Merzouga to mała wioska na skraju Sahary w południowo-wschodnim Maroku, znana z imponujących wydm Erg Chebbi. Mogą one osiągać wysokość do 150 metrów i rozciągać się na obszarze około 28 kilometrów, tworząc surrealistyczny i wręcz nieziemski krajobraz! Sama wioska jest skromna a jej mieszkańcy mówią mieszanką tamazight, arabskiego i francuskiego.
Popularne są przejżdżki przez wydmy na wielbłądach o wschodzie lub zachodzie słońca i obserwowanie nieustannie zmieniających się odcieni piasku. Wielu decyduje się na nocleg w obozowiskach na pustyni pod gwiazdami, gdzie serwowane są tradycyjne berberyjskie posiłki, takie jak tagine, często z ogniskiem i muzyką na żywo.
Ekosystem wokół Merzougi, pomimo suchego klimatu, jest zaskakująco bogaty. W pewnych porach roku, zwłaszcza po deszczu, migrujące ptaki, takie jak flamingi, odwiedzają sezonowe słone jezioro Dayet Srji. Flora i fauna pustyni wykazują zdolność adaptacji do przetrwania w jednym z najtrudniejszych klimatów na Ziemi. W pobliżu znajdziesz stanowiska geologiczne, a także stare kasby i ksary (ufortyfikowane wioski), które przypominają o szlakach handlowych, które kiedyś przebiegały przez ten obszar.
Jak tam dotrzeć?
Dotarcie do Merzougi może być przygodą samą w sobie, ponieważ znajduje się w odległej części Maroka, w pobliżu granicy z Algierią.
Samochodem
Z Marrakeszu
Podróż trwa około 9–10 godzin (560 km) a trasa przebiega przez Góry Atlasu Wysokiego, Przełęcz Tizi n’Tichka, Warzazat i Dolinę Draa. Wielu turystów dzieli podróż na dwa dni, często zatrzymując się na noc w miejscach takich jak Ait Benhaddou lub Wąwóz Dades.
Z Fezu
Podróż trwa około 7–8 godzin (470 km). Przejedziesz przez malownicze miasta, takie jak Ifrane, Midelt i Erfoud.
Autobusem
Supratours obsługuje bezpośredni, nocny autobus z Marrakeszu i Fezu do Merzougi. Podróż z Marrakeszu trwa około 12 godzin, a z Fezu około 10 godzin. Autobus przyjeżdża do Merzougi wcześnie rano, co pozwala rozpocząć wycieczki po pustyni tego samego dnia. Autobusy są wygodne i klimatyzowane, chociaż podróż jest długa. Zaleca się wcześniejszą rezerwację biletów, szczególnie w szczycie sezonu turystycznego.
Samolotem
Merzouga nie ma lotniska, a najbliższe znajdują się w Errachidii i Ouarzazate. Royal Air Maroc obsługuje rzadkie loty z Casablanki do Errachidii. Z Errachidii do Merzougi można dojechać taksówką w dwie godziny. Inną opcją jest lotnisko Ouarzazate (OZZ), ale jest ono położone dalej (około 5–6 godzin jazdy samochodem).
Prywatnym transferem lub z zorganizowaną wycieczką
Wiele biur podróży oferuje kilkudniowe wycieczki, które obejmują transport do i z Merzougi, zazwyczaj ruszając z Marrakeszu lub Fezu. Często obejmują one przystanki w malowniczych i bogatych kulturowo miejscach, takich jak Ait Benhaddou, wąwóz Todra i Dolina Róż. Będziesz podróżować samochodem 4×4 lub minivanem z przewodnikiem. Wycieczki grupowe są bardziej przyjazne dla budżetu i obejmują podobne przystanki, ale są być mniej elastyczne.
Gdzie się zatrzymać?
Zatrzymałem się w Auberge Kasbah Des Dunes, co było świetnym wyborem. Pokój był bardzo klimatyczny, a do tego pyszne śniadanie było wliczone w cenę. Spory parking. Właściciel pomógł mi również zorganizować wycieczkę z noclegiem na wydmach Erg Chebbi.
Najlepszy czas na wizytę
Wiosna (od marca do maja): temperatury są wysokie, ale komfortowe. Zazwyczaj wahają się od 20°C do 30°C w ciągu dnia a wieczory są znacznie chłodniejsze. To piękny czas na fotografowanie pustynni, ponieważ kolory nieba i piasku są wyraziste. Wiosna jest popularna wśród turystów, szczególnie kwiecień, dlatego zaleca się wcześniejszą rezerwację zakwaterowania lub wycieczek po pustyni.
Jesień (od września do listopada): podobnie jak wiosną, temperatury są przyjemne, z dziennymi wahaniami od około 25°C do 30°C i chłodniejszymi wieczorami. Październik zdaje się być najlepszym miesiącem. Czyste niebo i piękne zachody słońca. Sporo turystów więc również w tym okresie warto robić rezerwacje z wyprzedzeniem.
Zima (od grudnia do lutego): w ciągu dnia od 15°C do 20°C, ale noce mogą być zimne, z temperaturą spadającą blisko zera. Niebo zazwyczaj jest bezchmurne i idealne do obserwacji gwiazd. Nie ma wielu turystów choć w okresie świątecznym, czyli pod koniec grudnia, warto robić rezerwacje.
Lato (czerwiec-sierpień): dzienne temperatury gwałtownie rosną, często osiągając 40°C – 50°C, co utrudnia aktywności na świeżym powietrzu. Większość wycieczek odbywa się wcześnie rano lub późnym popołudniem, aby uniknąć południowego upału, a wiele obozowisk na pustyni jest zamykanych lub działa w ograniczonym zakresie. Znacznie mniej turystów.
Erg Chebbi
Najsłynniejsze wydmy w Maroku rozciągają się na około 28 kilometrów długości i 5–7 kilometrów szerokości, tworząc ogromne morze czerwono-pomarańczowego piasku. Erg Chebbi jest często nazywany „bramą” Maroka do Sahary, ze względu na dostępność oraz bogatą ofertę skierowaną do turystów: przejażdżki na wielbłądach, quadami lub pojazdami 4X4, sandboarding lub biwakowanie pod gwiazdami.
Do Erg Chebbi udało mi się dotrzeć trzykrotnie: dwa razy samodzielnie i raz z przewodnikiem na noclego do obozu na pustyni. Po raz pierwszy, zaparkowałem auto w pobliżu Muzeum Narodowego Aut 4X4 i stamtąd kontynuowałem pieszo na wydmy. Za drugim razem, ruszyłem pieszo wprost z Auberge Kasbah Des Dunes, gdzie zatrzymałem się na nocleg. Wspinaczka na najwyższą wydmę była ogromną frajdą! Nie było to łatwe zadanie, ponieważ moje stopy zapadały się w piasku, ale widoki ze szczytu były imponujące! W pobliżu słyszałem ryk silników quadów, ponieważ wydmy są również placem zabaw dla tego typu aktywności. Niestety, psuje to klimat.
Silne wiatry często wzbijają piasek w powietrze, dlatego dobrze jest mieć jakąś osłonę twarzy.
Nocleg w obozie na pustyni
Trekking na wielbłądach to jeden z najpopularniejszych sposobów przemieszczania się po Erg Chebbi. Wielu odwiedzających wybiera się na przejażdżkę w czasie wschodu lub zachodu słońca, aby uchwycić zmieniające się kolory piasku. Popularne są również noclegi w tradycyjnych obozach, z zakwaterowaniem od podstawowych namiotów po te bardziej luksusowe. Zorganizowałem swoją wycieczkę przez hotel tuż po przyjeździe do Merzougi i Tobie radzę zrobić to samo, ponieważ rezerwując przez internet lub u agenta w Marrakeszu, prawdopodobnie przepłacisz.
Start wycieczki był zaplanowany na 16:00, ale trochę się opóźnił, ponieważ czekaliśmy na 3 kolejne osoby, które miały dołączyć, ale wyglądało na to, że nadal są w drodze. W końcu wyruszyłem sam z przewodnikiem. Przejażdżka na wielbłądzie była zaskakująco długa i bardzo przyjemna, chociaż jak zawsze bolał mnie tyłek, a ogólnie to nigdy nie czuję się dobrze, jadąc na jakimkolwiek zwierzęciu. Mam wyrzuty sumienia 🙂
Zrobiliśmy krótki postój, aby podziwiać zachód słońca, a następnie ruszyliśmy dalej do obozu. Był on bardzo mało: 3 namioty dla gości, jeden na kuchnię i jeden na jadalnię.
Byłem pewien, że będę jedynym gościem, co byłoby dość nudnym i lekko przygnębiającym doświadczeniem, ale wkrótce mój przewodnik poinformował mnie, że trójka zagubionych gości jest jednak w drodze. Była to Amerykanka i dwóch facetów z Nowej Zelandii. Ciężko było zrozumieć ich akcent! Poza tym byli bardzo młodymi nastolatkami i niektóre z ich zachowań to potwierdzały.
Po kolacji poszliśmy się przejść trochę głębiej w pustynię, żeby pojeździć na desce sandboardingowej i poszukać pustynnego lisa. Niestety, nikt z nas nie miał odpowiednio mocnej latarki, więc mogliśmy zobaczyć jedynie cienie poruszających się lisów. Sandboarding był fajny, ale w całkowitej ciemności nie widziałem nawet, dokąd zjeżdżam, a wspinanie się z powrotem na wydmę było bardzo męczące i po kilku razach miałeś dość 🙂 Moja rada: zabierz mocną czołówkę! Dla mnie, siedzenie na pustyni i patrzenie w niebo pełne gwiazd było zdecydowanym hitem tej wycieczki. Czułem, jakbym był w połowie drogi między kosmosem a Ziemią. Widzieliśmy nawet spadające gwiazdy!
Rano wstaliśmy się na wschód słońca. Było dość zimno, więc założyłem wszystkie ciuchy jakie miałem. Krótko po tym, wróciliśmy na wielbłądach do wioski. Zjadłem śniadanie w kwaterze, a potem wziąłem prysznic. Bardzo miło ze strony gospodarza, że dali mi tę możliwość nawet grubo po godzinie wymeldowania. Piasek miałem absolutnie wszędzie.
Muzeum Narodowe Samochodów 4×4
Według opinii z Google Maps, muzeum prezentuje zabytkowe auta 4×4 z różnych epok, wszystkie w doskonałym stanie. Wstęp jest bezpłatny, ale mile widziana jest mała darowizna. Niestety, w czasie mojego pobytu w okolicy muzeum było zamknięte, mimo że godziny otwarcia wskazywały, że powinno być otwarte.
Ouzina
Mała wioska około 60 kilometrów na południe od Merzougi. Miejscowi ludzie wciąż żyją w sposób podkreślający ich głęboką więź z pustynią, często w domach z gliny, pielęgnując tradycyjne praktyki, w tym rzemiosło i rolnictwo dostosowane do suchych warunków. Dociera tu znacznie mniej turystów niż do Merzougi, co jest korzystne dla podróżników poszukujących spokojniejszych doświadczeń.
Dotarcie do Ouziny jest nieco trudniejsze ze względu na odległe położenie. Turyści zazwyczaj podróżują autem 4×4, ruszając z Merzougi lub Rissani. Wiele zorganizowanych wycieczek ma w programie Ouzinę.
Pojechałem drogą N13 z Merzougi na południe, aby sprawdzić, jak daleko mogę dojechać moim wypożyczonym Renault Clio. Krajobraz się zmienił, a pustynia była bardziej kamienista, bez wysokich wydm. Wkrótce rozpoczęły się roboty drogowe, a nawierzchnia zmieniła się w połączenie piasku i małych kamieni, więc postanowiłem zawrócić. Jeśli masz samochód terenowy, możesz dojechać tą drogą aż do Zagory!
Stanowisko archeologiczne Sijilmassa i Rissani
Od XIV do XVIII wieku Sijilmassa była stolicą pustyni oraz ośrodkiem handlu złotem i niewolnikami w Sahelu.
Karawany wielbłądów opuszczały Sijilmassę i kierowały się do odległych pustynnych kopalni soli w Taodeni i Tagahaza (współczesne Mali), a następnie do Nigru i Ghany, gdzie funt soli saharyjskiej sprzedawano za uncję afrykańskiego złota. W XII wieku sudańskie złoto oczyszczone w Sijilmassie dotarło do Europy i wybijano z niego monety.
Miasto upadło w XIV wieku z powodu wewnętrznego konfliktu. Alawicki sułtan Moulay Ismail odbudował je w XVIII wieku, ale ostatecznie zostało zniszczone przez koczowniczych wojowników z Aït Atta.
Dziś miasto nazywa się Rissani i nie tętni życiem tak jak kiedyś. Ksar z XVII wieku jest domem dla ułamka populacji, podczas gdy współczesne miasto składa się tylko z jednej ulicy i placu. Pozostało niewiele z ruin Sijilmassy, ale możesz swobodnie spacerować i użyć wyobraźni, aby poczuć wielkość tego starożytnego miasta 🙂
Jeśli masz trochę więcej czasu, warto przejechać około 20-kilometrową pętlę drogą P7107 przez Ksar Guighlane, Ksar Tazegzout i Ksar Jdid El Ghorfa. Imponujące historyczne kasby, ale niestety, gdy tylko wysiądziesz z samochodu, otaczają cię „przewodnicy”, którzy nie rozumieją odmowy i nie są w stanie zostawić Cię w spokoju i pozwolić zwiedzać samodzielnie.
Gara Medouar
Struktura skalna pełniąca funkcję naturalnej twierdzy, położona 850 metrów nad poziomem morza. Chociaż formacja wygląda jak wulkan lub krater, jest to zerodowana skała sprzed milionów lat.
W XI wieku Gara Medouar przekształcono w zamek z garnizonem. Prawdopodobnie chronił on szlaki handlowe z południa, a także miasto Sijilmasa, które produkowało złote monety. W XVII wieku twierdza została opuszczona. Portugalscy jeńcy wojenni byli przetrzymywani w Gara Medouar przez cały XIX wiek. Więźniowie byli zmuszani do pracy w kamieniołomach i kopalniach w okolicy. Wielu z nich zmarło z powodu choroby lub zmęczenia.
Gara Medouar znajduje się 7 km na zachód od miasta Rissani. Szukaj zjazdu z drogi N12 i pokonaj ostatnie 3 km drogą żwirową. W optymalnych warunkach pogodowych dojazd samochodem z napędem na 2 koła nie stanowi problemu. Po prostu jedź ostrożnie!
