilę.

Dolina Tafraout

To wspaniałe miejsce z bardzo pięknymi formacjami skalnymi i szlakami po gajach palmowych. Niedaleko La Maison Berbère Traditionnelle de Tazka znajdziesz wyrzeźbioną gazelę, o której mówi się, że jest przykładem prehistorycznych rycin skalnych. Nie jestem przekonany, czy naprawdę jest prehistoryczna, ale w każdym razie, świetnie się bawiłem szukając jej.

Podążaj ścieżką dalej na południe, mając w oddali drogę R104 po prawej stronie. Wkrótce, po lewej stronie, zauważysz szeroką ścieżkę wiodącą w górę. W pewnym momencie znika, ale jeśli przedostaniesz sie wyżej po głazach, dotrzesz do imponującego punktu widokowego na dolinę.

Meczet Aday

Piękny meczet, który kontrastuje ze skalistym krajobrazem i jest otoczony starymi, tradycyjnymi domami.

Dom Touareg

Popularny sklep pełen kolorów i pięknych przedmiotów, np. dywanów, biżuterii itp. Właściciel może dla Ciebie zdobyć wszystko, czego potrzebujesz i jest wspaniałą osobą, która przesadnie nie namawia do kupna czegokolwiek i nie wywiera presji (co w Maroku jest dość powrzechne).

Finger Mountains / Czapka Napoleona

Ta kultowa formacja skalna została nazwana na cześć podobieństwa do słynnego kapelusza Napoleona. Powiedzmy, że podobieństwo jest nieco naciągane.

Painted Rocks / Pomalowane skały

Dzieło belgijskiego artysty Jeana Verame. Ich tworzenie trwało trzy miesiące i wymagało użycia aż 18 ton farby. Są one powszechnie znane jako niebieskie skały, jednak w rzeczywistości są wielokolorowe (różowe, czerwone, czarne, żółte i pomarańczowe).

Droga dojazdowa jest żwirowa, ale bez problemu przejezdna się dla samochodów z napędem na 2 koła.

Wąwóz Ait Mansour

Oszałamiający cud natury, znane z dramatycznych formacji skalnych i bujnych gajów palmowych. Wąwóz prezentuje uderzający kontrast między jałowymi, suchymi górami a zielenią oazy w jego wnętrzu.

Ait Mansour znajduje się około 30 km na południowy wschód od Tafraoute, co czyni je spokojnym i mniej turystycznym miejscem.

Podążałem drogą R107 i tuż przed Painted Rocks skręciłem w lewo w kierunku Ait Mansour. Droga była bardzo kręta, ale ruch był minimalny. Z każdym kilometrem widoki stawały się coraz bardziej spektakularne. Wąwóz charakteryzuje czerwonymi i różowymi granitowymi skałami, które dramatycznie wznoszą się po obu stronach doliny. Krajobraz jest mieszanką skalistego terenu i pełnych roślinności oaz, z palmami, gajami oliwnymi i małymi działkami rolnymi zasilanymi naturalnymi źródłami.

Zatrzymałem się na chwilę w Ait Mansour, aby napić się kawy i pospacerować wśród palm. Oaza jest nawadniana przez rzekę, która przepływa przez wąwozy.

Obszar wokół Ait Mansour jest domem dla tradycyjnych społeczności Amazigh (Berberów). Małe wioski są rozsiane po całym wąwozie, gdzie miejscowi mieszkają w domach z cegły mułowej i zajmują się rolnictwem na własne potrzeby.

Z Ait Mansour kontynuowałem jazdę w kierunku Gdour, a następnie skręciłem w prawo, aby kontynuować pętlę przez Ait Bou Nouh i Ait Ou Said, a na końcu ponownie połączyć się z drogą R107. Była to z pewnością jedna z najlepszych tras, jakie odbyłem w Maroku!

Cała pętla ma około 100 km długości, a podróż trwa około 3 godzin. Nie spiesz się jednak i planuj dużo postojów!

Taroudant to historyczne miasto położone w południowym Maroku, które uważa się za podobne do Marrakeszu, choć jest mniejsze i mniej hałaśliwe. Położone jest na tle oszałamiających gór Atlas i jest otoczone dobrze zachowanymi murami, które nadają ufortyfikowany, średniowieczny charakter. W przeciwieństwie do Marrakeszu jest tu mniej turystów, co gwarantuje bardziej autentyczne doświadczenie prawdziwego życia w Maroku.

Historia Taroudant sięga czasów starożytnych, kiedy tereny te zamieszkiwali berberowie. Miasto zyskało na znaczeniu w XI wieku za czasów dynastii Almorawidów, którzy wykorzystywali je jako bazę wojskową ze względu na strategiczne położenie w dolinie Sus. Jednak to w XVI wieku za panowania dynastii Saadytów Taroudant naprawdę rozkwitł. Sułtan Mohammed asz-Szejk przekształcił miasto w centrum administracyjne i wojskowe. Zbudował imponujące mury i fortyfikacje, które stoją do dziś, a w mieście kwitł handel, dzięki korzystnemu położeniu na ważnych szlakach karawanowych łączących Saharę z wybrzeżem Atlantyku. W kolejnych stuleciach miasto przeżywało okresy upadku, szczególnie po przeniesieniu stolicy do Marrakeszu. Taroudant zachował jednak swoje znaczenie regionalne, zwłaszcza jako centrum rolnictwa.

Jak tam dotrzeć?

Samolotem:

Najbliższym dużym lotniskiem jest Agadir Al Massira Airport (AGA), oddalone o około 65 kilometrów. Możesz wziąć taksówkę, zorganizować prywatny transfer lub wynająć samochód z lotniska i do Taroudant udać się samodzielnie. Podróż trwa około 1 do 1,5 godziny.

Autobusem:

Regularne autobusy kursują z Agadiru do Taroudant i są obsługiwane przez firmy takie jak CTM i Supratours. Dostępne sa również połączenia autobusowe z Marrakeszu a podróż trwa od 4 do 5 godzin.

Samochodem:

Trasa z Agadiru do Taroudant jest łatwa i malownicza, a przejazd zajmuje około 1,5 godziny (82 km). Z Marrakeszu będzie to około 3,5 – 4 godziny (270 km).

Jeśli zdecydujesz się wyjechać z Agadiru, polecam skorzystanie z usług wyspożyczalni Click’n’Go Car Rental. Bardzo sympatyczna obsługa i łatwy kontakt poprzez WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem dobrą cenę.

Taksówką:

W Maroku taksówki współdzielone, znane również jako „grand taxis”, kursują na dłuższych trasach między miastami. Możesz kupić miejsce w jednej z nich wyruszając z Agadiru lub Marrakeszu bezpośrednio do Taroudant.

Pociągiem:

Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego do Taroudant. Najbliższe stacje kolejowe znajdują się w Marrakeszu lub Agadirze, skąd trzeba kontynować podróż innym środkiem transportu.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na odwiedzenie Taroudant to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada). W tych porach roku temperatury są optymalne i wahają się zazwyczaj między 20°C a 30°C, co jest idealne do zwiedzania miasta i jego okolic.

Zima (od grudnia do lutego) to również dobry czas na wizytę, ponieważ temperatury są wówczas niższe, zwłaszcza wieczorami, ale nadal łagodne w porównaniu do wielu innych miejsc.

Lato (od czerwca do sierpnia) jest zazwyczaj gorące, a temperatury często przekraczają 35°C, co może być niekomfortowe dla tych, którzy nie przepadają za upałami. Z drugiej strony jest to niski sezon turystyczny, więc będzie mniej turystów i łatwiej znaleźć lepsze oferty zakwaterowania.

Gdzie się zatrzymać?

Zatrzymałem się w Chambres d’Hôtes les Amis. Obiekt znajduje się w odległości spaceru od murów miejskich, a jeśli masz samochód, możesz go zaparkować w wąskiej uliczce obok budynku. Pokój był czysty i przytulny, podobnie jak wspólna łazienka. Dobre śniadanie serwowane jest na tarasie na dachu. Jedynym minusem był słaby sygnał WIFI w pokoju.

Jak długo tam zostać?

Jeden cały dzień wystarczy, aby wygodnie zwiedzić miasto, a jeśli masz ochotę, możesz nawet wybrać się na kilkugodzinną wycieczkę do Kasby Tiout.

Jak się poruszać po mieście?

Medina znajduje się wewnątrz imponujących murów miejskich i można ją łatwo zwiedzić pieszo. Aby dotrzeć do Kasby Tiout, będziesz potrzebować wypożyczonego samochodu lub taksówki.

Co zobaczyć w Taroudant?

Pierwszym znaczącym punktem, do którego dotarłem, kierując się w stronę centrum, była brama Bab Taryunt, historyczne zachodnie wejście do miasta. Kilkaset metrów dalej, idąc Boulevard Mohammed V, znajduje się Plac Assarag. To tradycyjny marokański plac ze straganami, restauracjami oraz bryczkami, którymi można się przejechać. Mówi się, że jest to miniaturowa wersja placu Jemaa el-Fnaa w Marrakeszu, no ale bez przesady 🙂

Innym wartym wspomnienia placem jest Plac 20 Sierpnia , położony tuż za murami miasta. To duży obszar z fontanną na środku. W pobliżu znajduje się Bab El Kasbah, kolejna imponująca brama miejska.

Zbudowana przez Moulay Ismail, historyczna część Kasby jest obecnie biedną, ale bezpieczną dzielnicą mieszkalną z wąskimi uliczkami prowadzącymi do małych placów i ślepych zaułków. Ogród Kasby (Kasbah Garden) został stworzony przez Hotel Palais Salam, ale wydaje się, że jego utrzymywanie zostało porzucone.

Ruszyłem dalej do Ogrodu Brahim Roudani (Brahim Roudani Garden) i chciałem sprawdzić fontannę (Fontaine Passage Palmeraie), ale ta nie działała już ponoć od dłuższego czasu.

Podsumowując, najlepsze, co Taroudant ma do zaoferowania, to jego mury. Spacer wzdłuż nich, podziwianie wspaniałych bram miejskich, picie miętowej herbaty w jednej z kawiarni i po prostu obserwowanie lokalnego życia sprawi, że dzień spędzony w mieście będzie zaliczony do udanych!

Co zobaczyć w okolicy Taroudant?

Kasba Tiout

Stojąca na szczycie wzgórza, ta majestatyczna kasba jest pozostałością po okresie Saadytów (XVI wiek). U podstawy kasby znajduje się gaj palmowy przypominający labirynt. Rosną tu również pomarańcze i granaty, a wszystko poprzecinane jest kanałami irygacyjnymi. Zaraz po przybyciu zostanie Ci zaoferowane oprowadzanie z przewodnikiem lub przejażdżki na osłach. Niektórzy przewodnicy są bardzo nachalni! Na górze jest panoramiczna restauracja serwująca tradycyjne dania berberyjskie. Kasba znajduje się 30 km od Taroudant na trasie do Tata.

Casablanca to tętniąca życiem metropolia w Maroku, z niezwykle bogatą historią. Obszar wokół miasta był zamieszkany co najmniej od VII wieku p.n.e. Berberowie, rdzenni mieszkańcy Afryki Północnej, byli jednymi z pierwszych, którzy się tu osiedlili.

Fenicjanie założyli w regionie swój punkt handlowy, a kolejny stworzyli Rzymianie, którzy nazwali go Anfa. W VIII wieku Anfa stała się ważnym portem dla berberyjskiego królestwa Barghawata.

W XV wieku portugalscy kupcy i piraci często atakowali Anfę. W 1468 roku Portugalczycy zniszczyli miasto z powodu szerzącego się piractwa.

W 1515 roku Portugalczycy przystąpili do odbudowy i nową osadę nazwali Casa Branca, co oznacza „Biały Dom”. Utrzymywali w nim kontrolę do początku XVIII wieku, po czym opuścili je, z powodu trzęsienia ziemi i ciągłych konfliktów.

Sułtan Mohammed ben Abdallah z dynastii Alawitów przebudował miasto pod koniec XVIII wieku i zmienił jego nazwę na Dar el-Beida, co również oznaczało „Biały Dom”, ale po arabsku.

W 1912 r. Casablanca stała się częścią francuskiego protektoratu Maroka. Pod francuską administracją miasto przeszło znaczną modernizację i rozbudowę.

Po uzyskaniu przez Maroko niepodległości od Francji w 1956 r. Casablanca stała się ekonomiczną stolicą kraju. Miasto rozwinęło się również jako centrum kulturalne, symbolizujące nowoczesność i postęp. Słynny film „Casablanca” z 1942 r., choć faktycznie nie był nawet kręcony w Maroku, jeszcze bardziej zromantyzował miasto w pop kulturze.

Obecnie Casablanca jest największym miastem Maroka i kluczowym centrum finansowym Afryki. Znajdują się tam takie kultowe zabytki jak Meczet Hassana II, jeden z największych meczetów na świecie, oraz tętniąca życiem nadmorska dzielnica Corniche. Niestety miasto ma złą reputację, jako dość brudne i chaotycznie i niestety, to wszystko jest prawdą.

Jak dotrzeć do Casablanki?

Samolotem:

Zarezerwuj lot na Mohammed V International Airport (CMN). Wiele linii lotniczych oferuje bezpośrednie loty z różnych rejonów świata.

Pociągiem:

Jeśli jesteś już w Maroku, możesz dojechać pociągiem z miast takich jak Marrakesz, Rabat lub Fez. Wysiądź na dworcu Casa Voyageurs lub Casa Port. ONCF jest krajowym przewoźnikiem kolejowym i zapewnia regularne i wygodne połączenia.

Autobusem:

Kilka firm autobusowych, takich jak CTM i Supratours, oferuje trasy do Casablanki z różnych marokańskich miast. Autobusy zazwyczaj przyjeżdżają na Gare Routière de Casablanca, skąd można wziąć taksówkę lub lokalny autobus do centrum miasta.

Samochodem:

Jeśli wolisz podróżować na własną rękę, główne autostrady, takie jak A3 i A7, łączą Casablankę z innymi miastami Maroka. Możesz wypożyczyć samochód w międzynarodowych jak i lokalnych firmach. Upewnij się, że masz ważne prawo jazdy i zapoznaj się z lokalnymi przepisami drogowymi. Po Maroku jeździ się całkiem przyjemnie.

Najlepszy czas na wizytę

Casablankę najlepiej zwiedzać wiosną (od kwietnia do czerwca) i jesienią (od września do listopada). Temperatury są przyjemne i zazwyczaj wahają się od 15°C do 25°C.

Latem (lipiec-sierpień) w Casablance jest cieplej, a temperatury często przekraczają 30°C. Choć nie jest tak gorąco jak w głębi kraju, wilgotność może być wysoka, co sprawia, że ​​zwiedzanie jest mniej komfortowe.

Zima (od grudnia do lutego) przynosi chłodniejszą pogodę z temperaturami od 8°C do 18°C. Chociaż nadal jest to dobry czas na zwiedzanie, niektóre dni mogą być deszczowe lub wietrzne.

Gdzie się zatrzymać?

Moją bazą było małe mieszkanie w Stayhere Casablanca – Gauthier 1 – Modern Residence, ładnie położone w pobliżu Arab League Park. Pokój i łazienka były czyste, ale były ciągłe problemy z prądem. Personel był naprawdę pomocny i robił, co mógł, aby to rozwiązać.

Jak długo tam zostać?

Dwa dni wystarczą, aby odkryć główne atrakcje i wybrać się na długi spacer wzdłuż promenady. Casablanca jest bardzo brudnym i zanieczyszczonym miastem, więc nie chcesz tam zostać zbyt długo. W Maroku są dużo piękniejsze miejsca!

Jak się poruszać po mieście?

Casablanca ma wydajny system tramwajowy, który łączy różne części miasta. Petit taxis to małe pojazdy kursujące w obrębie miasta. Grand taxis raczej pokonują dłuższe trasy, ale oczywiście wszystko jest do negocjacji. Dostępne są również autobusy publiczne, chociaż trudno zorientować się w trasach i rozkładach jazdy.

Co zobaczyć w Casablance?

Dzień 1

Wyruszyłem na zwiedzanie bardzo wcześnie rano bo lubię obserwować jak miasto budzi się do życia. Mohammed V Boulevard to jedna z ulic w mieście, na której znajdują się piękne i okazałe budynki z epoki kolonialnej w stylu Art Deco, w tym słynne kino Rialto, które zostało ukończone w 1929 roku według projektu francuskiego architekta Pierre’a Jabina.

Po szybkim śniadaniu w postaci croissanta z kawą wziąłem taksówkę do największej atrakcji miasta: Meczetu Hassana II. Jego historia jest głęboko spleciona z wizją króla Hassana II, który chciał stworzyć budynek-pomnik odzwierciedlający religijne i kulturowe dziedzictwo Maroka, a jednocześnie wyróżniający się na arenie międzynarodowej. Pomysł na meczet zrodził się w latach 80. XX wieku.

Położony na cyplu z widokiem na Ocean Atlantycki, meczet miał symbolizować połączenie niebios z ziemią, temat centralny dla wiary islamskiej. Budowa rozpoczęła się w 1986 roku i była ogromnym przedsięwzięciem, przy którym pracowało tysiące pracowników z całego Maroka. Projekt trwał siedem lat, a meczet został ostatecznie otwarty 30 sierpnia 1993 roku, na czas obchodów urodzin zmarłego króla.

Budowa meczetu była powodem dumy narodowej, a wielu Marokańczyków przyczyniło się do jego finansowania poprzez publiczne darowizny. Pod względem architektonicznym Meczet Hassana II jest arcydziełem, które łączy tradycyjny islamski design z nowoczesną inżynierią. Projekt meczetu był dziełem francuskiego architekta Michela Pinseau, który ściśle współpracował z marokańskimi rzemieślnikami. Meczet charakteryzuje się misternymi mozaikami, rzeźbionym tynkiem i stolarką, wykonanymi z niezwykłą precyzją. Minaret, który wznosi się na 210 metrów, co czyni go najwyższym na świecie. Jest on również wyposażony w wiązkę laserową skierowaną w stronę Mekki, czyli kierunku, w którym modlą się muzułmanie.

Szklana podłoga w niektórych częściach meczetu pozwala wiernym zobaczyć fale oceanu pod nimi, wzmacniając poczucie połączenia między tym, co ziemskie, a tym, co boskie. Meczet jest również wyposażony w nowoczesne udogodnienia, w tym podgrzewane podłogi, rozsuwane dachy i zaawansowane systemy dźwiękowe, zapewniające wiernym komfort przy jednoczesnym zachowaniu świętej atmosfery. Może pomieścić do 105.000 wiernych (25.000 wewnątrz i 80.000 na dziedzińcu).

Zwiedzanie z przewodnikiem trwa około godziny i jest obowiązkowe, jeśli chcesz zobaczyć wnętrze. Obejmuje ono salę modlitewną, salę minaretu i salę ablucji. Koszt dla obcokrajowców to 130 MAD. Godziny otwarcia są różne, więc najlepiej sprawdzić je na stronie internetowej TUTAJ. Obok kasy biletowej znajduje się również małe muzeum, w którym można zabić czas, czekając na rozpoczęcie wycieczki.

Z meczetu można wybrać się na długi spacer wzdłuż promenady w kierunku tarasu widokowego Al Âank i latarni morskiej El Hank. Oszałamiające widoki na miasto i Ocean Atlantycki są gwarantowane. Mówi się również, że latarnia morska jest jednym z najlepszych miejsc w Casablance do oglądania zachodu słońca. Została oddana do użytku w 1920 roku i pomogła w rozwoju miasta, ponieważ ułatwiała dostęp do portu, który wcześniej był uważany za niebezpieczny. W październiku 2023 roku nie można było się na nią wspiąć, ale widziałem komentarze, że ​​kiedyś była otwarta dla turystów.

Spacer można kontynuować wzdłuż Boulevard de l’Océan Atlantique do plaż: Lalla Meryem, Aïn Diab i  Madame Choual. Następnie wróć małą taksówką z powrotem do centrum miasta, na Plac Narodów Zjednoczonych. Zbudowany przy wejściu do Mediny w okresie francuskiego protektoratu Maroka, obecnie pełni funkcję ważnego węzła komunikacyjnego.

Miejsce to było kiedyś zajmowane przez wielki bazar, jednak miasto nadal się rozrastało po przybyciu Francuzów na początku XX wieku, co trwale zmieniło obszary takie jak ten. W 1918 roku zbudowano wieżę zegarową, a miejsce nazwano Placem Zegarowym (później przemianowanym na Plac Francji). Zapoczątkowało to rozwój urbanistyczny miasta pod przewodnictwem architekta Henri Prosta. Hotel Excelsior i dom towarowy Paris-Maroc to dwa przykłady nowych konstrukcji, które powstały na placu. Wieża zegarowa, która łączyła starą i nowoczesną Casablankę, zniknęła w 1948 roku,a jej replika powróciła w to miejsce w 1993 roku.

Niedaleko, po drugiej stronie Rue Felix et Max Guedj znajduje się kościół św. Jana, pierwszy kościół protestancki założony w Casablance (1906). Został zbudowany na ziemi należącej do Korony Brytyjskiej i jest najstarszym budynkiem kościelnym w mieście.

Medina Market nie jest tak ekscytujący jak te w Marrakeszu czy Fezie. To wciąż tradycyjna marokańska medina, którą warto odwiedzić, jeśli nie planujesz jechać do innych większych miast, ale poza kilkoma sklepami po jej południowej stronie, dzielnica ta to zbiór podupadłych budynków mieszkalnych. Uważaj na agresywne techniki sprzedaży i ludzi obiecujących, że pokażą ci drogę wyjścia. Po prostu zaprowadzą cię do sklepu swojego znajomego i wyłudzą napiwek.

W obrębie murów Mediny znajdują się również interesujące meczety, takie jak Wielki Meczet i Meczet Ould el-Hamra (wzniesiony za sułtana Muhammada III bin Abdellaha w 1789 r.). Jest też kilka świątyń żydowskich. Synagoga Ettedgui została zbombardowana przez aliantów w listopadzie 1942 r. podczas bitwy morskiej pod Casablanką, a jej odbudowa rozpoczęła się w 2011 r. Synagoga Beth-El w dzielnicy żydowskiej jest uważana za centralny punkt niegdyś tętniącej życiem społeczności żydowskiej. Można ją zwiedzać tylko jeśli jest się Żydem.

Pierwszy dzień możesz zakończyć w Rick’s Café, otwartą w 2004 roku i zaprojektowaną tak, aby odtworzyć bar rozsławiony przez Humphreya Bogarta i Ingrid Bergman w filmie Casablanc . Pomimo tytułu, film nie został nakręcony w Maroku, ale w Hollywood.

Dzień 2

Dzień rozpocząłem od spokojnego porannego spaceru w Parku Ligi Arabskiej (Arab League Park). Bardzo zadbane miejsce ze ścieżkami otoczonymi palmami i starannie przystrzyżonymi krzewami i roślinami. W centrum znajduje się wspaniała fontanna. Mnóstwo miejsca do spacerów, biegania i zabawy dla dzieci.

W pobliżu parku stoi Katedra Najświętszego Serca (Sacred Heart Cathedral). Właściwie to ten budynek nigdy katedrą nie był, ponieważ Casablanca nie jest siedzibą biskupstwa. W czasach Protektoratu w mieście była spora społeczność katolicka, a francuski architekt Paul Tournon zaprojektował kościół w stylu Art Deco. Budowa rozpoczęła się w 1930 roku i zakończyła w 1953 roku. Liczba katolików w kraju zaczęła spadać trzy lata później, w 1956 roku, kiedy Maroko uzyskało niepodległość. W rezultacie budowla nie była już używana jako kościół. Najprawdopodobniej zobaczysz ją tylko z zewnątrz, ponieważ wydaje się, że jest na stałe zamknięta z powodu remontu.

Innym miejscem, które jest bardzo blisko parku jest Villa of Arts. To centrum kulturalne w willi w stylu art déco z 1934 roku, prezentujące wystawy i wydarzenia sztuki współczesnej. Moim zdaniem budynek jest ciekawszy niż sama sztuka w środku, ale oczywiście to kwestia gustu 🙂

Plac Mohammeda V jest jednym z najbardziej ruchliwych miejsc w mieście, szczególnie w weekendy. Zobaczysz setki gołębi kręcących się w pobliżu (i w rezultacie wiele miejsc pokrytych ich gównem) i miejscowych, którzy je karmią. Sam plac jest otoczony wspaniałymi budynkami o tradycyjnym wzornictwie i bogatej historii: Sąd Pierwszej Instancji w Casablance (Casablanca Court of First Instance), Poczta (Poste Maroc) i Bank Al-Maghrib .

Inne budynki o ciekawej konstrukcji i fasadach, położone nieco dalej od placu, to: Café La Princière , Hotel Amouday, Hotel Transatlantique i Hotel Volubilis.

Muzeum Fundacji Abderrahmana Slaouiego nosi imię marokańskiego biznesmena i kolekcjonera sztuki, który zmarł w 2001 roku. W muzeum znajduje się niesamowity zbiór eksponatów, w tym plakaty, kryształy, marokańska biżuteria, obrazy Jacques’a Majorelle’a oraz Muhammada Ben Ali Rabatiego i wiele innych.

Rynek Centralny (Central Marketplace) to hala kryta zbudowana na początku XX wieku, popularna dzięki sprzedawanych tam owoców morza. Zaraz po wejściu podejdą do ciebie lokalni sprzedawcy i każdy z nich zrobi wszystko, aby zaciągnąć cię do restauracji. Uważaj, bo słyszałem, że czasami na stole pojawiają się niezamówione dania (np. sałatka), a całkowita kwota rachunku może przez to gwałtownie wzrosnąć. Jeśli zauważysz takie zachowanie, nie dotykaj dania i stanowczo powiedz, że go nie chcesz.

Kościół Notre Dame Lourdes to modernistyczny kościół rzymskokatolicki, około 20 minut spacerem od Parku Ligi Arabskiej. Został zbudowany w 1954 roku, a główną atrakcją są szklane dzieła światowej sławy witrażysty Gabriela Loire.

Dalej w dzielnicy Habbous, zobaczysz Pałac Królewski. Nie jest on otwarty dla zwiedzających, a z ulicy nie widać wiele, poza bramami wejściowymi. Jest uważany za drugą najsłynniejszą królewską lokalizację w Maroku po Pałacu Królewskim w Rabacie i odbywało się tu wiele ważnych wydarzeń, takich jak spotkanie Hassana II z papieżem Janem Pawłem II w 1985 r., co było pierwszą wizytą papieża w kraju muzułmańskim na zaproszenie przywódcy islamskiego, oraz czwarty szczyt Organizacji Współpracy Islamskiej w 1984 r.

Mahkama of Pacha to kolejny ciekawy budynek do zobaczenia w tej okolicy, ale uważaj na oszustwa. Miejsce jest najwyraźniej zamknięte, ale strażnicy przy wejściu wyłudzają około 100 MAD. To łapówka, a nie oficjalny bilet.

Jeśli masz jeszcze czas i energię, odwiedź Muzeum Marokańskiego Judaizmu (Museum of Moroccan Judaism). Ta instytucja mieści się w pięknym domu z ogrodem, który dawniej był żydowskim sierocińcem. Przedstawia historię Żydów w Maroku na przestrzeni 2000 lat, ze szczególnym uwzględnieniem społeczności żydowskiej w Casablance, która była największa.

Muzeum położone jest poza główną strefą turystyczną, więc najlepiej dojechać tam taksówką. Opłata za wstęp wynosi 50 MAD.

Historia Safi sięga czasów starożytnych, a dowody wskazują, że pierwotnie był to fenicki punkt handlowy. Rzymianie również odcisnęli swoje piętno na mieście, znanym im jako Asfi, które służyło jako mała osada w Imperium Rzymskim.

Wraz z nadejściem islamu w VII wieku, miasto rozkwitło pod rządami dynastii Idrisidów. W XII wieku, pod rządami Almohadów, Safi stało się strategicznym miastem nadmorskim, a także centrum handlu i operacji wojskowych.

W 1508 roku Portugalczycy zdobyli Safi i ufortyfikowali je jako twierdzę. Okupacja portugalska trwała do 1541 roku, kiedy to dynastia Saadytów wygnała intruzów. Pod rządami Saadytów Safi stało się kluczowym portem handlowym między Marokiem a Europą.

Podczas dynastii Alaouitów Safi nadal rozwijało się jako miasto portowe. Zyskało na znaczeniu jako centrum przemysłu ceramicznego, a wyroby garncarskie stąd pochodzące były sławne w całym Maroku i poza nim. Port miasta stał się również kluczowy dla eksportu fosforanów, tekstyliów i innych towarów.

Podczas Protektoratu Francuskiego (1912-1956) Safi doświadczyło rozwoju infrastruktury i ogólnej modernizacji. Port został rozbudowany.

Po uzyskaniu niepodległości przez Maroko w 1956 r. Safi nadal rozwijało się gospodarczo i kulturalnie. Dziś miasto znane jest ze swojego bogatego dziedzictwa kulturowego, szczególnie przemysłu ceramicznego, historycznej architektury i lokalnych tradycji.

Jak tam dotrzeć?

Z Casablanki:

Samochodem:

Z Casablanki należy jechać autostradą A3 w kierunku El Jadidy, a następnie drogą N1 do Safi. Podróż trwa około 3-4 godzin (250 km).

Autobusem:

CTM i Supratours oferują połączenia z Casablanki do Safi. Podróż trwa około 4-5 godzin.

Pociągiem:

Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego do Safi, ale można dojechać pociągiem z Casablanki do El Jadidy, a następnie autobusem lub taksówką do Safi.

Z Marrakeszu:

Samochodem:

Jedź drogą N8 do Chichaoua, a następnie drogą R207 do Safi. Podróż trwa około 2-3 godzin (150 km).

Autobusem:

CTM i Supratours obsługują połącznenia z Marrakeszu do Safi. Podróż autobusem trwa zazwyczaj 3-4 godziny.

Z Rabatu:

Samochodem:

Jedź autostradą A1 do Casablanki, a następnie autostradą A3 w kierunku El Jadidy i dalej N1 do Safi. Całkowity dystans wynosi około 330 km, a przejazd zajmuje około 4-5 godzin.

Autobusem:

Z Rabatu należy pojechać autobusem do Casablanki, a następnie przesiąść się na autobus jadący do Safi.

Pociągiem:

Podobnie jak w przypadku trasy z Casablanki, należy wsiąść do pociągu do El Jadidy, a następnie przesiąść się na autobus lub taksówkę do Safi.

Z Agadiru:

Samochodem:

Jedź drogą N1 na północ do Safi. To około 230 km, a przejazd zajmuje około 3-4 godzin.

Autobusem:

CTM i Supratours oferują połączenia z Agadiru do Safi. Podróż autobusem trwa zazwyczaj około 5-6 godzin.

Sprawdź dostępne połączenia na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepsza pora na odwiedzenie Safi to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze, choć nadal znośne temperatury. Podróż wiosną lub jesienią zapewnia komfortowe warunki do korzystania z plaży jak i zwiedzania miasta i jego okolic.

Jak długo tam zostać?

Na plaży Lalla Fatna można spokojnie spędzić pół dnia, a drugą połowę spacerując po Safi.

Co zobaczyć w Safi?

Dotarłem do Safi z trzęsącymi się nogami, ponieważ kierowca taksówki (grand taxi) jechał ponad 150 km/h na jednopasmowej, wąskiej drodze wzdłuż wybrzeża. Szaleństwo…

Najpierw przeszedłem się wzdłuż Corniche de Safi, ładnej małej promenady, dość pustej w ciągu dnia. Z pewnością to miejsce ożywa po zachodzie słońca. W jej północnym krańcu znajduje się Ksar El Bahr, stara forteca, którą na początku XVI wieku zbudowali Portugalczycy. Obecnie jest niedostępna dla turystów z powodu szkód wyrządzonych przez fale oceaniczne i braku konserwacji.

Do mediny można dostać się przez kilka historycznych i pięknych bram miejskich: Bab El Maasra, Bab Jdid, Bab Agrour, Bab El Kasbah, Bab Chaaba i Bab Lakouas . W środku medyny najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest po prostu zgubić się w wąskich uliczkach, próbując znaleźć wyjście. Jestem pewien, że odkryjesz wiele interesujących zakątków i fotogenicznych miejsc.

Błądząc wśród zaułków, postaraj się zlokalizować Wielki Meczet i Portugalską Katedrę. Ta ostatnia jest zrujnowaną świątynią, która została zbudowana w 1519 roku przez Portugalczyków. Budowa nigdy nie została ukończona, a większość konstrukcji została zburzona po wyjeździe portugalskiego króla Manuela w 1541 roku. Pozostały tylko części chóru i boczna kaplica. W listopadzie 2023 roku nie można było wejść do środka.

Wschodnia strona mediny jest zdominowana przez Dar al-Sultan. Jest to zamek pochodzący z okresu Almohadów, mający ponad 700 lat. Otoczony jest murem i czterema wieżami, które miały monitorować teraz i ostrzegać przez możliwymi inwazjami z zewnętrz. Wewnątrz budynku nie ma nic wartego uwagi turystów.

Poza murami medyny znajduje się bogate w informacje Narodowe Muzeum Ceramiki, prezentujące naczynia z różnych części Maroka i ich historię.

Z Narodowego Muzeum Ceramiki skręć w lewo w Avenue Moulay Idriss 1er, aby dotrzeć do ronda z dużym pomnikiem tagine, północnoafrykańskiego dania, nazwanego na cześć glinianego garnka, w którym jest gotowane. Symbolizuje on rzemiosło garncarskie Safi.

Plaża Lalla Fatna

Plaża Lalla Fatna znajduje się około 10 km na północ od Safi, co sprawia, że ​​jest łatwo dostępna z miasta. Imponujące formacje skalne i klify stanowią dramatyczne tło dla piaszczystej plaży. Są tutaj również dobre warunki do surfowania. Przy parkingu jest tylko jeden mały bar, więc warto wybrać się tu z własnymi przekąskami.

Aby dostać się tam z Safi, można znaleźć współdzieloną taksówkę (grand taxi), ale zostaniesz wysadzony na skrzyżowaniu, a stamtąd trzeba iść dalej na piechotę około 30 minut w dół do plaży. W drodze powrotnej będzie trzeba podejść z powrotem na główną drogę i spróbować szczęścia, łapiąc stopa lub zatrzymując taksówkę.

Essaouira, nadmorskie miasto w zachodnim Maroku, ma bogatą historię ukształtowaną przez różne cywilizacje i kultury. Pierwotnie miasto było znane jako Mogador, a obszar ten był zamieszkany już od czasów prehistorycznych.

Najwcześniejszymi znanymi osadnikami w regionie Essaouira byli Fenicjanie, którzy założyli tam punkt handlowy w VII wieku p.n.e. Później kontrolę przejęli Kartagińczycy, wykorzystując to miejsce jako ważny punkt handlowy z plemionami berberyjskimi w głębi lądu.

W okresie rzymskim obszar ten pozostał znaczącym centrum handlowym. Dowody archeologiczne sugerują, że Rzymianie handlowali z lokalnymi plemionami Berberów, wymieniając towary, takie jak fioletowy barwnik wytwarzany z lokalnych ślimaków murex.

W VII wieku podboje islamskie dotarły do ​​Maroka, w tym do regionu Essaouiry. Doprowadziło to do dalszego rozwoju handlu i wymiany kulturalnej.

W XI i XII wieku regionem władały dynastie Almorawidów i Almohadów. Ufortyfikowali miasto i wykorzystali je jako strategiczny port.

Na początku XVI wieku Portugalczycy na krótko zajęli Mogador, budując fort w 1506 roku. Napotkali jednak silny opór ze strony lokalnych plemion i ostatecznie opuścili miasto już w 1510 roku.

Sułtanat Saadytów w XVI wieku wykorzystywał ten region do handlu morskiego. Zbudowano również pierwszą prawdziwą osadę miejską, kładąc podwaliny pod jej przyszły rozwój.

Nowoczesne miasto Essaouira zostało założone w 1764 roku przez sułtana Mohammeda ben Abdallaha z dynastii Alaouitów. Wyobrażał je sobie jako główny port handlowy, który miał wzmocnić gospodarkę Maroka. Zatrudnił francuskiego architekta Théodore Cornuta do zaprojektowania układu miasta, co doprowadziło do unikalnego połączenia marokańskich i europejskich stylów architektonicznych.

Pod rządami sułtana Mohammeda ben Abdallaha w Essaouirze osiedliła się duża społeczność żydowska. Odgrywali oni kluczową rolę w życiu miasta, zwłaszcza w handlu między Europą, Afryką i Bliskim Wschodem. Jednak pod koniec XIX wieku znaczenie Essaouiry jako portu zaczęło słabnąć z powodu konkurencji ze strony m.in. Casablanki.

Podczas ostnienia francuskiego protektoratu w Maroku (1912-1956) Essaouira doświadczyła ograniczonego rozwoju w porównaniu z innymi miastami. Pozostała jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym i rybackim.

W ostatnich dekadach Essaouira przeżyła odrodzenie kulturalne. Historyczna medina miasta została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 r. a tym samym stała się popularnym celem turystycznym.

Jak dotrzeć do miasta?

Samolotem:

Najbliższym lotniskiem jest lotnisko Essaouira-Mogador (ESU), położone około 17 km od miasta. Obsługuje ono ograniczone loty międzynarodowe, głównie z Europy.

Lotnisko Marrakesz Menara (RAK) jest głównym międzynarodowym lotniskiem około 180 km od Essaouiry. Z Marrakeszu możesz udać się do Essaouiry autobusem, taksówką lub wypożyczonym samochodem.

Autobusem:

CTM lub Supratours to dwie duże firmy autobusowe w Maroku. Oferują regularne połączenia do Essaouiry z dużych miast, takich jak Marrakesz, Casablanca i Agadir. Podróż z Marrakeszu trwa około 2,5 – 3 godziny.

Samochodem:

Podróż samochodem z Marrakeszu zajmuje około 2,5 godziny. Wynajęcie samochodu daje elastyczność w zwiedzaniu innych ciekawych miejsc po drodze.

Z Casablanki podróż samochodem trwa około 5 godzin.

Taksówką:

Taksówki współdzielone (grand taxi), kursują dość często między większymi miastami. Są mniej wygodne niż autobusy, ale mogą być szybsze.

Pociągiem:

Nie ma bezpośrednich połączeń kolejowych do Essaouiry. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Marrakeszu, skąd trzeba kontynuować podróż autobusem lub taksówką.

Ze zorganizowaną wycieczką:

Wiele agencji turystycznych w głównych miastach Maroka oferuje wycieczki do Essaouiry. Mogą być one wygodną opcją, dla tych co nie chcą organizować wszystkiego na własną rękę.

Możesz sprawdzić dostępne połączenia na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy okres na odwiedzenie miasta to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze temparatury i większą ilość opadów.

Gdzie się zatrzymać?

Zatrzymałem się w Hotelu Al Arboussas, który był idealnie położony w centrum medyny. Pokój i łazienka były czyste i wszystko działało dobrze.

Jak długo zostać w mieście?

Jeden dzień wystarczy, aby wygodnie zwiedzić medynę i wybrać się na długi spacer wzdłuż plaży.

Co warto zobaczyć w Essaouirze?

Chmury były ciemne i wisiały nisko, ale w połączeniu z odgłosami mew tworzyło to wyjątkową atmosferę. Przechadzałem się po centrum, mijając wielu ożywionych i pełnych entuzjazmu ulicznych sprzedawców, a także kryty targ rybny. Zapachy były intensywne i nie zawsze przyjemne, ale to wprost doskonałe miejsce do fotografowania ludzi przy pracy.

Wędrowałem wąskimi uliczkami pełnymi sklepów sprzedających lokalne rękodzieło. To jedna z najlepszych rzeczy do zrobienia w Essaouirze… po prostu szwędaj się bez większego celu. Wcześniej czy później i tak dotrzesz do murów lub jednej z imponujących bram miejskich, które pochodzą z końca XVIII wieku i zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 roku.

Synagoga Haim Pinto jest jednym z niewielu tego typu miejsc, które przetrwały z czasów, gdy w mieście byli obecni Żydzi. Na dole mieszkał rabin, a synagoga znajdowała się na górze. Bardzo blisko znajduje się synagoga Slat Lkahal Mogador, kolejna świetnie odrestaurowana świątynia. Wstęp jest bezpłatny, ale możesz zostawić datek według uznania. Jeśli synagoga jest zamknięta, zadzwoń pod numer widoczny na drzwiach, a dozorca przyjdzie, aby cię wpuścić.

Muzeum Sidi Mohammed Ben Abdellah mieści się w starym riadzie i prezentuje niewielką kolekcję lokalnej biżuterii, strojów, rękodzieła, rzeźb w drewnie i broni.

Portugalczycy zbudowali starą twierdzę w XVIII wieku. Oferuje ona świetne widoki na mury oraz zabudowania starej medyny, a oryginalne armaty są w idealnym stanie.

Bayt Dakira to najciekawsze muzeum w mieście. Pokazuje historię Żydów w Essaouirze i ich interakcje ze społecznością muzułmańską. Wizyta jest bezpłatna. Znajdująca się w pobliżu Galeria Kasbah to galeria sztuki różniąca się od innych podobnych miejsc, a jej eksploracja jest naprawdę ekscytująca. Koniecznie odwiedź wszystkie piętra i wejdź na dach, z którego roztacza się wspaniały widok na miasto. Jeśli masz wystarczająco dużo miejsca w domu, rozważ zakup czegoś z ich kolekcji! Zwiedzanie galerii jest bezpłatne.

Horloge d’Essaouira to wieża zegarowa, łatwa do znalezienia, gdy przejdziesz przez bramę Bab Sbaa. Jest tam uroczy mały placyk z drzewami, kawiarniami i restauracjami. Wieża nie jest otwarta dla zwiedzających.

Bab Sbaa jest jedną z oryginalnych i prawdopodobnie najczęściej używanych bram miejskich. Jest to główne wejście do medyny od strony plaży lub promenady. Zewnętrzny obszar przypomina mały park miejski i znajduje się tam punkt postoju licznych taksówek i autobusów.

Plac Moulay Hassan to duża otwarta przestrzeń, gdzie przez cały dzień sporo się dzieje. Wokół jest wiele sklepów z pamiątkami, antykwariatów i kawiarni. Lokalni muzycy i artyści przyjeżdżają, aby zabawiać tłumy, szczególnie po zmroku.

Port w Essaouirze jest niesamowicie klimatyczny, głośny i… śmierdzący. Łodzie wypływają w morze i wracają do portu, rozładowuje się dzienny połów, a lokalni rybacy naprawiają sieci. Warto wybrać się na aukcję rybną, która znajduje się tuż za bramą miejską Bab El Marsa. Można również wejść do pobliskiego bastionu za 50 MAD od osoby. Nie ma tam zbyt dużo do zwiedzania i po 10 minutach można się zbierać, ale widoki na otoczoną murami medynę i wyspę Mogador są naprawdę czarujące, szczególnie o zachodzie słońca, gdy w powietrzu fruwają mewy.

Kartagiński nawigator Hanno odwiedził wyspę Mogador i założył tam punkt handlowy w V wieku p.n.e., a na wyspie znaleziono artefakty fenickie. Później było tam więzienie dla kobiet i ośrodek kwarantanny. Obecnie jest niezamieszkana i bardzo trudno jest uzyskać pozwolenie na lądowanie, ponieważ jest to główne miejsce lęgowe sokoła Eleonory. Dostępne są jednak wycieczki łodzią wokół wyspy.

Plaża d’Essaouira i plaża Tagharte to dwie plaże, które ciągną się przez kilka kilometrów, z małymi wydmami. Niestety, nie są najczystsze. Jeśli tylko zbliżysz się do parasoli i wielbłądów, natychmiast zaczepią cię naganiacze. Trzymaj się z daleka, chyba że zamierzasz skorzystać z ich usług. Jeśli jesteś gotowy na wyzwanie, sprawdź ofertę szkół surfingu / kitesurfingu.

Azemmour to historyczne miasto położone na atlantyckim wybrzeżu Maroka, około 75 kilometrów na południowy zachód od Casablanki i w pobliżu ujścia rzeki Oum Er-Rbia. Ma długą historię sięgającą czasów fenickich i rzymskich. Zyskało na znaczeniu w okresie islamskim, szczególnie za czasów dynastii Almohadów i Merinidów. Miasto było znane ze swojego strategicznego znaczenia i było znaczącym ośrodkiem handlu i rzemiosła.

Na początku XVI wieku miasto zostało zdobyte przez Portugalczyków, którzy zbudowali fortyfikacje i pozostawili trwały ślad architektoniczny. Władali Azemmour od 1513 r. do opuszczenia go w 1541 r. Do godnych uwagi zabytków należą stara medina z wąskimi uliczkami i tradycyjnymi domami oraz portugalska twierdza, z której roztacza się panoramiczny widok na rzekę Oum Er-Rbia.

El Jadida to również miasto nadmorskie, położone około 17 kilometrów na południe od Azzemour. Jest stolicą prowincji El Jadida w regionie Casablanca-Settat.

W 1502 r. Portugalczycy założyli na tym miejscu ufortyfikowane miasto o nazwie Mazagan. Umocnienia ukończono w 1541 r. i obejmowały one imponujące bastiony, wały obronne i cysternę, która pozostaje godnym uwagi elementem architektonicznym. Miasto pełniło funkcję ważnego punktu handlowego i twierdzy wojskowej.

W 1769 roku, po ponad 250 latach portugalskiej kontroli, miasto zostało odbite przez siły sułtana Mohammeda ben Abdallaha z Maroka. Portugalczycy, przewidując oblężenie, zniszczyli części fortyfikacji przed opuszczeniem miasta, ale zostało ono wkrótce odbudowane, a nazwę zmieniono na El Jadida, co oznacza „Nowe”.

W 1912 r. Maroko stało się francuskim protektoratem, a El Jadida, podobnie jak wiele innych miast marokańskich, przeszła znaczący rozwój urbanistyczny. Infrastruktura miasta uległa poprawie i nadal rozwijał się port handlowy.

Po uzyskaniu niepodległości przez Maroko w 1956 r. miasto wciąż się rozwijało. Obecnie jest popularnym celem podróży, znanym ze swoich zabytków, w tym Portugalskiej Cysterny i starej twierdzy, które są częścią wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO portugalskiego miasta Mazagan.

Jak tam dotrzeć?

Z Casablanki:

Samochodem:

Z Casablanki jedź na południowy zachód autostradą A5. Odległość wynosi około 75 kilometrów, a przejazd trwa około 1 godziny. Zjedź zjazdem w kierunku Azemmour i kieruj się znakami do centrum miasta.

Pociągiem:

Ze stacji Casa Voyageurs lub Casa Port do Azemmour. Podróż trwa około 1-1,5 godziny, a połączenia są częste. Po dotarciu na stację kolejową w Azemmour możesz wziąć taksówkę, aby dotrzeć do centrum miasta lub po prostu przejść się pieszo.

Autobusem:

Różne firmy autobusowe obsługują połączenia z Casablanki do Azemmour. Podróż trwa 1,5-2 godziny, w zależności od natężenia ruchu i firmy autobusowej.

Z Azzemour do El Jadida:

Samochodem:

Jedź na północny wschód drogą N1. Odległość wynosi 17 kilometrów i przejazd potrwa około 20 minut.

Pociągiem:

Przejazd lokalnym pociągiem z El Jadida do Azemmour trwa 20-30 minut. Sprawdź stronę internetową ONCF (Office National des Chemins de Fer) lub odwiedź lokalny dworzec kolejowy, aby uzyskać informacje o aktualnym rozkładzie jazdy i cenach biletów.

Autobusem:

Niektóre autobusy mają trasę wzdłuż Boulevard Mohammed V w Azzemour i dalej do El Jadidy. Szukaj przystanków autobusowych lub spytaj miejscowych o drogę.

Taksówką:

Współdzielone taksówki (grand taxi), regularne kursują między El Jadidą i Azemmour. Podróż jest krótka i niedroga.

Dostępne połączenia sprawdzisz również na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepsza pora na odwiedzenie obu miast to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze, ale nadal przyjemne temperatury. Podróż wiosną lub jesienią to dobry kompromis do korzystania z uroków plaży, ale również zwiedzania miast i ich okolic.

Gdzie się zatrzymać?

Postanowiłem zatrzymać się w Hotelu Dar Aboulanwar w El Jadida, który nie znajduje się w centrum miasta, ale łatwo tam się dostać taksówką za kilka dirhamów. Pokój i łazienka były super przestronne i nieskazitelnie czyste!

Jak długo zostać na miejscu?

Jeśli wyruszysz odpowiednio wcześnie, oba miasta możesz wygodnie zwiedzić w ciągu jednego długiego dnia.

Co warto zobaczyć w Azzemour?

Postanowiłem zignorować wszystkich energicznych taksówkarzy na stacji kolejowej i udałem się pieszo do centrum miasta. Najpierw zatrzymałem się przy moście Mohameda V, aby podziwiać panoramę murów miejskich i rzeki Oum Er-Rbia. Pięknie!

Następnie udałem się do mediny, która jest główną atrakcją miasta. Została zbudowana w XVI wieku w pobliżu brzegów Er-Rbia i nadal zauważyć można portugalskie wpływy, np. zdobione drzwi. Miejscowi znani są ze swojego zaangażowania w sztukę i rzemiosło, więc często można zobaczyć, jak tkają kolorowe tkaniny. Odkrywanie ogromnych murali pokrywających rozpadające się budynki było również świetną zabawą .

W pewnym momencie moje spokojne zwiedzanie zostało przerwane przez jakiegoś gościa, który szedł za mną i upierał się, że będzie moim przewodnikiem. Bardzo irytujące, ale tak to działa w Maroku, więc albo trzeba stanowczo odmówić, albo się zgodzić, ale wcześniej wynegocjować cenę. Rzeczywiście opowiedział mi kilka ciekawych faktów, ale całe „oprowadzanie” było bardzo pospieszne, bo chciał się mnie jak najszybciej pozbyć.

Przespacerowałem się wokół Wielkiego Meczetu, Meczetu Kasbah (fr. Mosquée de la Kasbah) i Sanktuarium Rabina Brahama Moul Nessa, które składa się z kilku pomieszczeń, niektórych pod ziemią zawierających artefakty i książki w języku hebrajskim. Na promenadzie znajduje się kilka miejsc na herbatę lub kawę z widokiem na rzekę i fortyfikacje. Można również wybrać się na wycieczkę łodzią.

Opuściłem medinę przez bramę w kierunku Av. Allal Ben Abdellah. Mury miejskie po tej stronie były imponujące! Nie miałem pojęcia, jak dostać się do El Jadidy, więc po prostu zacząłem iść wzdłuż Boulevard Mohammed V, próbując złapać stopa, ale moje próby były całkowicie ignorowane przez wszystkich kierowców. Po 15 minutach podszedł do mnie jakiś facet i powiedział, że przystanek autobusowy jest kilkaset metrów dalej i tam znajdę regularne autobusy do El Jadidy. Szczęściarz ze mnie!

Co zobaczyć w El-Jadidzie?

Zacząłem zwiedzać miasto od spaceru wzdłuż Corniche, z plażą El Jadida po prawej stronie. Kilka osób odpoczywało pod parasolami, ale o tej porze roku (październik) było dość pusto. Po drugiej stronie drogi jest park Mohammeda V, ale niestety jest tam mnóstwo śmieci.

Następnie wszedłem do pozostałości portugalskiej twierdzy. Wśród godnych uwagi budowli znajdują się Portugalska Cysterna, Kościół Wniebowzięcia i mury obronne miasta. Główne wejście znajduje się od strony Av. de Suez, a po lewej stronie głównej bramy zobaczysz piękne drzwi, które są wejściem do starego meczetu.

Kościół Wniebowzięcia NMP to stary portugalski kościół z XVI wieku, obecnie przekształcony w teatr. Otwart jest bardzo rzadko, więc żeby zajrzeć do środka musi dopisać szczęście.

Nieco dalej znajduje się cysterna, która została zbudowana pod Cytadelą, zanim ta została rozbudowana w 1541 roku. Nie jest jasne, jaki był pierwotny cel komnaty. Mogła służyć jako spichlerz, zbrojownia lub koszary, ale w 1541 roku udokumentowano, że ostatecznie została przekształcona w cysternę. Służyła jako sceneria filmowa dla kilku filmów, z których najbardziej znanym jest Otello Orsona Wellesa. Podczas mojej wizyty w październiku 2023 roku budynek był zamknięty z powodu remontu.

Przejdź obok Kaplicy Hiszpańskiej i kontynuuj spacer w kierunku murów miejskich. Wstęp jest bezpłatny, a widoki zdecydowanie tego warte.

Tizi n’Test to przełęcz położona w górach Atlasu Wysokiego, na wysokości około 2092 m. n.p.m., przez którą przebiega trasa łącząca Marrakesz i Taroudant.

Przez wieki był to kluczowy szlak używany przez handlarzy i podróżników przemieszczających się między północnymi równinami a południowymi regionami Maroka. Obszar ten jest bogaty w kulturę berberyjską, a na trasie znajduje się wiele tradycyjnych wiosek.

Atlas Wysoki jest sejsmicznie, ze względu na położenie na granicy afrykańskiej i euroazjatyckiej płyty tektonicznej.

Trzęsienie ziemi we wrześniu 2023 r

8 września 2023 r. w Maroku miało miejsce silne trzęsienie ziemi o sile 6,8 w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się około 72 km na południowy zachód od Marrakeszu, w pobliżu miasta Oukaimedene w górach Atlasu Wysokiego, na płytkiej głębokości 18 kilometrów, co spowodowało silne wstrząsy, które były odczuwalne na dużym obszarze, nawet w Casablance, Portugalii i Algierii. Życie straciło ponad 2900 osób, a ponad 5500 zostało rannych. W wielu odizolowanych osadach górskich zawaliły się budynki, a infrastruktura drogowa została uszkodzona, co utrudniało akcję ratowniczą. Historyczne dzielnice Marrakeszu również dotknęły znaczne zniszczenia.

Około 20 minut po początkowym trzęsieniu ziemi wystąpił dodatkowy wstrząs wtórny o sile 4,9 w skali Richtera. Poziom zniszczeń i trudny teren stanowiły główne przeszkody w dotarciu do poszkodowanych i zapewnieniu im pomocy przez rząd marokański oraz międzynarodowe organizacje pomocy humanitarnej.

Jak się tam dostać?

Najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Taroudant, Marakeszu lub Agadirze. Krajobraz jest fenomenalny, dobrze jest być niezależnym i podróżować we własnym tempie. Pokonałem tę trasę w Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny.

Jeśli zdecydujesz się na start w Agadirze, polecam skorzystać z usługi wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczni goście i łatwy kontakt na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.

Brak samochodu sprawi, że podróż będzie znacznie dłuższa i mniej komfortowa. Najprawdopodobniej będziesz musiał skorzystać z lokalnych minibusów lub autostopu, a ruch jest niewielki.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na przejazd Tizi n’Test to późna wiosna, lato i wczesna jesień.

Późna wiosna (od kwietnia do czerwca): łagodne i przyjemne temperatury. Roślinność odżywa or kwitną kwiaty, co dodaje dodatkowego uroku.

Lato (od lipca do września): Temperatury mogą być wysokie, ale jest zdecydowanie chłodniej na wyższych wysokościach. Śnieg , a warunki jazdy są ogólnie bezpieczne. Jest mniej turystów w porównaniu do innych popularnych miejsc w Maroku, co zapewnia spokojniejsze wrażenia.

Wczesna jesień (od października do początku listopada): Łagodne i przyjemne temperatury z chłodniejszymi nocami. Zaczynają pojawiać się jesienne kolory.

Zima (od grudnia do lutego): Zdecydowanie należy unikać tego okresu. Przełęcz może zostać zamknięta z powodu śniegu i oblodzenia. Nawet jeśli jest otwarta, jazda może być niebezpieczna. Wczesna wiosna (marzec) też nie jest najlepszym okresem. Chociaż śnieg może zacząć się topić, warunki są nieprzewidywalne.

Bezpieczeństwo

Jak wspomniałem wcześniej, pokonałem całą trasę Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny. Zawsze jednak staraj się podróżować w ciągu dnia, nie tylko ze względu na widoki ale właśnie bezpieczeństwo. Przed wyruszeniem w podróż sprawdź prognozę pogody, która na obszarach górskich może się szybko zmieniać.

W niektórych obszarach zasięg komórkowy może być słaby lub w ogóle go nie ma, dlatego poinformuj kogoś o swoich planach podróży i przewidywanym czasie dojazdu do celu. Na koniec upewnij się, że Twój pojazd jest w dobrym stanie, ma pełny zbiornik paliwa i zapasy wody i przekąsek gdyby coś poszło nie tak. Planując podróż w miesiącach z optymalną pogodą i podejmując niezbędne środki ostrożności, z pewnością będziesz cieszyć się bezpieczną i malowniczą przejażdżką przez Tizi n’Test!

Jak długo zajmuje przejazd?

Odległość pomiędzy Taroudant a Marakeszem wynosi 225 km i pokonanie niej zajmuje około 5 godzin, ale oczywiście warto doliczyć sporo czasu na przystanki, bo widoki są niesamowite. Dodatkowy przejazd do Lalla Takerkoust wydłuży czas jazdy o dodatkową godzinę.

Przejazd przez Tizi n’Test

Miałem pewne wątpliwości, czy przejazd przez przełęcz kilka dni po trzęsieniu ziemi to dobry pomysł, jednak w hotelu w Taroudant spotkałem gościa podróżującego na motocyklu przez Maroko, który potwierdził, że przełęcz jest otwarta i przejezdna. Ruszyłem więc z samego rana i udałem się na wschód w kierunku Oulad Ali. Był 24 października, a więc nieco ponad miesiąc od trzęsienia ziemi.

Po drodze zauważyłem trzech młodych chłopców łapiących stopa na poboczu drogi, więc zdecydowałem się ich podwieźć. Wydawali się naprawdę mili, mimo że nie potrafiliśmy porozumieć się po angielsku. Zrobiłem kilka przystanków na zdjęcia i wkrótce zobaczyłem pierwszą wioskę, która wydawała się być mocno zniszczona przez trzęsienie ziemi. Było dużo gruzu i zawalonych budynków. Kawałek dalej znajdowały się namioty ratunkowe w kolorze niebieskim lub żółtym, zapewniające mieszkańcom tymczasowe schronienie.

Droga na przełęcz była łatwa i wkrótce dotarłem do Hotelu La Haute Vue. Tradycyjna mała kawiarnia i restauracja, w której możesz coś zjeść lub nawet spędzić noc. Pobudka na szczycie przełęczy musi być magiczna!

Na zjeździe z przełęczy czekały kolejne ciekawe miejsca i krajobrazy. W pobliżu znajduje się zabytkowy meczet Tin Mal, zbudowany w XII wieku. Jest to jeden z niewielu meczetów w Maroku, który mogą odwiedzić turyści nie będący muzułmanami. Został znacznie uszkodzony podczas trzęsienia ziemi i był niedostępny do zwiedzania.

Tego dnia zabrałem wielu autostopowiczów. Najciekawszy był facet podróżujący z ogromną torbą pełną orzechów. Kiedy dotarliśmy do celu, przepakował trochę orzechów do mniejszej plastikowej torby i wręczył mi w ramach podziękowania. Bardzo miło z jego strony!

Teren wzdłuż zjazdu w przełęczy w kierunku Marakeszu wydawał się najbardziej zniszczony przez trzęsienie ziemi, z dużą ilością zawalonych budynków, tymczasowych namiotów i zniszczonych samochodów. Widziałem mnóstwo pojazdów policyjnych i wojskowych, a także wolontariuszy pracujących dla World Central Kitchen i innych organizacji humanitarnych niosących pomoc.

Miejscowa ludność zmuszona była mieszkać w tymczasowych namiotach, podczas gdy w nocy temperatury były bliskie 0°C. Był to szokujący widok, który pomógł uświadomić sobie, jak potężna była ta klęska żywiołowa. Domy w tym regionie budowane są przeważnie z gliny dlatego ich konstrukcja jest tak podatna na zawalenie.

Kiedy mijałem Asni, zdecydowałem się dodatkowo odwiedzić miejscowość Lalla Takerkoust, aby zobaczyć pobliskie jezioro. Droga okazała się znacznie ciekawsza niż cel podróży!

Jezioro jest w rzeczywistości zbiornikiem utworzonym przez zaporę Lalla Takerkoust, zbudowaną we francuskim okresie kolonialnym w latach dwudziestych XX wieku. Jest to popularne miejsce na piknik i relaks nad wodą.

Pustynia Agafay może nie robi takiego wrażenia jak Sahara, ale wciąż warto tu zajrzeć. Po okolicy jeździ wiele quadów, ponieważ jest to popularna aktywność organizowana w ramach półdniowych wycieczek z Marrakeszu.