Rabat, stolica Maroka, jest pełna fascynującej historii, która obejmuje tysiące lat. Położone na wybrzeżu Atlantyku u ujścia rzeki Bou Regreg, miasto rozwinęło się ze skromnej osady w polityczne i kulturalne centrum. Historia Rabatu przeplata się z rozkwitem i upadkiem imperiów, rozprzestrzenianiem się cywilizacji islamskiej i okresem kolonialnym, które odcisnęły swoje piętno na architekturze miasta.
Początków Rabatu można doszukiwać się w czasach starożytnych, kiedy Fenicjanie i Kartagińczycy używali tego regionu do prowadzenia handlu. Później obszar ten znalazł się pod kontrolą Rzymian i stał się częścią prowincji Mauretania Tingitana. W epoce tej w pobliżu dzisiejszego Rabatu rozkwitła osada o nazwie Sala Colonia, a pozostałości rzymskiego miasta są nadal widoczne na stanowisku archeologicznym Chellah.
Rabat zaczął nabierać kształtu jako duże miasto w XII wieku pod rządami dynastii Almohadów. Sułtan Abd al-Mu’min założył fortyfikację wojskową znaną jako Ribat al-Fath („twierdza zwycięstwa”), chroniącą przed najeźdźcami i służącą jako baza dla kampanii wojskowych w Andaluzji. Jego następca, sułtan Yaqub al-Mansur, wyobrażał sobie Rabat jako wielką stolicę imperium. Rozpoczął budowę monumentalnych budowli, w tym Wieży Hassana i ogromnego meczetu. Meczet nigdy nie został ukończony ale Wieża Hassana pozostaje symbolem miasta.
Po dynastii Almohadów Rabat przeżywał okres upadku aż do XVII wieku, kiedy stał się przystanią dla piratów. Republika Bou Regreg została założona przez koalicję korsarzy, którzy kontrolowali ten obszar i przeprowadzali naloty na europejskie statki. Ta półautonomiczna republika przyniosła bogactwo i sławę Rabatowi i sąsiedniemu Salé, chociaż jej dominacja zmniejszyła się w ciągu następnego stulecia.
W XVIII i XIX wieku Rabat stał się częścią królestwa dynastii Alaouitów, ale sytuacja była stosunkowo spokojna w porównaniu do innych miast marokańskich. Zmieniło się to w okresie kolonialnym Francji na początku XX wieku. W 1912 roku Francja ustanowiła protektorat nad Marokiem i wybrała Rabat jako stolicę administracyjną. Pod przewodnictwem francuskiego architekta Henri Prosta miasto przeszło znaczną modernizację, wraz z utworzeniem dzielnicy administracyjnej w stylu europejskim obok historycznej mediny.
Kiedy Maroko uzyskało niepodległość w 1956 r., Rabat zachował status stolicy. Od tego czasu pełni funkcję politycznego i administracyjnego centrum kraju, w którym znajdują się pałace królewskie, instytucje rządowe i ambasady.
W 2012 r. Rabat został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO ze względu na wyjątkowe połączenie historycznych i nowoczesnych cech. Miasto prezentuje harmonijną integrację dziedzictwa islamskiego, planowania z czasów kolonialnych i współczesnego rozwoju urbanistycznego.
Jak tam dotrzeć?
Samolotem
Międzynarodowy port lotniczy Rabat-Salé (RBA): Położony około 8 km na północny wschód od centrum miasta, obsługuje loty krajowe i międzynarodowe, oferując połączenia do Europy, Bliskiego Wschodu i niektórych miast Afryki.
Można wziąć taksówkę, autobus lub wynająć samochód z lotniska, aby dotrzeć do centrum miasta. Taksówki są najpopularniejszą opcją, a podróż zazwyczaj trwa 20–30 minut.
Międzynarodowe lotnisko im. Mohammeda V w Casablance znajduje się około 1,5–2 godzin drogi od Rabatu i pomiędzy tymi dwoma miastami łatwo się poruszać taksówką lub pociągiem.
Pociągiem
Nowoczesny system kolejowy w Maroku, obsługiwany przez ONCF, łączy Rabat z większymi miastami, takimi jak Casablanca, Tanger, Fez i Marrakesz.
W Rabacie znajdują się dwa główne dworce kolejowe:
Dworzec Rabat Ville: Położony w centrum miasta, idealny dla turystów.
Stacja Rabat Agdal: Duża stacja, obsługiwana przez pociągi dużych prędkości (Al Boraq).
Szybki pociąg Al Boraq z Tangeru do Casablanki ma swój przystanek w Rabacie. Na innych trasach dostępne są regularne pociągi, które kursują bardzo często.
Samochodem
Do Rabatu można również dotrzeć za pośrednictwem rozległej sieci autostrad. Główne trasy obejmują:
Autostrada A1: łącząca Rabat z Casablanką i Tangerem.
Autostrada A2: łącząca Rabat z Fezem i Meknesem.
Jazda samochodem jest przyjemna, a wypożyczalnie samochodów dostępne są na lotniskach i w dużych miastach.
Autobusem
Kilka dalekobieżnych firm autobusowych, takich jak CTM i Supratours, łączy Rabat z innymi miastami w Maroku. Autobusy są niedrogie i całkiem wygodne.
Jak poruszać się po Rabacie?
Połączenie spaceru, tramwaju i taksówek zapewni Ci najłatwiejszy i najbardziej opłacalny sposób na zwiedzanie miasta.
Najlepszy czas na wizytę
Wiosna (od marca do maja)
Temperatury są umiarkowane, wahają się od 18°C do 25°C. Jest całkiem zielono po zimowych deszczach. To idealny czas na aktywność na świeżym powietrzu, spacery po medynie lub cieszenie się plażami. Jest mniej turystów niż latem.
Jesień (od września do listopada)
Podobnie jak wiosną, temperatury wahają się pomiędzy 20°C a 27°C. Ocean jest nadal wystarczająco ciepły dla miłośników kąpieli. Spokojniej niż latem, z mniejszą liczbą turystów, a pogoda jest komfortowa do zwiedzania.
Lato (od czerwca do sierpnia)
Gorąco i słonecznie, temperatury często sięgają 30°C – 35°C. Bryza znad oceanu pomagaja lepiej znosić upały. Najlepszy czas dla plażowiczów. Może być jednak tłoczno.
Zima (od grudnia do lutego)
Chłodniej, z temperaturami pomiędzy 10°C a 18°C. Możliwe są sporadyczne opady deszczu. Idealny okres na spokojną wizytę, ponieważ miasto jest mniej zatłoczone. Chociaż aktywności na plaży mogą być ograniczone, to świetny czas na zwiedzanie atrakcji kulturalnych i historycznych.
Gdzie się zatrzymać?
Podczas moich dwóch wizyt w mieście zatrzymałem się w dwóch różnych kwaterach i obie mogę polecić. Pierwszą był “Appartement ideal pour decouvrir la Ville“. Przestronne, dobrze wyposażone mieszkanie, idealne dla rodzin i w odległości krótkiego spaceru od przystanku tramwajowego. Znajduje się poza medyną, w bardziej nowoczesnej okolicy.
Drugim miejscem był Dar Ayoub, położony w medynie. Prywatny pokój ze wspólną łazienką. Bardzo czyste miejsce z super przyjaznym właścicielem.
Co zobaczyć w Rabacie?
Kasba Udayas
Historyczna twierdza i jeden z najbardziej charakterystycznych punktów orientacyjnych w Rabacie. Znajduje się u ujścia rzeki Bou Regreg, z widokiem na Ocean Atlantycki. Ta kasba, która łączy w sobie cechy obronne i mieszkalne, pochodzi z XII wieku i ma bogatą historię związaną z kulturą Almorawidów, Almohadów i Andaluzji.
Pierwotnie została założona przez Almorawidów jako baza wojskowa w XII wieku. Almohadzi ufortyfikowali kasbę i rozbudowali ją, budując słynną bramę Bab Oudaia i dodając inne kluczowe elementy. Później, w XVII wieku, kasba stała się domem dla andaluzyjskich muzułmanów wygnanych z Hiszpanii.
Część mieszkalna jest pełna wąskich uliczek i tradycyjnych biało-niebieskich domów, przypominających te w andaluzyjskich wioskach. Warto podejść do Bab Oudaia, która jest wielką bramą wjazdową i arcydziełem architektonicznym okresu Almohadów, z misternie rzeźbionymi wzorami.
Na północnym krańcu rozciąga się fantastyczny widok na rzekę Bou Regreg, Ocean Atlantycki i miasto Sale.
Jeśli potrzebujesz chwili odpoczynku, zrelaksuj się w Ogrodach Andaluzyjskich (Andalusian Gardens). Pięknie zagospodarowane miejsce położone w kasbie, z bujną roślinnością i spokojną atmosferą. Ogrody są bezpłatne, ale musisz kupić bilet, aby odwiedzić pobliskie Muzeum Narodowe Narodowe Biżuterii i Ozdób. Każdy element ekspozycji w tym świetnym muzeum opowiada inną historię, z innych obszarów geograficznym oraz epok historycznych Maroka..
Plaża
Piasek jest tutaj bardzo przyjemny i jest stosunkowo czysto jak na Maroko. Możesz też wziąć udział w lekcjach surfingu.
Corniche
Przyjemne miejsce na dłuższy spacer ze streetfoodem, kawiarniami, tatuażami z henny i wieloma atrakcjami dla dzieci. Okolica ożywa wieczorem, gdy przychodzą miejscowi.
Medyna
Stare miasto otoczone murami i tętniący życiem rynek. W przeciwieństwie do medyny w Marrakeszu czy Fezie, medyna Rabatu jest znacznie spokojniejsza i mniej chaotyczna. Niektórym może się to podobać, innym nie.
Medina pochodzi z XVII wieku, kiedy została rozbudowana, aby pomieścić muzułmańskich uchodźców z Andaluzji, po ich wypędzeniu z Hiszpanii. Jej architektura i układ odzwierciedlają mieszankę andaluzyjskich, mauretańskich i tradycyjnych marokańskich wpływów. W 2012 r. medyna w Rabacie została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wąskie uliczki medyny wypełnione są gwarnymi sukami, na których można zakupić najróżniejsze towary, w tym tekstylia, dywany, wyroby skórzane, ręcznie robioną ceramikę, biżuterię, wyroby metalowe, przyprawy, świeże produkty i lokalne przysmaki.
Rue des Consuls to jedna z najsłynniejszych ulic w medynie, znana ze sklepów rzemieślniczych i tradycyjnego rękodzieła. Historycznie, ulica ta była miejscem, w którym mieszkali zagraniczni dyplomaci (konsulowie) w czasach kolonialnych. Możesz wejść na tę ulicę bezpośrednio przez bramę Bab Mellah.
Jeśli skręcisz w lewo w Rue Souika, zobaczysz Wielki Meczet, przy którym również warto przystanąć.
Narodowe Muzeum Fotografii
To piękne miejsce w odnowionej XIX-wiecznej fortecy Burdż Kebir, nieco dalej od centrum miasta. Fort jest imponujący, a położenie na wybrzeżu dodaje jeszcze uroku. Jeśli chodzi o muzeum, nie będziesz potrzebować dużo czasu, aby zobaczyć wszystkie wystawy. Moim zdaniem jest trochę za małe, aby nazwać je „narodowym”. Niemniej jednak, warto wpaść.
Wieża Hassana i Mauzoleum Mohammeda V
Wieża Hassana to niedokończony minaret, który pochodzi z końca XII wieku. Był częścią ambitnego projektu zainicjowanego przez sułtana Yacouba al-Mansoura, mającego na celu zbudowanie największego meczetu na świecie. Chociaż budowa została wstrzymana po śmierci sułtana, wieża wciąż stoi jako symbol jego wizji. Jej misterna konstrukcja z czerwonego piaskowca i otaczające ją kolumny dają pogląd na skalę, z jaką planowano meczet.
Niedaleko znajduje się Mauzoleum Mohammeda V, ukończone w połowie XX wieku. Jest to miejsce ostatniego spoczynku króla Mohammeda V, wraz z jego synami: królem Hassanem II i księciem Abdallahem. Konstrukcja łączy w sobie tradycyjne style marokańskie i islamskie, z ozdobnymi płytkami zellige, zielonym dachem i marmurowymi wnętrzami. Strażnicy w tradycyjnych strojach dodają ceremonialnej atmosfery.
Katedra św. Piotra
Budowę katedry rozpoczęto w 1919 r., a jej głównym architektem był Adrien Laforgue. Uroczyste otwarcie nastąpiło w 1921 r. Dwie wieże dobudowano w latach 30. XX w.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej
Ta instytucja została uruchomiona w 2014 r. po zaplanowaniu i sfinansowaniu przez obecnego monarchę. Nazywane pierwszym narodowym muzeum sztuki nowoczesnej i współczesnej. Obejmuje stałą wystawę marokańskiej sztuki od lat 50. do chwili obecnej, a także kilka wystaw czasowych. Jeśli interesujesz się sztuką nowoczesną, to muzeum jest zdecydowanie dla Ciebie. Nie spędzisz tam zbyt dużo czasu, ale i tak będzie to dobrze spędzony czas.
Muzeum Banku Al Maghrib
Obszerna kolekcja numizmatyczna muzeum zapewnie przegląd marokańskich środków płatniczych od starożytności do współczesności. Ponad 30.000 monet, artefaktów, instrumentów finansowych i banknotów jest zaprezentowanych chronologicznie. Można również obejrzeć niewielką wystawę obrazów, w tym sztuki nowoczesnej i abstrakcyjnej.
Muzeum Historii i Cywilizacji
Muzeum archeologiczne podzielone jest na dwie części: pierwsza obejmuje historię Maroka na przestrzeni wieków, natomiast druga koncentruje się na kolekcji ceramiki, posągów i innych artefaktów pochodzących z rzymskich osad w Volubilis, Lixus i Chellah.
Villa des Arts
Oprócz wydarzeń kulturalnych, ta znakomicie odrestaurowana, biała rezydencja w stylu art déco z 1929 r. gości wystawy sztuki współczesnej, głównie marokańskich artystów. Kawiarnia w ogrodzie to wspaniałe miejsce na chwilę odpoczynku.
Brama Bab Rouah
Monumentalna brama w murach obronnych z czasów Almohadów. Obecnie jej wnętrze zostało przekształcone w małą galerię sztuki.
Pałac Królewski
Pałac Królewski w Rabacie, znany jako Dar al-Makhzen, to oficjalna rezydencja króla Maroka. Został zbudowany w 1864 roku i od tamtej pory służy jako główna siedziba monarchii. Otoczony jest rozległymi ogrodami i kompleksem administracyjnym, a jego architektura łączy tradycyjny styl marokański z elementami nowoczesnymi. Sam pałac nie jest dostępny do zwiedzania dla turystów i można go podziwiać jedynie z zewnątrz, gdzie uwagę przyciągają okazałe bramy i strażnicy w tradycyjnych strojach.
Chellah
Fascynujące miejsce położone na obrzeżach miasta. Pierwotnie zostało założone jako osada fenicka, a później rzymska znana jako Sala Colonia. Z czasem miejsce to ewoluowało i stało się ufortyfikowaną nekropolią islamską w XIV wieku pod rządami dynastii Marynidów.
Dzisiaj Chellah to połączenie rzymskich ruin i średniowiecznych budowli islamskich, z pozostałościami łaźni, forum i grobowców. Zwiedzający mogą również zobaczyć rozpadające się mury meczetu i minaret ozdobiony gniazdami bocianów, ponieważ miejsce to stało się rajem dla tych ptaków.
W dniu mojej wizyty (listopad 2023 r.) miejsce było zamknięte dla zwiedzających, ale szybko podszedł do mnie „przewodnik”, który zaproponował, że mnie zabierze mnie do środka. Odmówiłem i sam przeszedłem się wokół murów. Jeśli zdecydujesz się skorzystać z usług przewodnika, upewnij się, że wynegocjujesz akceptowalną cenę PRZED rozpoczęciem wycieczki.
Muzeum Biografii Proroka i Cywilizacji Islamskiej
Miejsce gdzie możemy zapoznać się z biografią Proroka i jego naukami przy użyciu najnowszych technologii i kreatywnych narzędzi prezentacyjnych. Po przybyciu przydzielono mi anglojęzycznego przewodnika, który oprowadził mnie po wystawie w ciągu godziny. Było to dość interesujące nawet dla osoby niebędącej muzułmaninem.
Obiekt jest położony daleko od centrum miasta, ale można do niego dotrzeć komunikacją miejską, np. tramwajem lub autobusem, a następnie dojść pieszo lub podjechać taksówką.
Wycieczka do Sale
Miasto ma bogatą historię sięgającą XI wieku, kiedy zostało założone przez Berberów z dynastii Almorawidów. Położone na wybrzeżu Atlantyku i po drugiej stronie rzeki Bouregreg od Rabatu, Sale było strategicznym miastem portowym, ściśle związanym z handlem morskim, a później z piractwem.
W okresie średniowiecza Salé zyskało na znaczeniu pod rządami dynastii Almohadów i Marynidów. Konstrukcja budowli, takich jak Wielkiego Meczetu i Madrasy Merinide, islamskiej szkoły teologicznej, umocniła jego znaczenie jako ośrodka religijnego i intelektualnego. W XVII wieku miasto stało się twierdzą korsarzy, którzy założyli niezależną Republikę Sale. Znana ona była z napadów na europejskie statki i osady, dzięki czemu Sale stało się bogatą potęgą morską.
Wielki Meczet, jeden z największych i najstarszych w Maroku, pozostaje centralnym punktem miasta. Bab Lamrissa, Bab Sebta lub Bab Chaafa to bramy, które są pozostałościami po ufortyfikowanych murach miejskich. Innym kluczowym miejscem jest nekropolia Marynidów w Chellah, ściśle związana z władcami z tej dynastii.
Medina jest typowym przykładem marokańskiego życia miejskiego, z labiryntem wąskich uliczek, tradycyjnymi sukami i sklepami rzemieślniczymi. W Kasbie i dzielnicy andaluzyjskiej zauważyć można wpływ uchodźców andaluzyjskich, którzy uciekli z Hiszpanii podczas rekonkwisty i osiedlili się właśnie w Sale.
W pobliżu Wielkiego Meczetu znajduje się Mauzoleum Sidi Abdellah Benhassoun. Ten suficki uczony i duchowny z XVI wieku jest patronem miasta. Muzułmanie marokańscy darzą go wielkim szacunkiem jako patrona podróżników, podobnie jak katolicy św. Krzysztofa.
Co roku wieczorem w dniu urodzin Proroka odbywa się procesja ze świecami i pielgrzymka na jego cześć, która przechodzi ulicami Sale i kończy się w sanktuarium obok Wielkiego Meczetu, który jest dostępny wyłącznie dla muzułmanów.
Podążaj ulicą Abdelkader Al Harrati, aby dotrzeć do Bastionu Łez (Borj Adoumoue). Jest to twierdza zbudowana w 1261 roku przez sułtana Marynidów Abu Yusuf Yaquba ben Abd al-Haqqa. Nazwa jest związana z tragicznymi wydarzeniami, gdy statki z Kastylii zakotwiczyły przed Sale w 1260 roku. Niedługo potem kastylijscy wojownicy wylądowali i rozpoczęli niespodziewany atak na miejscowych, którzy byli zajęci świętem Aid al-Fitr. Napastnicy dostali się do miasta właśnie w obecnej lokalizacji Borj. Przeprowadzili straszliwą rzeź, w której zginęło wielu mieszkańców. Trzy tysiące kobiet, dzieci i osób starszych zostało wywiezionych jako niewolnicy do Sewilli. W rezultacie, po tym trudnym okresie w historii miasta, sułtan Jakub ibn Abdelhaq nakazał budowę potężnego muru i ufortyfikowanego bastionu na plaży, który nazwał Bastionem Łez.
Nie zapomnij zatrzymać się na plaży Sale, która znajduje się na zachód od mediny, po północnej stronie ujścia rzeki Bouregreg.
Do Sale można łatwo dojechać tramwajem, a do wszystkich atrakcji w obrębie medyny można dojść pieszo.
