Taroudant to historyczne miasto położone w południowym Maroku, które uważa się za podobne do Marrakeszu, choć jest mniejsze i mniej hałaśliwe. Położone jest na tle oszałamiających gór Atlas i jest otoczone dobrze zachowanymi murami, które nadają ufortyfikowany, średniowieczny charakter. W przeciwieństwie do Marrakeszu jest tu mniej turystów, co gwarantuje bardziej autentyczne doświadczenie prawdziwego życia w Maroku.

Historia Taroudant sięga czasów starożytnych, kiedy tereny te zamieszkiwali berberowie. Miasto zyskało na znaczeniu w XI wieku za czasów dynastii Almorawidów, którzy wykorzystywali je jako bazę wojskową ze względu na strategiczne położenie w dolinie Sus. Jednak to w XVI wieku za panowania dynastii Saadytów Taroudant naprawdę rozkwitł. Sułtan Mohammed asz-Szejk przekształcił miasto w centrum administracyjne i wojskowe. Zbudował imponujące mury i fortyfikacje, które stoją do dziś, a w mieście kwitł handel, dzięki korzystnemu położeniu na ważnych szlakach karawanowych łączących Saharę z wybrzeżem Atlantyku. W kolejnych stuleciach miasto przeżywało okresy upadku, szczególnie po przeniesieniu stolicy do Marrakeszu. Taroudant zachował jednak swoje znaczenie regionalne, zwłaszcza jako centrum rolnictwa.

Jak tam dotrzeć?

Samolotem:

Najbliższym dużym lotniskiem jest Agadir Al Massira Airport (AGA), oddalone o około 65 kilometrów. Możesz wziąć taksówkę, zorganizować prywatny transfer lub wynająć samochód z lotniska i do Taroudant udać się samodzielnie. Podróż trwa około 1 do 1,5 godziny.

Autobusem:

Regularne autobusy kursują z Agadiru do Taroudant i są obsługiwane przez firmy takie jak CTM i Supratours. Dostępne sa również połączenia autobusowe z Marrakeszu a podróż trwa od 4 do 5 godzin.

Samochodem:

Trasa z Agadiru do Taroudant jest łatwa i malownicza, a przejazd zajmuje około 1,5 godziny (82 km). Z Marrakeszu będzie to około 3,5 – 4 godziny (270 km).

Jeśli zdecydujesz się wyjechać z Agadiru, polecam skorzystanie z usług wyspożyczalni Click’n’Go Car Rental. Bardzo sympatyczna obsługa i łatwy kontakt poprzez WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem dobrą cenę.

Taksówką:

W Maroku taksówki współdzielone, znane również jako „grand taxis”, kursują na dłuższych trasach między miastami. Możesz kupić miejsce w jednej z nich wyruszając z Agadiru lub Marrakeszu bezpośrednio do Taroudant.

Pociągiem:

Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego do Taroudant. Najbliższe stacje kolejowe znajdują się w Marrakeszu lub Agadirze, skąd trzeba kontynować podróż innym środkiem transportu.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na odwiedzenie Taroudant to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada). W tych porach roku temperatury są optymalne i wahają się zazwyczaj między 20°C a 30°C, co jest idealne do zwiedzania miasta i jego okolic.

Zima (od grudnia do lutego) to również dobry czas na wizytę, ponieważ temperatury są wówczas niższe, zwłaszcza wieczorami, ale nadal łagodne w porównaniu do wielu innych miejsc.

Lato (od czerwca do sierpnia) jest zazwyczaj gorące, a temperatury często przekraczają 35°C, co może być niekomfortowe dla tych, którzy nie przepadają za upałami. Z drugiej strony jest to niski sezon turystyczny, więc będzie mniej turystów i łatwiej znaleźć lepsze oferty zakwaterowania.

Gdzie się zatrzymać?

Zatrzymałem się w Chambres d’Hôtes les Amis. Obiekt znajduje się w odległości spaceru od murów miejskich, a jeśli masz samochód, możesz go zaparkować w wąskiej uliczce obok budynku. Pokój był czysty i przytulny, podobnie jak wspólna łazienka. Dobre śniadanie serwowane jest na tarasie na dachu. Jedynym minusem był słaby sygnał WIFI w pokoju.

Jak długo tam zostać?

Jeden cały dzień wystarczy, aby wygodnie zwiedzić miasto, a jeśli masz ochotę, możesz nawet wybrać się na kilkugodzinną wycieczkę do Kasby Tiout.

Jak się poruszać po mieście?

Medina znajduje się wewnątrz imponujących murów miejskich i można ją łatwo zwiedzić pieszo. Aby dotrzeć do Kasby Tiout, będziesz potrzebować wypożyczonego samochodu lub taksówki.

Co zobaczyć w Taroudant?

Pierwszym znaczącym punktem, do którego dotarłem, kierując się w stronę centrum, była brama Bab Taryunt, historyczne zachodnie wejście do miasta. Kilkaset metrów dalej, idąc Boulevard Mohammed V, znajduje się Plac Assarag. To tradycyjny marokański plac ze straganami, restauracjami oraz bryczkami, którymi można się przejechać. Mówi się, że jest to miniaturowa wersja placu Jemaa el-Fnaa w Marrakeszu, no ale bez przesady 🙂

Innym wartym wspomnienia placem jest Plac 20 Sierpnia , położony tuż za murami miasta. To duży obszar z fontanną na środku. W pobliżu znajduje się Bab El Kasbah, kolejna imponująca brama miejska.

Zbudowana przez Moulay Ismail, historyczna część Kasby jest obecnie biedną, ale bezpieczną dzielnicą mieszkalną z wąskimi uliczkami prowadzącymi do małych placów i ślepych zaułków. Ogród Kasby (Kasbah Garden) został stworzony przez Hotel Palais Salam, ale wydaje się, że jego utrzymywanie zostało porzucone.

Ruszyłem dalej do Ogrodu Brahim Roudani (Brahim Roudani Garden) i chciałem sprawdzić fontannę (Fontaine Passage Palmeraie), ale ta nie działała już ponoć od dłuższego czasu.

Podsumowując, najlepsze, co Taroudant ma do zaoferowania, to jego mury. Spacer wzdłuż nich, podziwianie wspaniałych bram miejskich, picie miętowej herbaty w jednej z kawiarni i po prostu obserwowanie lokalnego życia sprawi, że dzień spędzony w mieście będzie zaliczony do udanych!

Co zobaczyć w okolicy Taroudant?

Kasba Tiout

Stojąca na szczycie wzgórza, ta majestatyczna kasba jest pozostałością po okresie Saadytów (XVI wiek). U podstawy kasby znajduje się gaj palmowy przypominający labirynt. Rosną tu również pomarańcze i granaty, a wszystko poprzecinane jest kanałami irygacyjnymi. Zaraz po przybyciu zostanie Ci zaoferowane oprowadzanie z przewodnikiem lub przejażdżki na osłach. Niektórzy przewodnicy są bardzo nachalni! Na górze jest panoramiczna restauracja serwująca tradycyjne dania berberyjskie. Kasba znajduje się 30 km od Taroudant na trasie do Tata.

Casablanca to tętniąca życiem metropolia w Maroku, z niezwykle bogatą historią. Obszar wokół miasta był zamieszkany co najmniej od VII wieku p.n.e. Berberowie, rdzenni mieszkańcy Afryki Północnej, byli jednymi z pierwszych, którzy się tu osiedlili.

Fenicjanie założyli w regionie swój punkt handlowy, a kolejny stworzyli Rzymianie, którzy nazwali go Anfa. W VIII wieku Anfa stała się ważnym portem dla berberyjskiego królestwa Barghawata.

W XV wieku portugalscy kupcy i piraci często atakowali Anfę. W 1468 roku Portugalczycy zniszczyli miasto z powodu szerzącego się piractwa.

W 1515 roku Portugalczycy przystąpili do odbudowy i nową osadę nazwali Casa Branca, co oznacza „Biały Dom”. Utrzymywali w nim kontrolę do początku XVIII wieku, po czym opuścili je, z powodu trzęsienia ziemi i ciągłych konfliktów.

Sułtan Mohammed ben Abdallah z dynastii Alawitów przebudował miasto pod koniec XVIII wieku i zmienił jego nazwę na Dar el-Beida, co również oznaczało „Biały Dom”, ale po arabsku.

W 1912 r. Casablanca stała się częścią francuskiego protektoratu Maroka. Pod francuską administracją miasto przeszło znaczną modernizację i rozbudowę.

Po uzyskaniu przez Maroko niepodległości od Francji w 1956 r. Casablanca stała się ekonomiczną stolicą kraju. Miasto rozwinęło się również jako centrum kulturalne, symbolizujące nowoczesność i postęp. Słynny film „Casablanca” z 1942 r., choć faktycznie nie był nawet kręcony w Maroku, jeszcze bardziej zromantyzował miasto w pop kulturze.

Obecnie Casablanca jest największym miastem Maroka i kluczowym centrum finansowym Afryki. Znajdują się tam takie kultowe zabytki jak Meczet Hassana II, jeden z największych meczetów na świecie, oraz tętniąca życiem nadmorska dzielnica Corniche. Niestety miasto ma złą reputację, jako dość brudne i chaotycznie i niestety, to wszystko jest prawdą.

Jak dotrzeć do Casablanki?

Samolotem:

Zarezerwuj lot na Mohammed V International Airport (CMN). Wiele linii lotniczych oferuje bezpośrednie loty z różnych rejonów świata.

Pociągiem:

Jeśli jesteś już w Maroku, możesz dojechać pociągiem z miast takich jak Marrakesz, Rabat lub Fez. Wysiądź na dworcu Casa Voyageurs lub Casa Port. ONCF jest krajowym przewoźnikiem kolejowym i zapewnia regularne i wygodne połączenia.

Autobusem:

Kilka firm autobusowych, takich jak CTM i Supratours, oferuje trasy do Casablanki z różnych marokańskich miast. Autobusy zazwyczaj przyjeżdżają na Gare Routière de Casablanca, skąd można wziąć taksówkę lub lokalny autobus do centrum miasta.

Samochodem:

Jeśli wolisz podróżować na własną rękę, główne autostrady, takie jak A3 i A7, łączą Casablankę z innymi miastami Maroka. Możesz wypożyczyć samochód w międzynarodowych jak i lokalnych firmach. Upewnij się, że masz ważne prawo jazdy i zapoznaj się z lokalnymi przepisami drogowymi. Po Maroku jeździ się całkiem przyjemnie.

Najlepszy czas na wizytę

Casablankę najlepiej zwiedzać wiosną (od kwietnia do czerwca) i jesienią (od września do listopada). Temperatury są przyjemne i zazwyczaj wahają się od 15°C do 25°C.

Latem (lipiec-sierpień) w Casablance jest cieplej, a temperatury często przekraczają 30°C. Choć nie jest tak gorąco jak w głębi kraju, wilgotność może być wysoka, co sprawia, że ​​zwiedzanie jest mniej komfortowe.

Zima (od grudnia do lutego) przynosi chłodniejszą pogodę z temperaturami od 8°C do 18°C. Chociaż nadal jest to dobry czas na zwiedzanie, niektóre dni mogą być deszczowe lub wietrzne.

Gdzie się zatrzymać?

Moją bazą było małe mieszkanie w Stayhere Casablanca – Gauthier 1 – Modern Residence, ładnie położone w pobliżu Arab League Park. Pokój i łazienka były czyste, ale były ciągłe problemy z prądem. Personel był naprawdę pomocny i robił, co mógł, aby to rozwiązać.

Jak długo tam zostać?

Dwa dni wystarczą, aby odkryć główne atrakcje i wybrać się na długi spacer wzdłuż promenady. Casablanca jest bardzo brudnym i zanieczyszczonym miastem, więc nie chcesz tam zostać zbyt długo. W Maroku są dużo piękniejsze miejsca!

Jak się poruszać po mieście?

Casablanca ma wydajny system tramwajowy, który łączy różne części miasta. Petit taxis to małe pojazdy kursujące w obrębie miasta. Grand taxis raczej pokonują dłuższe trasy, ale oczywiście wszystko jest do negocjacji. Dostępne są również autobusy publiczne, chociaż trudno zorientować się w trasach i rozkładach jazdy.

Co zobaczyć w Casablance?

Dzień 1

Wyruszyłem na zwiedzanie bardzo wcześnie rano bo lubię obserwować jak miasto budzi się do życia. Mohammed V Boulevard to jedna z ulic w mieście, na której znajdują się piękne i okazałe budynki z epoki kolonialnej w stylu Art Deco, w tym słynne kino Rialto, które zostało ukończone w 1929 roku według projektu francuskiego architekta Pierre’a Jabina.

Po szybkim śniadaniu w postaci croissanta z kawą wziąłem taksówkę do największej atrakcji miasta: Meczetu Hassana II. Jego historia jest głęboko spleciona z wizją króla Hassana II, który chciał stworzyć budynek-pomnik odzwierciedlający religijne i kulturowe dziedzictwo Maroka, a jednocześnie wyróżniający się na arenie międzynarodowej. Pomysł na meczet zrodził się w latach 80. XX wieku.

Położony na cyplu z widokiem na Ocean Atlantycki, meczet miał symbolizować połączenie niebios z ziemią, temat centralny dla wiary islamskiej. Budowa rozpoczęła się w 1986 roku i była ogromnym przedsięwzięciem, przy którym pracowało tysiące pracowników z całego Maroka. Projekt trwał siedem lat, a meczet został ostatecznie otwarty 30 sierpnia 1993 roku, na czas obchodów urodzin zmarłego króla.

Budowa meczetu była powodem dumy narodowej, a wielu Marokańczyków przyczyniło się do jego finansowania poprzez publiczne darowizny. Pod względem architektonicznym Meczet Hassana II jest arcydziełem, które łączy tradycyjny islamski design z nowoczesną inżynierią. Projekt meczetu był dziełem francuskiego architekta Michela Pinseau, który ściśle współpracował z marokańskimi rzemieślnikami. Meczet charakteryzuje się misternymi mozaikami, rzeźbionym tynkiem i stolarką, wykonanymi z niezwykłą precyzją. Minaret, który wznosi się na 210 metrów, co czyni go najwyższym na świecie. Jest on również wyposażony w wiązkę laserową skierowaną w stronę Mekki, czyli kierunku, w którym modlą się muzułmanie.

Szklana podłoga w niektórych częściach meczetu pozwala wiernym zobaczyć fale oceanu pod nimi, wzmacniając poczucie połączenia między tym, co ziemskie, a tym, co boskie. Meczet jest również wyposażony w nowoczesne udogodnienia, w tym podgrzewane podłogi, rozsuwane dachy i zaawansowane systemy dźwiękowe, zapewniające wiernym komfort przy jednoczesnym zachowaniu świętej atmosfery. Może pomieścić do 105.000 wiernych (25.000 wewnątrz i 80.000 na dziedzińcu).

Zwiedzanie z przewodnikiem trwa około godziny i jest obowiązkowe, jeśli chcesz zobaczyć wnętrze. Obejmuje ono salę modlitewną, salę minaretu i salę ablucji. Koszt dla obcokrajowców to 130 MAD. Godziny otwarcia są różne, więc najlepiej sprawdzić je na stronie internetowej TUTAJ. Obok kasy biletowej znajduje się również małe muzeum, w którym można zabić czas, czekając na rozpoczęcie wycieczki.

Z meczetu można wybrać się na długi spacer wzdłuż promenady w kierunku tarasu widokowego Al Âank i latarni morskiej El Hank. Oszałamiające widoki na miasto i Ocean Atlantycki są gwarantowane. Mówi się również, że latarnia morska jest jednym z najlepszych miejsc w Casablance do oglądania zachodu słońca. Została oddana do użytku w 1920 roku i pomogła w rozwoju miasta, ponieważ ułatwiała dostęp do portu, który wcześniej był uważany za niebezpieczny. W październiku 2023 roku nie można było się na nią wspiąć, ale widziałem komentarze, że ​​kiedyś była otwarta dla turystów.

Spacer można kontynuować wzdłuż Boulevard de l’Océan Atlantique do plaż: Lalla Meryem, Aïn Diab i  Madame Choual. Następnie wróć małą taksówką z powrotem do centrum miasta, na Plac Narodów Zjednoczonych. Zbudowany przy wejściu do Mediny w okresie francuskiego protektoratu Maroka, obecnie pełni funkcję ważnego węzła komunikacyjnego.

Miejsce to było kiedyś zajmowane przez wielki bazar, jednak miasto nadal się rozrastało po przybyciu Francuzów na początku XX wieku, co trwale zmieniło obszary takie jak ten. W 1918 roku zbudowano wieżę zegarową, a miejsce nazwano Placem Zegarowym (później przemianowanym na Plac Francji). Zapoczątkowało to rozwój urbanistyczny miasta pod przewodnictwem architekta Henri Prosta. Hotel Excelsior i dom towarowy Paris-Maroc to dwa przykłady nowych konstrukcji, które powstały na placu. Wieża zegarowa, która łączyła starą i nowoczesną Casablankę, zniknęła w 1948 roku,a jej replika powróciła w to miejsce w 1993 roku.

Niedaleko, po drugiej stronie Rue Felix et Max Guedj znajduje się kościół św. Jana, pierwszy kościół protestancki założony w Casablance (1906). Został zbudowany na ziemi należącej do Korony Brytyjskiej i jest najstarszym budynkiem kościelnym w mieście.

Medina Market nie jest tak ekscytujący jak te w Marrakeszu czy Fezie. To wciąż tradycyjna marokańska medina, którą warto odwiedzić, jeśli nie planujesz jechać do innych większych miast, ale poza kilkoma sklepami po jej południowej stronie, dzielnica ta to zbiór podupadłych budynków mieszkalnych. Uważaj na agresywne techniki sprzedaży i ludzi obiecujących, że pokażą ci drogę wyjścia. Po prostu zaprowadzą cię do sklepu swojego znajomego i wyłudzą napiwek.

W obrębie murów Mediny znajdują się również interesujące meczety, takie jak Wielki Meczet i Meczet Ould el-Hamra (wzniesiony za sułtana Muhammada III bin Abdellaha w 1789 r.). Jest też kilka świątyń żydowskich. Synagoga Ettedgui została zbombardowana przez aliantów w listopadzie 1942 r. podczas bitwy morskiej pod Casablanką, a jej odbudowa rozpoczęła się w 2011 r. Synagoga Beth-El w dzielnicy żydowskiej jest uważana za centralny punkt niegdyś tętniącej życiem społeczności żydowskiej. Można ją zwiedzać tylko jeśli jest się Żydem.

Pierwszy dzień możesz zakończyć w Rick’s Café, otwartą w 2004 roku i zaprojektowaną tak, aby odtworzyć bar rozsławiony przez Humphreya Bogarta i Ingrid Bergman w filmie Casablanc . Pomimo tytułu, film nie został nakręcony w Maroku, ale w Hollywood.

Dzień 2

Dzień rozpocząłem od spokojnego porannego spaceru w Parku Ligi Arabskiej (Arab League Park). Bardzo zadbane miejsce ze ścieżkami otoczonymi palmami i starannie przystrzyżonymi krzewami i roślinami. W centrum znajduje się wspaniała fontanna. Mnóstwo miejsca do spacerów, biegania i zabawy dla dzieci.

W pobliżu parku stoi Katedra Najświętszego Serca (Sacred Heart Cathedral). Właściwie to ten budynek nigdy katedrą nie był, ponieważ Casablanca nie jest siedzibą biskupstwa. W czasach Protektoratu w mieście była spora społeczność katolicka, a francuski architekt Paul Tournon zaprojektował kościół w stylu Art Deco. Budowa rozpoczęła się w 1930 roku i zakończyła w 1953 roku. Liczba katolików w kraju zaczęła spadać trzy lata później, w 1956 roku, kiedy Maroko uzyskało niepodległość. W rezultacie budowla nie była już używana jako kościół. Najprawdopodobniej zobaczysz ją tylko z zewnątrz, ponieważ wydaje się, że jest na stałe zamknięta z powodu remontu.

Innym miejscem, które jest bardzo blisko parku jest Villa of Arts. To centrum kulturalne w willi w stylu art déco z 1934 roku, prezentujące wystawy i wydarzenia sztuki współczesnej. Moim zdaniem budynek jest ciekawszy niż sama sztuka w środku, ale oczywiście to kwestia gustu 🙂

Plac Mohammeda V jest jednym z najbardziej ruchliwych miejsc w mieście, szczególnie w weekendy. Zobaczysz setki gołębi kręcących się w pobliżu (i w rezultacie wiele miejsc pokrytych ich gównem) i miejscowych, którzy je karmią. Sam plac jest otoczony wspaniałymi budynkami o tradycyjnym wzornictwie i bogatej historii: Sąd Pierwszej Instancji w Casablance (Casablanca Court of First Instance), Poczta (Poste Maroc) i Bank Al-Maghrib .

Inne budynki o ciekawej konstrukcji i fasadach, położone nieco dalej od placu, to: Café La Princière , Hotel Amouday, Hotel Transatlantique i Hotel Volubilis.

Muzeum Fundacji Abderrahmana Slaouiego nosi imię marokańskiego biznesmena i kolekcjonera sztuki, który zmarł w 2001 roku. W muzeum znajduje się niesamowity zbiór eksponatów, w tym plakaty, kryształy, marokańska biżuteria, obrazy Jacques’a Majorelle’a oraz Muhammada Ben Ali Rabatiego i wiele innych.

Rynek Centralny (Central Marketplace) to hala kryta zbudowana na początku XX wieku, popularna dzięki sprzedawanych tam owoców morza. Zaraz po wejściu podejdą do ciebie lokalni sprzedawcy i każdy z nich zrobi wszystko, aby zaciągnąć cię do restauracji. Uważaj, bo słyszałem, że czasami na stole pojawiają się niezamówione dania (np. sałatka), a całkowita kwota rachunku może przez to gwałtownie wzrosnąć. Jeśli zauważysz takie zachowanie, nie dotykaj dania i stanowczo powiedz, że go nie chcesz.

Kościół Notre Dame Lourdes to modernistyczny kościół rzymskokatolicki, około 20 minut spacerem od Parku Ligi Arabskiej. Został zbudowany w 1954 roku, a główną atrakcją są szklane dzieła światowej sławy witrażysty Gabriela Loire.

Dalej w dzielnicy Habbous, zobaczysz Pałac Królewski. Nie jest on otwarty dla zwiedzających, a z ulicy nie widać wiele, poza bramami wejściowymi. Jest uważany za drugą najsłynniejszą królewską lokalizację w Maroku po Pałacu Królewskim w Rabacie i odbywało się tu wiele ważnych wydarzeń, takich jak spotkanie Hassana II z papieżem Janem Pawłem II w 1985 r., co było pierwszą wizytą papieża w kraju muzułmańskim na zaproszenie przywódcy islamskiego, oraz czwarty szczyt Organizacji Współpracy Islamskiej w 1984 r.

Mahkama of Pacha to kolejny ciekawy budynek do zobaczenia w tej okolicy, ale uważaj na oszustwa. Miejsce jest najwyraźniej zamknięte, ale strażnicy przy wejściu wyłudzają około 100 MAD. To łapówka, a nie oficjalny bilet.

Jeśli masz jeszcze czas i energię, odwiedź Muzeum Marokańskiego Judaizmu (Museum of Moroccan Judaism). Ta instytucja mieści się w pięknym domu z ogrodem, który dawniej był żydowskim sierocińcem. Przedstawia historię Żydów w Maroku na przestrzeni 2000 lat, ze szczególnym uwzględnieniem społeczności żydowskiej w Casablance, która była największa.

Muzeum położone jest poza główną strefą turystyczną, więc najlepiej dojechać tam taksówką. Opłata za wstęp wynosi 50 MAD.

Historia Safi sięga czasów starożytnych, a dowody wskazują, że pierwotnie był to fenicki punkt handlowy. Rzymianie również odcisnęli swoje piętno na mieście, znanym im jako Asfi, które służyło jako mała osada w Imperium Rzymskim.

Wraz z nadejściem islamu w VII wieku, miasto rozkwitło pod rządami dynastii Idrisidów. W XII wieku, pod rządami Almohadów, Safi stało się strategicznym miastem nadmorskim, a także centrum handlu i operacji wojskowych.

W 1508 roku Portugalczycy zdobyli Safi i ufortyfikowali je jako twierdzę. Okupacja portugalska trwała do 1541 roku, kiedy to dynastia Saadytów wygnała intruzów. Pod rządami Saadytów Safi stało się kluczowym portem handlowym między Marokiem a Europą.

Podczas dynastii Alaouitów Safi nadal rozwijało się jako miasto portowe. Zyskało na znaczeniu jako centrum przemysłu ceramicznego, a wyroby garncarskie stąd pochodzące były sławne w całym Maroku i poza nim. Port miasta stał się również kluczowy dla eksportu fosforanów, tekstyliów i innych towarów.

Podczas Protektoratu Francuskiego (1912-1956) Safi doświadczyło rozwoju infrastruktury i ogólnej modernizacji. Port został rozbudowany.

Po uzyskaniu niepodległości przez Maroko w 1956 r. Safi nadal rozwijało się gospodarczo i kulturalnie. Dziś miasto znane jest ze swojego bogatego dziedzictwa kulturowego, szczególnie przemysłu ceramicznego, historycznej architektury i lokalnych tradycji.

Jak tam dotrzeć?

Z Casablanki:

Samochodem:

Z Casablanki należy jechać autostradą A3 w kierunku El Jadidy, a następnie drogą N1 do Safi. Podróż trwa około 3-4 godzin (250 km).

Autobusem:

CTM i Supratours oferują połączenia z Casablanki do Safi. Podróż trwa około 4-5 godzin.

Pociągiem:

Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego do Safi, ale można dojechać pociągiem z Casablanki do El Jadidy, a następnie autobusem lub taksówką do Safi.

Z Marrakeszu:

Samochodem:

Jedź drogą N8 do Chichaoua, a następnie drogą R207 do Safi. Podróż trwa około 2-3 godzin (150 km).

Autobusem:

CTM i Supratours obsługują połącznenia z Marrakeszu do Safi. Podróż autobusem trwa zazwyczaj 3-4 godziny.

Z Rabatu:

Samochodem:

Jedź autostradą A1 do Casablanki, a następnie autostradą A3 w kierunku El Jadidy i dalej N1 do Safi. Całkowity dystans wynosi około 330 km, a przejazd zajmuje około 4-5 godzin.

Autobusem:

Z Rabatu należy pojechać autobusem do Casablanki, a następnie przesiąść się na autobus jadący do Safi.

Pociągiem:

Podobnie jak w przypadku trasy z Casablanki, należy wsiąść do pociągu do El Jadidy, a następnie przesiąść się na autobus lub taksówkę do Safi.

Z Agadiru:

Samochodem:

Jedź drogą N1 na północ do Safi. To około 230 km, a przejazd zajmuje około 3-4 godzin.

Autobusem:

CTM i Supratours oferują połączenia z Agadiru do Safi. Podróż autobusem trwa zazwyczaj około 5-6 godzin.

Sprawdź dostępne połączenia na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepsza pora na odwiedzenie Safi to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze, choć nadal znośne temperatury. Podróż wiosną lub jesienią zapewnia komfortowe warunki do korzystania z plaży jak i zwiedzania miasta i jego okolic.

Jak długo tam zostać?

Na plaży Lalla Fatna można spokojnie spędzić pół dnia, a drugą połowę spacerując po Safi.

Co zobaczyć w Safi?

Dotarłem do Safi z trzęsącymi się nogami, ponieważ kierowca taksówki (grand taxi) jechał ponad 150 km/h na jednopasmowej, wąskiej drodze wzdłuż wybrzeża. Szaleństwo…

Najpierw przeszedłem się wzdłuż Corniche de Safi, ładnej małej promenady, dość pustej w ciągu dnia. Z pewnością to miejsce ożywa po zachodzie słońca. W jej północnym krańcu znajduje się Ksar El Bahr, stara forteca, którą na początku XVI wieku zbudowali Portugalczycy. Obecnie jest niedostępna dla turystów z powodu szkód wyrządzonych przez fale oceaniczne i braku konserwacji.

Do mediny można dostać się przez kilka historycznych i pięknych bram miejskich: Bab El Maasra, Bab Jdid, Bab Agrour, Bab El Kasbah, Bab Chaaba i Bab Lakouas . W środku medyny najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest po prostu zgubić się w wąskich uliczkach, próbując znaleźć wyjście. Jestem pewien, że odkryjesz wiele interesujących zakątków i fotogenicznych miejsc.

Błądząc wśród zaułków, postaraj się zlokalizować Wielki Meczet i Portugalską Katedrę. Ta ostatnia jest zrujnowaną świątynią, która została zbudowana w 1519 roku przez Portugalczyków. Budowa nigdy nie została ukończona, a większość konstrukcji została zburzona po wyjeździe portugalskiego króla Manuela w 1541 roku. Pozostały tylko części chóru i boczna kaplica. W listopadzie 2023 roku nie można było wejść do środka.

Wschodnia strona mediny jest zdominowana przez Dar al-Sultan. Jest to zamek pochodzący z okresu Almohadów, mający ponad 700 lat. Otoczony jest murem i czterema wieżami, które miały monitorować teraz i ostrzegać przez możliwymi inwazjami z zewnętrz. Wewnątrz budynku nie ma nic wartego uwagi turystów.

Poza murami medyny znajduje się bogate w informacje Narodowe Muzeum Ceramiki, prezentujące naczynia z różnych części Maroka i ich historię.

Z Narodowego Muzeum Ceramiki skręć w lewo w Avenue Moulay Idriss 1er, aby dotrzeć do ronda z dużym pomnikiem tagine, północnoafrykańskiego dania, nazwanego na cześć glinianego garnka, w którym jest gotowane. Symbolizuje on rzemiosło garncarskie Safi.

Plaża Lalla Fatna

Plaża Lalla Fatna znajduje się około 10 km na północ od Safi, co sprawia, że ​​jest łatwo dostępna z miasta. Imponujące formacje skalne i klify stanowią dramatyczne tło dla piaszczystej plaży. Są tutaj również dobre warunki do surfowania. Przy parkingu jest tylko jeden mały bar, więc warto wybrać się tu z własnymi przekąskami.

Aby dostać się tam z Safi, można znaleźć współdzieloną taksówkę (grand taxi), ale zostaniesz wysadzony na skrzyżowaniu, a stamtąd trzeba iść dalej na piechotę około 30 minut w dół do plaży. W drodze powrotnej będzie trzeba podejść z powrotem na główną drogę i spróbować szczęścia, łapiąc stopa lub zatrzymując taksówkę.

Essaouira, nadmorskie miasto w zachodnim Maroku, ma bogatą historię ukształtowaną przez różne cywilizacje i kultury. Pierwotnie miasto było znane jako Mogador, a obszar ten był zamieszkany już od czasów prehistorycznych.

Najwcześniejszymi znanymi osadnikami w regionie Essaouira byli Fenicjanie, którzy założyli tam punkt handlowy w VII wieku p.n.e. Później kontrolę przejęli Kartagińczycy, wykorzystując to miejsce jako ważny punkt handlowy z plemionami berberyjskimi w głębi lądu.

W okresie rzymskim obszar ten pozostał znaczącym centrum handlowym. Dowody archeologiczne sugerują, że Rzymianie handlowali z lokalnymi plemionami Berberów, wymieniając towary, takie jak fioletowy barwnik wytwarzany z lokalnych ślimaków murex.

W VII wieku podboje islamskie dotarły do ​​Maroka, w tym do regionu Essaouiry. Doprowadziło to do dalszego rozwoju handlu i wymiany kulturalnej.

W XI i XII wieku regionem władały dynastie Almorawidów i Almohadów. Ufortyfikowali miasto i wykorzystali je jako strategiczny port.

Na początku XVI wieku Portugalczycy na krótko zajęli Mogador, budując fort w 1506 roku. Napotkali jednak silny opór ze strony lokalnych plemion i ostatecznie opuścili miasto już w 1510 roku.

Sułtanat Saadytów w XVI wieku wykorzystywał ten region do handlu morskiego. Zbudowano również pierwszą prawdziwą osadę miejską, kładąc podwaliny pod jej przyszły rozwój.

Nowoczesne miasto Essaouira zostało założone w 1764 roku przez sułtana Mohammeda ben Abdallaha z dynastii Alaouitów. Wyobrażał je sobie jako główny port handlowy, który miał wzmocnić gospodarkę Maroka. Zatrudnił francuskiego architekta Théodore Cornuta do zaprojektowania układu miasta, co doprowadziło do unikalnego połączenia marokańskich i europejskich stylów architektonicznych.

Pod rządami sułtana Mohammeda ben Abdallaha w Essaouirze osiedliła się duża społeczność żydowska. Odgrywali oni kluczową rolę w życiu miasta, zwłaszcza w handlu między Europą, Afryką i Bliskim Wschodem. Jednak pod koniec XIX wieku znaczenie Essaouiry jako portu zaczęło słabnąć z powodu konkurencji ze strony m.in. Casablanki.

Podczas ostnienia francuskiego protektoratu w Maroku (1912-1956) Essaouira doświadczyła ograniczonego rozwoju w porównaniu z innymi miastami. Pozostała jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym i rybackim.

W ostatnich dekadach Essaouira przeżyła odrodzenie kulturalne. Historyczna medina miasta została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 r. a tym samym stała się popularnym celem turystycznym.

Jak dotrzeć do miasta?

Samolotem:

Najbliższym lotniskiem jest lotnisko Essaouira-Mogador (ESU), położone około 17 km od miasta. Obsługuje ono ograniczone loty międzynarodowe, głównie z Europy.

Lotnisko Marrakesz Menara (RAK) jest głównym międzynarodowym lotniskiem około 180 km od Essaouiry. Z Marrakeszu możesz udać się do Essaouiry autobusem, taksówką lub wypożyczonym samochodem.

Autobusem:

CTM lub Supratours to dwie duże firmy autobusowe w Maroku. Oferują regularne połączenia do Essaouiry z dużych miast, takich jak Marrakesz, Casablanca i Agadir. Podróż z Marrakeszu trwa około 2,5 – 3 godziny.

Samochodem:

Podróż samochodem z Marrakeszu zajmuje około 2,5 godziny. Wynajęcie samochodu daje elastyczność w zwiedzaniu innych ciekawych miejsc po drodze.

Z Casablanki podróż samochodem trwa około 5 godzin.

Taksówką:

Taksówki współdzielone (grand taxi), kursują dość często między większymi miastami. Są mniej wygodne niż autobusy, ale mogą być szybsze.

Pociągiem:

Nie ma bezpośrednich połączeń kolejowych do Essaouiry. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Marrakeszu, skąd trzeba kontynuować podróż autobusem lub taksówką.

Ze zorganizowaną wycieczką:

Wiele agencji turystycznych w głównych miastach Maroka oferuje wycieczki do Essaouiry. Mogą być one wygodną opcją, dla tych co nie chcą organizować wszystkiego na własną rękę.

Możesz sprawdzić dostępne połączenia na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy okres na odwiedzenie miasta to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze temparatury i większą ilość opadów.

Gdzie się zatrzymać?

Zatrzymałem się w Hotelu Al Arboussas, który był idealnie położony w centrum medyny. Pokój i łazienka były czyste i wszystko działało dobrze.

Jak długo zostać w mieście?

Jeden dzień wystarczy, aby wygodnie zwiedzić medynę i wybrać się na długi spacer wzdłuż plaży.

Co warto zobaczyć w Essaouirze?

Chmury były ciemne i wisiały nisko, ale w połączeniu z odgłosami mew tworzyło to wyjątkową atmosferę. Przechadzałem się po centrum, mijając wielu ożywionych i pełnych entuzjazmu ulicznych sprzedawców, a także kryty targ rybny. Zapachy były intensywne i nie zawsze przyjemne, ale to wprost doskonałe miejsce do fotografowania ludzi przy pracy.

Wędrowałem wąskimi uliczkami pełnymi sklepów sprzedających lokalne rękodzieło. To jedna z najlepszych rzeczy do zrobienia w Essaouirze… po prostu szwędaj się bez większego celu. Wcześniej czy później i tak dotrzesz do murów lub jednej z imponujących bram miejskich, które pochodzą z końca XVIII wieku i zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 roku.

Synagoga Haim Pinto jest jednym z niewielu tego typu miejsc, które przetrwały z czasów, gdy w mieście byli obecni Żydzi. Na dole mieszkał rabin, a synagoga znajdowała się na górze. Bardzo blisko znajduje się synagoga Slat Lkahal Mogador, kolejna świetnie odrestaurowana świątynia. Wstęp jest bezpłatny, ale możesz zostawić datek według uznania. Jeśli synagoga jest zamknięta, zadzwoń pod numer widoczny na drzwiach, a dozorca przyjdzie, aby cię wpuścić.

Muzeum Sidi Mohammed Ben Abdellah mieści się w starym riadzie i prezentuje niewielką kolekcję lokalnej biżuterii, strojów, rękodzieła, rzeźb w drewnie i broni.

Portugalczycy zbudowali starą twierdzę w XVIII wieku. Oferuje ona świetne widoki na mury oraz zabudowania starej medyny, a oryginalne armaty są w idealnym stanie.

Bayt Dakira to najciekawsze muzeum w mieście. Pokazuje historię Żydów w Essaouirze i ich interakcje ze społecznością muzułmańską. Wizyta jest bezpłatna. Znajdująca się w pobliżu Galeria Kasbah to galeria sztuki różniąca się od innych podobnych miejsc, a jej eksploracja jest naprawdę ekscytująca. Koniecznie odwiedź wszystkie piętra i wejdź na dach, z którego roztacza się wspaniały widok na miasto. Jeśli masz wystarczająco dużo miejsca w domu, rozważ zakup czegoś z ich kolekcji! Zwiedzanie galerii jest bezpłatne.

Horloge d’Essaouira to wieża zegarowa, łatwa do znalezienia, gdy przejdziesz przez bramę Bab Sbaa. Jest tam uroczy mały placyk z drzewami, kawiarniami i restauracjami. Wieża nie jest otwarta dla zwiedzających.

Bab Sbaa jest jedną z oryginalnych i prawdopodobnie najczęściej używanych bram miejskich. Jest to główne wejście do medyny od strony plaży lub promenady. Zewnętrzny obszar przypomina mały park miejski i znajduje się tam punkt postoju licznych taksówek i autobusów.

Plac Moulay Hassan to duża otwarta przestrzeń, gdzie przez cały dzień sporo się dzieje. Wokół jest wiele sklepów z pamiątkami, antykwariatów i kawiarni. Lokalni muzycy i artyści przyjeżdżają, aby zabawiać tłumy, szczególnie po zmroku.

Port w Essaouirze jest niesamowicie klimatyczny, głośny i… śmierdzący. Łodzie wypływają w morze i wracają do portu, rozładowuje się dzienny połów, a lokalni rybacy naprawiają sieci. Warto wybrać się na aukcję rybną, która znajduje się tuż za bramą miejską Bab El Marsa. Można również wejść do pobliskiego bastionu za 50 MAD od osoby. Nie ma tam zbyt dużo do zwiedzania i po 10 minutach można się zbierać, ale widoki na otoczoną murami medynę i wyspę Mogador są naprawdę czarujące, szczególnie o zachodzie słońca, gdy w powietrzu fruwają mewy.

Kartagiński nawigator Hanno odwiedził wyspę Mogador i założył tam punkt handlowy w V wieku p.n.e., a na wyspie znaleziono artefakty fenickie. Później było tam więzienie dla kobiet i ośrodek kwarantanny. Obecnie jest niezamieszkana i bardzo trudno jest uzyskać pozwolenie na lądowanie, ponieważ jest to główne miejsce lęgowe sokoła Eleonory. Dostępne są jednak wycieczki łodzią wokół wyspy.

Plaża d’Essaouira i plaża Tagharte to dwie plaże, które ciągną się przez kilka kilometrów, z małymi wydmami. Niestety, nie są najczystsze. Jeśli tylko zbliżysz się do parasoli i wielbłądów, natychmiast zaczepią cię naganiacze. Trzymaj się z daleka, chyba że zamierzasz skorzystać z ich usług. Jeśli jesteś gotowy na wyzwanie, sprawdź ofertę szkół surfingu / kitesurfingu.

Azemmour to historyczne miasto położone na atlantyckim wybrzeżu Maroka, około 75 kilometrów na południowy zachód od Casablanki i w pobliżu ujścia rzeki Oum Er-Rbia. Ma długą historię sięgającą czasów fenickich i rzymskich. Zyskało na znaczeniu w okresie islamskim, szczególnie za czasów dynastii Almohadów i Merinidów. Miasto było znane ze swojego strategicznego znaczenia i było znaczącym ośrodkiem handlu i rzemiosła.

Na początku XVI wieku miasto zostało zdobyte przez Portugalczyków, którzy zbudowali fortyfikacje i pozostawili trwały ślad architektoniczny. Władali Azemmour od 1513 r. do opuszczenia go w 1541 r. Do godnych uwagi zabytków należą stara medina z wąskimi uliczkami i tradycyjnymi domami oraz portugalska twierdza, z której roztacza się panoramiczny widok na rzekę Oum Er-Rbia.

El Jadida to również miasto nadmorskie, położone około 17 kilometrów na południe od Azzemour. Jest stolicą prowincji El Jadida w regionie Casablanca-Settat.

W 1502 r. Portugalczycy założyli na tym miejscu ufortyfikowane miasto o nazwie Mazagan. Umocnienia ukończono w 1541 r. i obejmowały one imponujące bastiony, wały obronne i cysternę, która pozostaje godnym uwagi elementem architektonicznym. Miasto pełniło funkcję ważnego punktu handlowego i twierdzy wojskowej.

W 1769 roku, po ponad 250 latach portugalskiej kontroli, miasto zostało odbite przez siły sułtana Mohammeda ben Abdallaha z Maroka. Portugalczycy, przewidując oblężenie, zniszczyli części fortyfikacji przed opuszczeniem miasta, ale zostało ono wkrótce odbudowane, a nazwę zmieniono na El Jadida, co oznacza „Nowe”.

W 1912 r. Maroko stało się francuskim protektoratem, a El Jadida, podobnie jak wiele innych miast marokańskich, przeszła znaczący rozwój urbanistyczny. Infrastruktura miasta uległa poprawie i nadal rozwijał się port handlowy.

Po uzyskaniu niepodległości przez Maroko w 1956 r. miasto wciąż się rozwijało. Obecnie jest popularnym celem podróży, znanym ze swoich zabytków, w tym Portugalskiej Cysterny i starej twierdzy, które są częścią wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO portugalskiego miasta Mazagan.

Jak tam dotrzeć?

Z Casablanki:

Samochodem:

Z Casablanki jedź na południowy zachód autostradą A5. Odległość wynosi około 75 kilometrów, a przejazd trwa około 1 godziny. Zjedź zjazdem w kierunku Azemmour i kieruj się znakami do centrum miasta.

Pociągiem:

Ze stacji Casa Voyageurs lub Casa Port do Azemmour. Podróż trwa około 1-1,5 godziny, a połączenia są częste. Po dotarciu na stację kolejową w Azemmour możesz wziąć taksówkę, aby dotrzeć do centrum miasta lub po prostu przejść się pieszo.

Autobusem:

Różne firmy autobusowe obsługują połączenia z Casablanki do Azemmour. Podróż trwa 1,5-2 godziny, w zależności od natężenia ruchu i firmy autobusowej.

Z Azzemour do El Jadida:

Samochodem:

Jedź na północny wschód drogą N1. Odległość wynosi 17 kilometrów i przejazd potrwa około 20 minut.

Pociągiem:

Przejazd lokalnym pociągiem z El Jadida do Azemmour trwa 20-30 minut. Sprawdź stronę internetową ONCF (Office National des Chemins de Fer) lub odwiedź lokalny dworzec kolejowy, aby uzyskać informacje o aktualnym rozkładzie jazdy i cenach biletów.

Autobusem:

Niektóre autobusy mają trasę wzdłuż Boulevard Mohammed V w Azzemour i dalej do El Jadidy. Szukaj przystanków autobusowych lub spytaj miejscowych o drogę.

Taksówką:

Współdzielone taksówki (grand taxi), regularne kursują między El Jadidą i Azemmour. Podróż jest krótka i niedroga.

Dostępne połączenia sprawdzisz również na 12go.com.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepsza pora na odwiedzenie obu miast to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada), kiedy pogoda jest łagodna i przyjemna. Lato może być dość gorące, podczas gdy zima przynosi chłodniejsze, ale nadal przyjemne temperatury. Podróż wiosną lub jesienią to dobry kompromis do korzystania z uroków plaży, ale również zwiedzania miast i ich okolic.

Gdzie się zatrzymać?

Postanowiłem zatrzymać się w Hotelu Dar Aboulanwar w El Jadida, który nie znajduje się w centrum miasta, ale łatwo tam się dostać taksówką za kilka dirhamów. Pokój i łazienka były super przestronne i nieskazitelnie czyste!

Jak długo zostać na miejscu?

Jeśli wyruszysz odpowiednio wcześnie, oba miasta możesz wygodnie zwiedzić w ciągu jednego długiego dnia.

Co warto zobaczyć w Azzemour?

Postanowiłem zignorować wszystkich energicznych taksówkarzy na stacji kolejowej i udałem się pieszo do centrum miasta. Najpierw zatrzymałem się przy moście Mohameda V, aby podziwiać panoramę murów miejskich i rzeki Oum Er-Rbia. Pięknie!

Następnie udałem się do mediny, która jest główną atrakcją miasta. Została zbudowana w XVI wieku w pobliżu brzegów Er-Rbia i nadal zauważyć można portugalskie wpływy, np. zdobione drzwi. Miejscowi znani są ze swojego zaangażowania w sztukę i rzemiosło, więc często można zobaczyć, jak tkają kolorowe tkaniny. Odkrywanie ogromnych murali pokrywających rozpadające się budynki było również świetną zabawą .

W pewnym momencie moje spokojne zwiedzanie zostało przerwane przez jakiegoś gościa, który szedł za mną i upierał się, że będzie moim przewodnikiem. Bardzo irytujące, ale tak to działa w Maroku, więc albo trzeba stanowczo odmówić, albo się zgodzić, ale wcześniej wynegocjować cenę. Rzeczywiście opowiedział mi kilka ciekawych faktów, ale całe „oprowadzanie” było bardzo pospieszne, bo chciał się mnie jak najszybciej pozbyć.

Przespacerowałem się wokół Wielkiego Meczetu, Meczetu Kasbah (fr. Mosquée de la Kasbah) i Sanktuarium Rabina Brahama Moul Nessa, które składa się z kilku pomieszczeń, niektórych pod ziemią zawierających artefakty i książki w języku hebrajskim. Na promenadzie znajduje się kilka miejsc na herbatę lub kawę z widokiem na rzekę i fortyfikacje. Można również wybrać się na wycieczkę łodzią.

Opuściłem medinę przez bramę w kierunku Av. Allal Ben Abdellah. Mury miejskie po tej stronie były imponujące! Nie miałem pojęcia, jak dostać się do El Jadidy, więc po prostu zacząłem iść wzdłuż Boulevard Mohammed V, próbując złapać stopa, ale moje próby były całkowicie ignorowane przez wszystkich kierowców. Po 15 minutach podszedł do mnie jakiś facet i powiedział, że przystanek autobusowy jest kilkaset metrów dalej i tam znajdę regularne autobusy do El Jadidy. Szczęściarz ze mnie!

Co zobaczyć w El-Jadidzie?

Zacząłem zwiedzać miasto od spaceru wzdłuż Corniche, z plażą El Jadida po prawej stronie. Kilka osób odpoczywało pod parasolami, ale o tej porze roku (październik) było dość pusto. Po drugiej stronie drogi jest park Mohammeda V, ale niestety jest tam mnóstwo śmieci.

Następnie wszedłem do pozostałości portugalskiej twierdzy. Wśród godnych uwagi budowli znajdują się Portugalska Cysterna, Kościół Wniebowzięcia i mury obronne miasta. Główne wejście znajduje się od strony Av. de Suez, a po lewej stronie głównej bramy zobaczysz piękne drzwi, które są wejściem do starego meczetu.

Kościół Wniebowzięcia NMP to stary portugalski kościół z XVI wieku, obecnie przekształcony w teatr. Otwart jest bardzo rzadko, więc żeby zajrzeć do środka musi dopisać szczęście.

Nieco dalej znajduje się cysterna, która została zbudowana pod Cytadelą, zanim ta została rozbudowana w 1541 roku. Nie jest jasne, jaki był pierwotny cel komnaty. Mogła służyć jako spichlerz, zbrojownia lub koszary, ale w 1541 roku udokumentowano, że ostatecznie została przekształcona w cysternę. Służyła jako sceneria filmowa dla kilku filmów, z których najbardziej znanym jest Otello Orsona Wellesa. Podczas mojej wizyty w październiku 2023 roku budynek był zamknięty z powodu remontu.

Przejdź obok Kaplicy Hiszpańskiej i kontynuuj spacer w kierunku murów miejskich. Wstęp jest bezpłatny, a widoki zdecydowanie tego warte.

Tizi n’Test to przełęcz położona w górach Atlasu Wysokiego, na wysokości około 2092 m. n.p.m., przez którą przebiega trasa łącząca Marrakesz i Taroudant.

Przez wieki był to kluczowy szlak używany przez handlarzy i podróżników przemieszczających się między północnymi równinami a południowymi regionami Maroka. Obszar ten jest bogaty w kulturę berberyjską, a na trasie znajduje się wiele tradycyjnych wiosek.

Atlas Wysoki jest sejsmicznie, ze względu na położenie na granicy afrykańskiej i euroazjatyckiej płyty tektonicznej.

Trzęsienie ziemi we wrześniu 2023 r

8 września 2023 r. w Maroku miało miejsce silne trzęsienie ziemi o sile 6,8 w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się około 72 km na południowy zachód od Marrakeszu, w pobliżu miasta Oukaimedene w górach Atlasu Wysokiego, na płytkiej głębokości 18 kilometrów, co spowodowało silne wstrząsy, które były odczuwalne na dużym obszarze, nawet w Casablance, Portugalii i Algierii. Życie straciło ponad 2900 osób, a ponad 5500 zostało rannych. W wielu odizolowanych osadach górskich zawaliły się budynki, a infrastruktura drogowa została uszkodzona, co utrudniało akcję ratowniczą. Historyczne dzielnice Marrakeszu również dotknęły znaczne zniszczenia.

Około 20 minut po początkowym trzęsieniu ziemi wystąpił dodatkowy wstrząs wtórny o sile 4,9 w skali Richtera. Poziom zniszczeń i trudny teren stanowiły główne przeszkody w dotarciu do poszkodowanych i zapewnieniu im pomocy przez rząd marokański oraz międzynarodowe organizacje pomocy humanitarnej.

Jak się tam dostać?

Najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Taroudant, Marakeszu lub Agadirze. Krajobraz jest fenomenalny, dobrze jest być niezależnym i podróżować we własnym tempie. Pokonałem tę trasę w Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny.

Jeśli zdecydujesz się na start w Agadirze, polecam skorzystać z usługi wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczni goście i łatwy kontakt na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.

Brak samochodu sprawi, że podróż będzie znacznie dłuższa i mniej komfortowa. Najprawdopodobniej będziesz musiał skorzystać z lokalnych minibusów lub autostopu, a ruch jest niewielki.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na przejazd Tizi n’Test to późna wiosna, lato i wczesna jesień.

Późna wiosna (od kwietnia do czerwca): łagodne i przyjemne temperatury. Roślinność odżywa or kwitną kwiaty, co dodaje dodatkowego uroku.

Lato (od lipca do września): Temperatury mogą być wysokie, ale jest zdecydowanie chłodniej na wyższych wysokościach. Śnieg , a warunki jazdy są ogólnie bezpieczne. Jest mniej turystów w porównaniu do innych popularnych miejsc w Maroku, co zapewnia spokojniejsze wrażenia.

Wczesna jesień (od października do początku listopada): Łagodne i przyjemne temperatury z chłodniejszymi nocami. Zaczynają pojawiać się jesienne kolory.

Zima (od grudnia do lutego): Zdecydowanie należy unikać tego okresu. Przełęcz może zostać zamknięta z powodu śniegu i oblodzenia. Nawet jeśli jest otwarta, jazda może być niebezpieczna. Wczesna wiosna (marzec) też nie jest najlepszym okresem. Chociaż śnieg może zacząć się topić, warunki są nieprzewidywalne.

Bezpieczeństwo

Jak wspomniałem wcześniej, pokonałem całą trasę Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny. Zawsze jednak staraj się podróżować w ciągu dnia, nie tylko ze względu na widoki ale właśnie bezpieczeństwo. Przed wyruszeniem w podróż sprawdź prognozę pogody, która na obszarach górskich może się szybko zmieniać.

W niektórych obszarach zasięg komórkowy może być słaby lub w ogóle go nie ma, dlatego poinformuj kogoś o swoich planach podróży i przewidywanym czasie dojazdu do celu. Na koniec upewnij się, że Twój pojazd jest w dobrym stanie, ma pełny zbiornik paliwa i zapasy wody i przekąsek gdyby coś poszło nie tak. Planując podróż w miesiącach z optymalną pogodą i podejmując niezbędne środki ostrożności, z pewnością będziesz cieszyć się bezpieczną i malowniczą przejażdżką przez Tizi n’Test!

Jak długo zajmuje przejazd?

Odległość pomiędzy Taroudant a Marakeszem wynosi 225 km i pokonanie niej zajmuje około 5 godzin, ale oczywiście warto doliczyć sporo czasu na przystanki, bo widoki są niesamowite. Dodatkowy przejazd do Lalla Takerkoust wydłuży czas jazdy o dodatkową godzinę.

Przejazd przez Tizi n’Test

Miałem pewne wątpliwości, czy przejazd przez przełęcz kilka dni po trzęsieniu ziemi to dobry pomysł, jednak w hotelu w Taroudant spotkałem gościa podróżującego na motocyklu przez Maroko, który potwierdził, że przełęcz jest otwarta i przejezdna. Ruszyłem więc z samego rana i udałem się na wschód w kierunku Oulad Ali. Był 24 października, a więc nieco ponad miesiąc od trzęsienia ziemi.

Po drodze zauważyłem trzech młodych chłopców łapiących stopa na poboczu drogi, więc zdecydowałem się ich podwieźć. Wydawali się naprawdę mili, mimo że nie potrafiliśmy porozumieć się po angielsku. Zrobiłem kilka przystanków na zdjęcia i wkrótce zobaczyłem pierwszą wioskę, która wydawała się być mocno zniszczona przez trzęsienie ziemi. Było dużo gruzu i zawalonych budynków. Kawałek dalej znajdowały się namioty ratunkowe w kolorze niebieskim lub żółtym, zapewniające mieszkańcom tymczasowe schronienie.

Droga na przełęcz była łatwa i wkrótce dotarłem do Hotelu La Haute Vue. Tradycyjna mała kawiarnia i restauracja, w której możesz coś zjeść lub nawet spędzić noc. Pobudka na szczycie przełęczy musi być magiczna!

Na zjeździe z przełęczy czekały kolejne ciekawe miejsca i krajobrazy. W pobliżu znajduje się zabytkowy meczet Tin Mal, zbudowany w XII wieku. Jest to jeden z niewielu meczetów w Maroku, który mogą odwiedzić turyści nie będący muzułmanami. Został znacznie uszkodzony podczas trzęsienia ziemi i był niedostępny do zwiedzania.

Tego dnia zabrałem wielu autostopowiczów. Najciekawszy był facet podróżujący z ogromną torbą pełną orzechów. Kiedy dotarliśmy do celu, przepakował trochę orzechów do mniejszej plastikowej torby i wręczył mi w ramach podziękowania. Bardzo miło z jego strony!

Teren wzdłuż zjazdu w przełęczy w kierunku Marakeszu wydawał się najbardziej zniszczony przez trzęsienie ziemi, z dużą ilością zawalonych budynków, tymczasowych namiotów i zniszczonych samochodów. Widziałem mnóstwo pojazdów policyjnych i wojskowych, a także wolontariuszy pracujących dla World Central Kitchen i innych organizacji humanitarnych niosących pomoc.

Miejscowa ludność zmuszona była mieszkać w tymczasowych namiotach, podczas gdy w nocy temperatury były bliskie 0°C. Był to szokujący widok, który pomógł uświadomić sobie, jak potężna była ta klęska żywiołowa. Domy w tym regionie budowane są przeważnie z gliny dlatego ich konstrukcja jest tak podatna na zawalenie.

Kiedy mijałem Asni, zdecydowałem się dodatkowo odwiedzić miejscowość Lalla Takerkoust, aby zobaczyć pobliskie jezioro. Droga okazała się znacznie ciekawsza niż cel podróży!

Jezioro jest w rzeczywistości zbiornikiem utworzonym przez zaporę Lalla Takerkoust, zbudowaną we francuskim okresie kolonialnym w latach dwudziestych XX wieku. Jest to popularne miejsce na piknik i relaks nad wodą.

Pustynia Agafay może nie robi takiego wrażenia jak Sahara, ale wciąż warto tu zajrzeć. Po okolicy jeździ wiele quadów, ponieważ jest to popularna aktywność organizowana w ramach półdniowych wycieczek z Marrakeszu.

Ouarzazate to miasto w południowo-środkowym Maroku, znane z malowniczego położenia, bogatej historii i znaczenia w przemyśle filmowym. Często nazywane jest „bramą na pustynię”, ponieważ przejeżdża przez nie większość turystów zmierzających na Saharę.

Jest tutaj siedziba Atlas Studios, jednego z największych studiów filmowych na świecie. Miasto zyskało przydomek „Hollywood Maroka”, ponieważ kręcono tu wiele hitowych filmów i seriali telewizyjnych, w tym „Gladiator”, „Lawrence z Arabii”, „Mumia” i „Gra o tron”. Zróżnicowane krajobrazy, w tym góry Atlas i dolina Draa, stanowią doskonałe tło dla filmowców, ale również przyciągają turystów poszukujących pieszych szlaków, przejażdżek na wielbłądach i tradycyjnych berberyjskich wiosek.

W niewielkiej odległości od Ouarzazate znajduje się Skoura, malownicze miasteczko słynące z rozległych gajów palmowych, które należą do najpiękniejszych i najlepiej zachowanych w Maroku. Gaje te są nawadniane przez skomplikowany system kanałów i kontrastują z otaczającymi je surowymi i skalistymi krajobrazami.

W rejonie znajdują się również liczne kasby, które były tradycyjnie siedzibami lokalnych władców lub liderów plemiennych i pełniły funkcje obronne oraz administracyjne. Zazwyczaj wykonane z gliny, cegły mułowej lub kamienia, kasby charakteryzują się tradycyjną, często pięknie zdobioną architekturą, z wewnętrznymi dziedzińcami, ogrodami i fontannami.

Jak się tam dostać?

Aby dostać się do Ouarzazate, masz kilka możliwości, w zależności od punktu początkowego i preferowanego środka transportu:

Samochodem

Najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Marakeszu lub Agadirze. Na trasie jest wiele ciekawych miejsc do zobaczenia, a krajobraz jest fenomenalny. Odległość do Ouarzazate wynosi 192 km (3,5 – 4,5 godziny) z Marakeszu i 343 km (5-6 godzin) z Agadiru.

Jeśli zdecydujesz się na start w Agadirze, polecam skorzystać z usług wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczna obsługa i łatwy kontakt na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.

Skoura leży 45 km na wschód od Ouarzazate.

Autobusem

Z Marrakeszu do Ouarzazate kursują autobusy. Najpopularniejszymi firmami transportowymi są CTM oraz Supratours. Z Ouarzazate do Skoury najlepiej wybrać się zbiorczą taksówką.

Zbiorczą taksówką

Na dłuższych dystansach dostępne są taksówki zbiorcze (zwane „wielkimi taksówkami”). Możesz wykupić jedno miejsce i poczekać na pozostałych pasażerów, chętnych jechać w to samo miejsce.

W ramach zorganizowanej wycieczki

Wiele biur podróży w Marakeszu oferuje jednodniowe wycieczki do Ait Benhaddou i Ouarzazate. Wycieczki te obejmują transport, przewodnika, a czasami również lunch.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na wizytę w Ouarzazate i Skourze to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada). Temperatury w ciągu dnia wahają się od 20°C do 30°C. Dzięki temu zwiedzanie miast, wędrówki i spędzanie czasu na świeżym powietrzu są znacznie łatwiejsze.

Lata potrafią być upalne, a temperatury często przekraczają 40°C. Chociaż niektórzy podróżni radzą sobie z upałem, dłuższa aktywność na świeżym powietrzu może być męcząca. Zimy są łagodne lub chłodne, a temperatury w ciągu dnia wahają się od 10°C do 20°C. Noce mogą być zimne, szczególnie na obszarach pustynnych.

Jak długo zostać na miejscu?

Zarówno Ouarzazate, jak i Skourę można zwiedzić w ciągu jednego długiego dnia, jednak mądrzej będzie zatrzymać się w okolicy na noc i zaplanować trochę czasu na zobaczenie pobliskiego Ait Benhaddou.

Co warto zobaczyć w Ouarzazate?

Studio Atlas

Jeśli chcesz zobaczyć plany filmowe i rekwizyty, musisz dołączyć do wycieczki z przewodnikiem. Szczerze mówiąc, trudno mi było uwierzyć, że te wszystkie dziwaczne i nieco kiczowate konstrukcje wykorzystano w niektórych wysokobudżetowych filmach.

Firma została założona w 1983 roku przez Mohameda Belghmi. Od tego czasu stale się rozwija, ponieważ rejon Ouarzazate bardzo przypomina krajobrazy w wielu innych krajach.

Filmy i seriale, które skorzystały z usług studia to m.in. The Jewel of the Nile, The Living Daylights, The Mummy, Gladiator, Kingdom of Heaven, Asterix & Obelix: Mission Cleopatra, Babel, Game of Thrones, Atlantis, Vikings, Prison Break, The Old Guard i wiele innych.

Muzeum Kina

Tutaj również znajdują się rekwizyty i sprzęt z planów filmowych. Możesz zwiedzać samodzielnie. Brakuje niestety ekranów odtwarzających fragmenty filmów, które tu nakręcono, lub filmów dokumentalnych przedstawiających ich powstanie, co znacznie poprawiłoby wrażenia i dało więcej informacji.

Taourirt Kasbah

Ta imponująca budowla, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, była niegdyś twierdzą rodziny Glaoui. Jest to jedna z najlepiej zachowanych konstrukcji tego typu. Zbudowano ją w większości z ubijanej ziemi i cegły mułowej. Niestety podczas mojej wizyty w listopadzie 2023 roku zwiedzanie było zawieszone ze względu na zniszczenia spowodowane trzęsieniem ziemi.

Po drugiej stronie ulicy znajduje się parking, ale nie dajcie się oszukać na cenę z kosmosu!

Stara Synagoga

Pozostałości starej synagogi i kwatery rabinów, które służą również jako muzeum żydowskich artefaktów z całego Maroka. Spędziłem około pół godziny na zwiedzaniu z przewodnikiem. Oczywiście na koniec poprosił o napiwek, a gdy go dostał, to ponownie poprosił o datki na utrzymanie lokalu. Generalnie trzeba wyjść jak najszybciej bo w przeciwnym wypadku wpadniesz w niekończącą się dyskuję na temat potrzeb finansowych. Pozostawia to gorzkie uczucie, ale tak robi się interesy w Maroku. Nie przegap widoku z tarasu na dachu, skąd roztacza się panoramiczny widok na Kasbę i góry.

Meczet Taourirt

Meczet położony kilka kroków od starej synagogi. Ulice wokół są malownicze, ale pełne dzieci, które biegną za tobą, prosząc o pieniądze lub słodycze, więc nie da się pospacerować w spokoju.

Plac Mouahidine

Główny plac, który ożywa nocą, gdy przybywają uliczni sprzedawcy oraz muzycy. Zero naciągania ze strony kogokolwiek, co jest miłą odmianą po wizycie w Marrakeszu.

Zapora El Mansour Eddahbi

Duży zbiornik, który powstał w 1972 roku, kiedy na rzece Oued Drâa zbudowano tamę wodną.

Oaza Finnt

Urocza mała oaza na uboczu, składająca się z opuszczonej wioski rozciągniętej wzdłuż rzeki. Wygląda na to, że mieszkańcy przenieśli się do nowszej części na drugim brzegu.

Co warto zobaczyć w Skourze?

Gaj palmowy

W tym ogromnym pustynnym ogrodzie rośnie ponad 70.000 drzew palmowych, figowych, migdałowych i granatowych. Teren ten jest bardzo żyzny, ponieważ posiada system licznych kanałów i zbiorników wodnych zasilanych przez rzeki Hajaj i Madri, mających swój początek w Atlasie Wysokim. Wiele kasb rozsianych jest po całym obszarze, co sprawia, że ​​eksploracja jest bardzo ekscytująca.

Kasbah Amridil

Wszystkie kasby po pewnym czasie zaczynają wyglądać tak samo, ale myślę, że tym, co wyróżnia tę, jest nie tylko oryginalna konstrukcja ale również piękne położenie w starej wiosce wśród gajów palmowych. Kasbah Amridil to jedna z najsłynniejszych i najlepiej zachowanych budowli tego typu w Maroku, która widnieje nawet na banknocie 50 dirhamów. Została zbudowana w XVII wieku jako szkoła islamska, znana w Maroku jako Zaouia, aby nauczać Koranu.

Istnieją dwa wejścia z dostępem do różnych części i każde sprzedaje osobne bilety. Podobno są własnością dwóch braci, którzy walczą o pieniądze. Rodzinka!

Skoura Balades

Jeśli szukasz przewodnika do zwiedzania okolicy pieszo lub na rowerze, jest to doskonały wybór. Dowiesz się sporo na temat rolnictwa, nawadniania i lokalnych tradycji, a nawet możesz dotrzeć do wąwązu Sidi Flah i zjeść posiłek z lokalną rodziną.

Kasbah Sidi El Maati

Jeden z bardziej ukrytych domów w okolicy. Znalezienie go nie jest proste, bo trzeba pokonać wyschnięte koryto rzeki i jechać dalej żwirową drogą. Być może znajdziesz miejscowych, którzy wskażą Ci drogę lub nawet potowarzyszą Ci w zamian za napiwek.

Musée Memoire de Ouarzazate

Ciekawe miejsce, w którym można uzyskać podstawowe informacje na temat tradycyjnego stylu życia berberów, ale pod koniec 15-minutowej wycieczki poproszono mnie o zapłatę 50 DM, co moim zdaniem jest zbyt wygórową ceną. Może miałem pecha co do przewodnika!

Ait Benhaddou to historyczna ufortyfikowana wioska, czyli tzw. „ksar”, położona w prowincji Ouarzazate w Maroku. Leży na dawnym szlaku karawanowym pomiędzy Saharą a Marrakeszem.

Ksar jest przykładem tradycyjnej marokańskiej architektury glinianej. Posiada wysokie mury obronne, kilka wież obserwacyjnych oraz kasby, czyli ufortyfikowane domy. Wszystkie konstrukcje zbudowano z czerwonej cegły mułowej. Układ i techniki budowy w dużej mierze niezmieniły się od wieków. Z tego powodu od 1987 roku Ait Benhaddou znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Ksar pojawiał się jako tło w wielu filmach. Kręcono tu m.in. takie hity jak „Gladiator”, „Lawrence z Arabii”, „Mumia” i „Gra o tron”. Zdjęcia do „Gladiatora II” rozpoczęły się 8 maja 2023 roku w Ouarzazate, 30 kilometrów od Ait Benhaddou!

Obecnie większość mieszkańców przeniosła się do nowocześniejszych domów po drugiej stronie rzeki, a tradycyjne domy zamieniono w sklepy z pamiątkami. Tak, jest tu bardzo turystycznie, ale atmosfera jest magiczna, szczególnie rano i wieczorem, kiedy tłumów turystów z wycieczek zorganizowanych opuszczą wioskę.

Jak się tam dostać?

Aby dostać się do Ait Benhaddou, masz kilka opcji w zależności od punktu początkowego i preferowanego środka transportu:

Samochodem

Najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Marakeszu lub Agadirze. Na trasie jest wiele ciekawych miejsc, a krajobraz jest fenomenalny. Odległość do Ait Benhaddou wynosi 180 kilometrów (3 godziny) z Marakeszu i 341 km (5-6 godzin) z Agadiru.

Jeśli zdecydujesz się wyruszyć z Agadiru, polecam skorzystać z usług wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczna obsługa i łatwy kontakt na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.

Autobusem

Z Marakeszu dojedź autobusem do Ouarzazate, a następnie lokalnym autobusem lub zbiorową taksówką do Ait Benhaddou. Najpopularniejszymi przewoźnikami autobusowymi są CTM and Supratours.

Zbiorową taksówką

Na dłuższych dystansach dostępne są taksówki zbiorowe (zwane „wielkimi taksówkami”). Wykupujesz jedno wolne miejsce i podróżujesz z innymi pasażerami. Możesz wziąć jedną taksówkę z Marakeszu do Ouarzazate, a następnie kolejną z Ouarzazate do Ait Benhaddou.

Z zorganizowaną wycieczką

Wiele biur podróży w Marrakeszu oferuje jednodniowe wycieczki do Ait Benhaddou, często połączone z wizytą w Ouarzazate. Wycieczki te obejmują transport, przewodnika, a czasami również lunch.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na wizytę w Ait Benhaddou to wiosna (od marca do maja) i jesień (od września do listopada). Tempratury są przyjemne i w ciągu dnia wahają się od 20°C do 30°C. Dzięki temu zwiedzanie, spacery oraz ogólne spędzanie czasu na świeżym powietrzu są łatwiejsze.

Lato potrafi być upalne, a temperatury często przekraczają 40°C. Zimy są łagodne lub chłodne, a temperatury w ciągu dnia wahają się od 10°C do 20°C. Noce mogą być zimne, szczególnie na obszarach pustynnych.

Ile czasu spędzić na miejscu?

Zwiedzanie Ait Benhaddou zajmuje kilka godzin w spokojnym tempie, ale raczej nie jest to atrakcja na cały dzień. Można ją jednak łatwo połączyć z wizytą w pobliskim Ouarzazate.

Co warto zobaczyć w Ait Ben Haddou?

Przydrożnych miejsc parkingowych jest mnóstwo, a opłaty są pobierane od kręcących się po okolicy chłopaków. Następnie kieruj się w stronę ksara, przekraczając rzekę Ounila, która najprawdopodobniej będzie całkowicie wyschnięta, ale oczywiście zależy to od miesiąca i warunków pogodowych.

Odradzam z korzystania z innych wejść do miasta, aniżeli to oficjalne, które jest zaraz za mostem. Wstęp jest bezpłatny. W przeciwnym razie lokalni oszuści będą starali się pobrać od Ciebie opłatę. Nie daj się zwieść!

Najprawdopodobniej wielokrotnie zaproponowane Ci zostaną usługi przewodnika i to od Ciebie zależy, czy zdecydujesz się go zatrudnić. Ja zdecydowałem się tego nie robić, ponieważ przed wizytą sporo czytałem na temat historii tego miejsca. Jeśli zdecydujesz się na przewodnika, nie zapomnij negocjować ceny i ustalić ją PRZED rozpoczęciem zwiedzania. Jest to tutaj całkowicie normalne, więc nie wstydź się, w przeciwnym razie zostaniesz oszukany.

Małe uliczki Ait Benhaddou są doprawdy urocze, a fotografowie mogą spędzić tu wiele godzin. Sam ksar nie jest duży, wystarczy godzina lub dwie, aby zajrzeć w każdy zakamarek.

Ksar zaczął być fortyfikowany w czasach Almorawidów, od XI wieku. Chociaż uważa się, że żadna z istniejących konstrukcji nie została zbudowana przed XVII wiekiem, wzniesiono je przy użyciu tych samych materiałów i projektów, które były używane wcześniej. Materiałami budowlanymi były drewno, cegły surowe adobe, cegły gliniane i mieszanka ziemi i innych materiałów, np. słomy.

Niestety, chęć miejscowych do sprzedawania obcokrajowcom wszystkiego, co przychodzi na myśl, może być męcząca. Nie wdawaj się w rozmowy typu: „Skąd jesteś?” bo to tylko chwyty marketingowe, a Ty zmarnujesz czas i nerwy. Zwiedzaj we własnym tempie i ciesz się widokami.

Następnie idź w górę do pozostałości spichlerza, skąd roztacza się panoramiczny widok na wioskę i otaczający ją krajobraz. Najlepiej zrobić to wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, bo w przeciwnym razie jest naprawdę gorąco.

Kolejny wspaniały punkt widokowy znajduje się na niewielkim wzgórzu, na wschód od Ait Benhaddou. Trzeba wyjść poza mury i wspiąć się na górę, ale jest to warte wysiłku. Po pierwsze, z pewnością będzie tu mniej turystów niż przy spichlerzu, a po drugie widać całą wioskę.

Możesz wrócić na parking, opuszczając Ait Benhaddou drugim wejściem (oszuści nie będą starali się pobrać opłaty przy wyjściu), przechodząc przez wyschnięte koryto rzeki i kierując się w stronę restauracji La Terrazza.

Podsumowując, Ait Benhaddou to miejsce piękne i z interesującą historią, chociaż z pewnością jest to atrakcja turystyczna, a nie autentyczna marokańska wioska, w której można obserwować lokalny styl życia i cieszyć się uśmiechami przyjaznych ludzi. Niemniej jednak warto tam zajrzeć, gdyż widoki i architektura są po prostu niesamowite!

Agdz to małe miasteczko położone w dolinie rzeki Draa w południowo-wschodnim Maroku. Dolina słynie ze wspaniałych gajów palmowych i jest idealnym miejscem na spacery oraz dłuższe wędrówki.

Historycznie rzecz biorąc, Agdz był ważnym przystankiem na trasie karawan łączącej Marakesz z Timbuktu. To uczyniło go kluczowym punktem wymiany handlowej i kulturalnej. Miasto i jego okolice usiane są starymi kasbah (ufortyfikowanymi domami) i ksarami (ufortyfikowanymi wioskami), które odzwierciedlają tradycyjną architekturę berberyjską.

N’Kob położone jest około 70 km na wschód od Agdz, w paśmie górskim Jebel Saghro i jest otoczone również jest otoczone surowym, skalistym krajobrazem oraz gajami palmowymi.

Jak się tam dostać?

Aby dostać się do Agdz, masz kilka opcji w zależności od punktu początkowego i preferowanego środka transportu.

Samochodem

Aby dostać się do Agdz lub N’Kob, najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Marrakeszu lub Agadirze. W pobliżu miast jest wiele ciekawych miejsc, dlatego posiadanie pojazdu jest niezbędne. Odległość do Agdz wynosi 260 km (5-6 godzin) z Marakeszu i 360 km (6-7 godzin) z Agadiru. Odległość pomiędzy Agdz a N’Kob wynosi 70 km, a dojazd trasą R108 zajmuje około 1 godziny.

Jeśli zdecydujesz się na start w Agadirze, polecam skorzystać z usług wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczna obsługa i łatwy kontakt na WhatsAppie. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.

Autobusem

Z Marakeszu dojedź autobusem do Ouarzazate, a następnie lokalnym autobusem lub taksówką do Agdz lub N’Kob. Najpopularniejszymi przewoźnikami autobusowymi są CTM oraz Supratours.

Taksówką

Na dłuższych dystansach dostępne są taksówki wspólne, gdzie płacisz za miejsce i podróżujesz z innymi pasażerami. Możesz zdecydować się na przejazd z Marakeszu do Ouarzazate, a następnie poszukać kolejnej taksówki z Ouarzazate do Agdz lub N’Kob.

Najlepszy czas na wizytę

Najlepszy czas na odwiedzenie Agdz i N’Kob to miesiące wiosenne (od marca do maja) i jesienne (od września do listopada). Temperatury w ciągu dnia wahają się od 20°C do 30°C. Dzięki temu można komfortowo zwiedzać miasta, wędrować i spędzać czas na świeżym powietrzu.

Lata mogą być niezwykle gorące, a temperatury często przekraczają 40°C. Chociaż niektórzy podróżni radzą sobie z upałem, dłuższa aktywność na świeżym powietrzu może być wyczerpująca. Zimy są łagodne lub chłodne, a temperatury w ciągu dnia wahają się od 10°C do 20°C. Noce mogą być dość zimne, szczególnie na obszarach pustynnych.

Gdzie się zatrzymać?

Nocowałem w Palm Grove Apart w Agdz i był to najlepszy nocleg jaki miałem podczas całej mojej podróży po Maroku. Jest to w pełni umeblowany apartament składający się z salonu, kuchni, sypialni i łazienki. Wi-Fi było szybkie, więc nie miałem problemów z pracą zdalną. Gospodarz mieszka na górze i był bardzo przyjaznym starszym mężczyzną. Tuż obok domu znajduje się parking.

W N’Kob zatrzymałem się w Berber Nomad Kasbah, który również spełnił moje oczekiwania. Zostałem powitany miętową herbatą i ciasteczkami i byłem jedynym gościem w całym domu.

Jak długo zostać w okolicy?

Aby w pełni poznać okolice Agdz i N’Kob potrzeba minimum jednego całego dnia. Dla tych, którzy wolą spokojne tempo i zwiedzanie bez pośpiechu, dwa dni będą optymalne.

Co warto zobaczyć w Agdz i okolicach?

Kasby

Okolice Agdz usiane są starymi kasbami, które odzwierciedlają architekturę berberyjską. Jest to rodzaj tradycyjnej fortecy lub ufortyfikowanego domu, który służył zarówno celom mieszkalnym, jak i obronnym i występuje głównie w południowych częściach Maroka.

Kasby charakteryzują się wysokimi murami, często wykonanymi z cegieł mułowych lub kamienia. Wiele z nich posiada narożne wieże, które zwiększają możliwości obronne i służą jako punkty widokowe do monitorowania otoczenia. Wiele kasb zostało odrestaurowanych i obecnie stanowią popularne atrakcje turystyczne, a inne przekształcono w hotele lub pensjonaty, zapewniając podróżnym wyjątkowe doświadczenia związane z zakwaterowaniem.

Warto zatrzymać się w Kasbah des Arts, w pobliżu centrum Agdz. Obecny właściciel opowie historię zarówno budynku jak i swojej rodziny. Można tam spędzić noc, co musi być wyjątkowym przeżyciem. Nie jest to tanie, ale poczujesz się jak na planie filmowym Prince of Persia!

Kolejnym fascynującym miejscem jest Kasbah des Caids, czyli hotel, restauracja i muzeum – wszystko w jednym. Niestety wrażenia ze zwiedzania zepsuł arogancki przewodnik, którego “oprowadzanie” trwało 10 minut i pozbawione było jakiegokolwiek komentarza. Wejście kosztuje 20 MAD od osoby, ale za “przewodnika” trzeba zapłacić dodatkowo. W moim przypadku padła sugestia 50 MAD, ale wszystko zależy od jego nastroju, więc nie daj się naciągnąć.

Kasbah Tamenougalt jest opuszczony, ale idealny do podziwiania architektury tego typu budynków. Na ścianach znajdują się elementy graffiti. Niestety, jak to często bywa w Maroku, tutaj również wizytę mogą zepsuć „przewodnicy”, którzy nalegają, aby oprowadzić Cię za wygórowaną cenę.

I wreszcie Kasbah Timidarte to kolejny skarb, który przenosi Cię w przeszłość i pobudza wyobraźnię, jak by to było podróżować z karawaną i po drodze zatrzymywać się w takich miejscach. Pokoje są wyposażone w podstawowe udogodnienia, ale nie oczekuj luksusów. Doświadczenie jest autentyczne, widoki są niesamowite, a ludzie są przyjaźni i gościnni. Jeśli nie chcesz zostać na noc, i tak będziesz mógł się rozejrzeć.

Panorama rzeki Draa

Z punktu widokowego roztacza się wspaniała panorama jednego z największych gajów palmowych w Maroku, położonego u stóp Jebel Kissane . Na pewno warto się tu zatrzymać!

Miłośnicy pieszych wędrówek mogą zdobyć szczyt Jebel Kissane, ale warto zatrudnić przewodnika lub przynajmniej upewnić się, że masz dobrą mapę szlaku offline. Niewielkie pasmo górskie ma 14 km długości i 1,8 km szerokości w najszerszym miejscu. Na szczycie góry znajdują się dwa grzbiety, przedzielone pośrodku wąwozem. Szczytów jest wiele, ale najwyższy, położony na zachodnim krańcu pasma, ma wysokość 1485 m n.p.m.

Tizi’n-Tinififft

Jeśli wyjedziesz z Agdz w kierunku Ouarzazate drogą N9, ponownie natkniesz się na zapierający dech w piersiach krajobraz, wśród którego człowiek może poczuć się bardzo mały. Tizi-n-Tiniffifft  to wysoka przełęcz położona na wysokości 1693 m npm, do której prowadzi utwardzona droga.

Co warto zobaczyć w N’Kob i okolicach?

W N’Kob nie ma zbyt wiele do zwiedzenia i tylko otaczający je górzysty teren sprawia, że ​​warto tu przyjechać. Trasa łącząca N’Kob z Boumalne Dades jest niesamowita i przebiega przez przełęcz Tizi’n’Azazarte która należy do pasma gór Saghro. Odległość między dwiemia miejscowościami to około 90 kilometrów, a przejazd zajmuje około 2 godzin. Po drodze obowiązkowe przystanki na zdjęcia! Surowe płaskowyże, głębokie doliny i formacje wulkaniczne pokazują, jak siła natury rzeźbiła teren przez tysiąclecia.

Szlak Jebel Saghro Circuit brzmi jak niesamowita, wielodniowa wędrówka po tej okolicy i pewnego dnia na pewno wrócę, aby ją przejść!