Wyspa Faial ma 21 km długości i 14 km szerokości, a także jest trzecią najbardziej zaludnioną wyspą Archipelagu Azorów, liczącą około 15 000 mieszkańców. Jest częścią Grupy Centralnej, oraz tak zwanego „Trójkąta”, w skład którego wchodzą dwie inne wyspy: São Jorge i Pico. Siła natury przypomniała o sobie 27 września 1957 roku, kiedy to doszło do erupcji wulkanu Capelinhos, która trwała aż 13 miesięcy. Póki co, jest to ostatnia tak spektakularna aktywność wulkaniczna na Azorach.
Wyspę Faial odwiedziłem podczas mojej 4-miesięcznej podróży w czasach pandemii, kiedy korzystając z pracy zdalnej, spędziłej najpierw 2 miesiące na Maderze, a później kolejne 2 miesiące właśnie na Azorach. Graciosa to jedyna wyspa, której nie udało mi się zobaczyć, ale czy nie jest to dobry powód, aby pewnego dnia tam wrócić? Bez wątpienia!
Na jak długo zatrzymać się na wyspie?
Powiedziałbym, że 3 pełne dni powinny wystarczyć na zwiedzenie wszystkich ciekawych miejsc i przejście kilku szlaków. Pamiętaj, że pogoda na Azorach jest nieprzewidywalna, a jeśli masz pecha to kaldera, czyli jedna z głównym atrakcji wyspy, może być spowita gęstą mgłą przez cały okres pobytu.
Aplikacja mobilna SpotAzores to świetne narzędzie do podglądu na żywo obrazu z kamerek i monitorowania sytuacji pogodowej na Azorach. To dzięki niej udawało mi się wybierać kolejny cel wycieczki tak by nie być zawiedzionym po dotarciu na miejsce. W przypadku słabej widoczności w centralnej części wyspy, staraj się trzymać bliżej wybrzeża, gdzie zazwyczaj jest mniej pochmurno.
Gdzie przenocować?
Ze względu na pracę zdalną zawsze szukam prywatnego pokoju z szybkim internetem. Najlepszy stosunek jakości do ceny oferowało miejsce o nazwie Banana Manor, położone w centrum Horty. To naprawdę duży dom z ogromnym salonem i kuchnią dostępną dla wszystkich gości. Ogród, ze swobodnie przechadzającymi się kurami, jest doskonałym miejscem na śniadanie lub wieczorny relaks. Pokój był ładny i przestronny z dwiema wspólnymi łazienkami na końcu korytarza. Darmowy parking jest dostępny w pobliskich uliczkach. W pełni polecam!
Poruszanie się po wyspie
Podobnie jak na wszystkich innych wyspach archipelagu Azorów, wypożyczenie samochodu wydaje się niezbędne, aby dotrzeć do wszystkich ciekawych miejsc. Kilka razy korzystałem z usług firmy Autatlantis i mogę ją w pełni polecić. Cena zawsze wynosiła około 16-20 EUR za dzień (bez dodatkowego ubezpieczenia), a samochody, które miałem to Toyota Yaris, Citroen C1 lub Smart. Dostępne są też większe, oczywiście za odpowiednio wyższą cenę. Odbiór i zwrot były sprawne i szybkie.
Inną popularną wypożyczalnią jest Ilha Verde, jednak opinie klientów są mieszane i nigdy nie zdecydowałem się skorzystać z ich oferty.
Jeśli nie masz prawa jazdy, możesz spróbować autostopu, ale musisz uzbroić się w cierpliwość i liczyć na trochę szczęścia. Alternatywą są autobusy publiczne, ale jeżdzą one rzadko.
Na co warto zwrócić uwagę?
- Pogoda jest nieprzewidywalna i trzeba być przygotowanym na wszystko. Zawsze miej przy sobie przeciwdeszczową kurtkę lub parasol. Zainstaluj aplikację mobilną SpotAzores i miejsca, w których widoczność jest słaba, odłóż na później. W przeciwnym razie stracisz czas, a i tak nic nie zobaczysz.
- W sezonie, rezerwuj samochód z wyprzedzeniem. Moja podróż przypadła w okresie od kwietnia do maja, więc nie było problemu z rezerwacją z dnia na dzień, jednak wyobrażam sobie, że w sezonie może to być problem, zwłaszcza na mniejszych wyspach.
- Jedź ostrożnie, zwłaszcza we mgle. To całkiem normalne, że krowy, owce czy kozy stoją bardzo blisko drogi lub po prostu po niej chodzą.
- Jeśli wybierasz się na wędrówkę, pobierz pliki GPS i mapy z oficjalnej strony Visit Azores i na wszelki wypadek miej je w telefonie. Generalnie szlaki są dobrze oznakowane, ale w gęstej mgle nietrudno się zgubić.
- Nie bój się autostopu. Wiele szlaków ma charakter jednokierunkowy, co oznacza, że musisz wrócić do punktu wyjścia tą samą drogą. Spróbuj oszczędzić nogi. Na niektórych wyspach ruch jest minimalny, ale gdy samochód nadjedzie, jest prawie pewne, że kierowca się zatrzyma i podrzuci gdzie trzeba.
Horta
Horta to największe miasto na wyspie Faial i regularne miejsce spotkań żeglarzy oraz członków załóg jachtów i innych jednostek pływających przemierzających Ocean Atlantycki. Zabudowa jest pełna uroku, z licznymi restauracjami i barami, a wspaniała przyroda jest dostępna w odległości zaledwie kilkunastu minut spaceru od centrum. To moje drugie ulubione miasto na Azorach, zaraz po Angra do Heroismo na wyspie Terceira. Oto kilka miejsc, które warto zobaczyć:
Kościół Nossa Senhora das Angústias (Matka Bożej Bolesnej) – kiedyś pustelnia założona przez pierwszego osadnika wyspy, Jossa van Hurtere i jego żonę Beatriz de Macedo.
Klasztor San Francisco i Muzeum Horta – mieszczące się w starym kolegium jezuickim, imponującym budynku o dużych wymiarach, który pozostał niedokończony, ponieważ jezuici zostali wygnani z Portugalii w 1760 roku. W muzeum znajduje się kilka kolekcji związanych z historią wyspy Faial. Kościół de Nossa Senhora do Rosário (Matki Bożej Różańcowej) znajduje się tuż obok i również można go zwiedzać.
Casa Memória Manuel de Arriaga (Dom Pamięci Manuela de Arriagi) – dawna rezydencja pierwszego prezydenta Republiki Portugalskiej, wybranego 24 sierpnia 1911 r. Dziś zobaczyć tu można wystawę fotografii, dokumentów i przedmiotów osobistych oraz krótki film, dający wgląd w historię kraju.
Torre do Relógio – wieża zegarowa zbudowana w latach 1700-1720 razem z pierwotnym Kościołem Matriz (Matki), później zniszczonym przez piorun. Mechanizm tego jedynego zegara publicznego pochodzi z 1747 roku.
Port Horta – ważny przystanek dla jachtów pokonujących Ocean Atlantycki. Betonowe ściany i chodniki pokryte są kolorowymi malowidłami stworzonymi przez odwiedzających, zawierającymi nazwy ich statków, imiona członków załogi, narodowość i lata, w których dopłynęli w to miejsce.
Inne ciekawe miejsca
Capelinhos – erupcja wulkanu w latach 1957-1958 rozpoczęła się pod wodą, w wyniku czego powstała mała wyspa, która później połączyła się z wyspą Faial. Całkowita powierzchnia wyspy wzrosła o około 2,4 km2. Wiele domów zostało zasypanych popiołami, a ponad połowa ludności wyemigrowała do USA i Kanady, uciekając przed katastrofą. Aby dowiedzieć się więcej o aktywności wulkanicznej na Azorach, odwiedź Centrum Informacyjne Wulkanu Capelinhos (wstęp: 9 EUR). Polecam wspiąć się na skały po prawej stronie od latarni morskiej, aby podziwiać niesamowitą panoramę wulkanu.
Morro de Castelo Branco – to licząca 10 000 lat formacja skalna, będąca obszarem chronionym ze względu na liczne gatunki ptaków, zamieszkujące ten obszar. Przebiega tutaj szlak turystyczny PRC05, ale można też zaparkować bardzo blisko skały i przejść pozostający dystans (kilkaset metrów).
Praia da Faja – mała plaża z ciemnym piaskiem i kamieniami, popularna wśród surferów. Można do niej dotrzeć samochodem lub szlakiem pieszym PRC02. Tuż obok znajduje się mała wioska, położona na tzw. fajã, co jest terminem używanym do określenia niewielkiego przedłużenia lądu, powstałego z gruzu skalnego lub lawy, która zastygła po kontakcie z wodami Oceanu Atlantyckiego.
Caldeira – ten cud natury to zdecydowanie główna atrakcją wyspy Faial. Kaldera ma średnicę 1450 metrów i głębokość 400 metrów. Szlak turystyczny PRC04 zaczyna się przy parkingu i wiedzie górą wokół krateru. Gorąco polecam przy dobrej pogodzie!
Praia Do Almoxarife – długi odcinek plaży z czarnym piaskiem i kąpieliskiem, zaledwie 5 km od Horty. Wspaniałe widoki na wyspę Pico gwarantowane!
Ribeirinha – nazwa pochodzi od małej rzeki i doliny, która była zamieszkiwana w okresie osadnictwa. w języku portugalskim Riberinha oznacza małą rzekę. Popularnym zabytkiem jest latarnia morska, która po trzęsieniu ziemi w 1998 roku jest ruiną. Szlak PRC09 to świetny sposób na poznanie okolicy. Ma 8,3 km długości i jego przejście zajmuje około 2,5 godziny.
Punkty widokowe (Miradouro)
Jak na każdej wyspie w archipelagu Azorów, także na Faial jest mnóstwo punktów widokowych i zazwyczaj są one łatwo dostępne samochodem. Wystarczy rozglądać się za znakami z napisem „Miradouro”, który w języku portugalskim oznacza punkt widokowy. Oto lista tych najpopularniejszych, ale oczywiście ładne widoki są prawie wszędzie i łatwo jest znaleźć zapierające dech w piersiach miejsce pozbawione oficjalnej nazwy.
- Miradouro do Cabeço das Pedras Negras
- Miradouro da Ribeira Funda
- Miradouro da Ribeira das Cabras
- Miradouro de Nossa Senhora da Conceição
- Miradouro Ponta Furada
- Miradouro do Monte Carneiro
Szlaki piesze
PRC01 FAI – Cabeco do Canto
Krótka trasa rozpoczynająca się na drodze prowadzącej do Cabeco Verde. Zostawiłem samochód obok tablicy informacyjnej i wkrótce dotarłem do jaskini lawowej, która ma podobno 55 metrów głębokości, ale widoki są dość ograniczone ze względu na gęstą roślinność. Po minięciu z lewej strony Algar do Caldeirao wkrótce zacząłem wspinać się po schodach w kierunku Cabeco do Canto. Całkiem stromo! Będąc na szczycie, obszedłem wokół krateru, a potem wróciłem tą samą drogą.
PRC02 FAI – Rocha da Faja
Najlepiej zaparkować samochód na głównej drodze w pobliżu kościoła i stamtąd zejśćprzez pola i las w kierunku plaży Praia do Norte, po drodze mijając bardzo ładny punkt widokowy. Sama plaża to świetne miejsce na odpoczynek na relaks i piknik oraz słuchanie szumu fal. Szlak biegnie dalej przez centrum miasteczka po drodze asfaltowej, a następnie zaczyna się podejście. Najpierw drogą polną, a następnie przez las z powrotem do punktu rozpoczęcia wędrówki.
PRC04 FAI – Caldeira
To prawdopodnie najpopularniejsza trasa, okrążająca główną atrakcję wyspy, czyli kalderę. Z parkingu wystarczy zaledwie kilka minut, aby ujrzeć jej wnętrze. Ze względu na położenie w centralnej części wyspy, aby w pełni cieszyć się widokami, koniecznie wybierz się tam przy dobrej pogodzie. W przeciwnym razie, gdy nadciągną chmury, nie będzie efektu “wow”. Właściwie to nie będzie żadnego efektu 🙂
PRC05 FAI – Rumo ao Morro de Castelo Branco
Punktem kulminacyjnym tej krótkiej wędrówki jest jedno z najpiękniejszych miejsc na wyspie – rezerwat przyrody Morro do Castelo Branco. To efekt erupcji wulkanu, która miała miejsce tysiące lat temu. Ze względu na liczebność gniazdujących tam gatunków ptaków wspinaczka na szczyt jest zabroniona. Pozostała część szlaku jest raczej przeciętna i prowadzi częściowo drogą asfaltową, a częściowo przez pastwiska.
PR03 FAI – Levada
Po spędzeniu 2 miesięcy na Maderze bardzo dobrze wiedziałam, czym jest lewada. Natychmiast wróciły wspomnienia niekończących się szlaków wzdłuż kanałów transportujących wodę z jednej strony wyspy na drugą 🙂
Jeśli zaczynasz szlak od strony wulkanu Cabeco dos Trinta, polecam nadrobić kilkaset metrów i podejść do jego wnętrza. Wróć tą samą drogą, a następnie skręć w prawo. Po kilku minutach zobaczysz lewadę. Jej budowę zakończono w 1964 roku, a jej głównym celem było zaopatrzenie w wodę niezbędną do produkcji energii elektrycznej. Koniec szlaku znajduje się przy Alto do Chao i z racji, że jest to szlak jednokierunkowy, powrót do samochodu jest tą samą drogą.
PR06 FAI – Dez Vulcoes
Długi i wymagający szlak rozpoczynający się w punkcie widokowym przy kalderze (Caldeira do Faial). Na początku idzię się tą samą trasą, którą wiedzie PRC04, przez około połowę jego odległości. Następnie, trzeba odbić w prawo i kierować się w stronę PR03 Levada i Cabeco dos Trinta. Kolejne miejsca na trasie to Cabeco do Fogo, Algar do Caldeirao i Cabeco do Canto. Wreszcie, po przejściu przez ulicę, następuje wielki finał i oczom wyłania się krajobraz utworzony przez popioły wulkanu Capelinhos. W pobliżu parkingu znajduje się podziemne Centrum Interpretacyjne Vulcao dos Capelinhos, gdzie można poznać wulkaniczną naturę wszystkich wysp Azorów, a także lokalizację innych słynnych wulkanów na świecie. Opłata za wstęp: 9 EUR.
PR07 FAI – Caminhos Velhos
Podobnie jak PR06, ten szlak zaczyna się (lub kończy) na parkingu obok punktu widokowego przy kalderze (Caldeira do Faial). Polecam zacząć tutaj, ponieważ wtedy większość dystansu będzie z górki. Przejdź przez tunel, spójrz na wnętrze kaldery, a następnie kontynuuj zejście polną drogą. Gdy ta wkońcu połączy się z drogą asfaltową, po lewej stronie znajdziesz mały rezerwat Old Cabouco. Jest to świetne miejsce na krótki odpoczynek. Następnie szlak prowadzi w kierunku Miradouro do Cabeço das Pedras Negras, gdzie łączy się z PRC09 i wiedzie dalej aż do miasteczka Ribeirinha. Tutaj koniecznie rzuć okiem na ruiny kościoła Św. Mateusza (Igreja de Sao Mateus) i ruiny latarni morskiej. Oba miejsca zostały zniszczone przez trzęsienie ziemi, które nawiedziło ten obszar w 1998 roku.
PRC08 FAI – Entre Montes
Łatwy szlak o znaczeniu historycznym w pobliżu Horty. W 1893 r. zainstalowano tu pierwszy podwodny kabel telegraficzny, który odegrał ważną rolę w czasie wojny. Trasa zapewnia wspaniałe widoki na miasto, a także na twierdzę Sao Sebastiao. Na szczycie Monte da Guia znajduje się punkt widokowy i kaplica Nossa Senhora da Guia. W drodze powrotnej możesz odwiedzić ciekawe Muzeum Przemysłu Wielorybniczego (Museo da Baleia) lub zboczyć nieco ze szlaku do pozostałości fortu da Greta. Zakończ wędrówkę na plaży Praia do Porto Pim.
PRC09 FAI – Ribeirinha
Rozpocznij szlak w centrum wioski Ribeirinha, a następnie skieruj się w stronę wybrzeża. Podążaj nim aż do Porto da Boca da Ribeira, a następnie rozpocznij wspinaczkę przez las do ruin latarni morskiej Ribeirinha i dalej do punktu widokowego. Po dotarciu do drogi asfaltowej skręć w lewo i zbocz na chwilę ze szlaku do ruin kościoła Św. Mateusza (Igreja de Sao Mateus). Oba miejsca, kościół i latarnia morska zostały zniszczone podczas trzęsienia ziemi w 1998 roku. Stamtąd czas na męczące podejście do punktu widokowego Miradouro do Cabeço das Pedras Negras. Po krótkiej przerwie, rozpocznij zejście z powrotem do wioski Ribeirinha. W niektórych miejscach szlak jest mocno zarośnięty, ale bez obaw, nadal da się przejść 🙂
Coast to Coast
Wędrówka przez całą wyspę, zaczynająca się we wiosce Ribeirinha i kończąca w Capelinhos (lub na odwrót). Jest to kombinacja PR06 i PR07 i jeśli nie jesteś ultra-hikerem, to dystans trzeba rozbić na 2 dni.
